Ngành giáo dục Campuchia bứt phá

Tiến sĩ Hang Chuon Naron là một học giả và chính trị gia người Campuchia, từng giữ cương vị Thứ trưởng Bộ Kinh tế và Tài chính Campuchia giai đoạn 2004-2013. Ông từng được bầu chọn là vị bộ trưởng được nhân dân yêu thích nhất. Năm 2018, vì muốn dành trọn thời gian và công sức cho ngành giáo dục nên ông đã từ chức nghị sĩ quốc hội sau 13 ngày đảm nhiệm vị trí này.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục, Thanh niên và Thể thao của Campuchia Hang Chuon Naron - người từng gây chấn động dư luận với chính sách “không gian lận” thi cử. Ảnh: Sea Globe

Khi tiếp quản ghế bộ trưởng, ông đã làm cho giáo viên, học sinh trên đất nước Chùa tháp giật mình với hàng loạt cải cách quy mô lớn, trong đó gây chấn động dư luận nhất là cải cách thi cử với chiến dịch “Không gian lận” trong kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia. Bởi theo ông, nguồn nhân lực là nhân tố quyết định, tất cả việc chi tiêu không thể đạt hiệu quả nếu học sinh không chịu học tập. Trong nhiều năm, tệ hối lộ và gian lận phổ biến rộng rãi ở tất cả các cấp, thậm chí liên quan đến cả các quan chức giáo dục, đến mức không ai thực sự tin tưởng rằng cuộc cải cách này có thể thực hiện được. Bộ trưởng Chuon Naron đã chứng minh là họ đã nhầm. Trong mùa thi tốt nghiệp lớp 12 thực hiện chống gian lận lần đầu tiên (năm 2014), hơn 60% thí sinh đã bị loại trong gần 90 nghìn học sinh trên cả nước. Chính phản ứng tích cực của phần đông người dân Campuchia trước kết quả chấn động này đã khiến giáo viên và học sinh quyết định ủng hộ cải cách bằng việc chấp nhận tỷ lệ trượt kỷ lục. Tỷ lệ đỗ tốt nghiệp THPT của Campuchia từ 80% trong năm 2013 giảm mạnh còn 25,7% năm 2014. Tỷ lệ này trong các năm sau được cải thiện đáng kể (năm 2015 là 56%, năm 2016 là 62%, năm 2017 là 63,84%), và điều đáng nói là không còn bóng dáng của tệ hối lộ và gian lận.

Sau cải cách thi cử, ông Chuon Naron bắt tay vào tiến hành cải cách chương trình giảng dạy thông qua việc thành lập các ủy ban chuyên gia nhằm liên tục sửa đổi và đổi mới chương trình giảng dạy cho tất cả các lớp từ mẫu giáo đến lớp 12. Sách giáo khoa được cải thiện theo hướng cho phép học sinh tham gia tích cực hơn vào các bài học.

Trong lĩnh vực đào tạo giáo viên, Bộ Giáo dục xây dựng các kế hoạch với mục tiêu nâng cao trình độ của tất cả giáo viên-đòi hỏi họ phải có bằng cử nhân thay cho bằng trung cấp (chỉ phải học 2 năm) như hiện nay. Riêng đối với giáo viên THPT, tiến tới sẽ phải có bằng thạc sĩ. Lương giáo viên liên tục được cải thiện, tháng 4-2019, mức lương tối thiểu của mỗi giáo viên tăng lên đạt 300USD/tháng (tăng gấp đôi so với trước năm 2013). Thu nhập tăng sẽ khuyến khích giáo viên tự nâng cao trình độ của mình.

Cùng với các quyết sách đầy táo bạo này, nhằm bảo đảm lợi ích học tập của học sinh, tháng 1-2018, Bộ trưởng Chuon Naron đã ra chỉ thị cho các trường công lập tiến hành giám sát chặt chẽ hơn đối với cán bộ, nhân viên của mình, xử phạt những người đi làm muộn, về sớm, bỏ giờ dạy hoặc không đi làm. Trong chỉ thị, ông nhấn mạnh những hành vi đó gây ảnh hưởng tiêu cực đến chương trình giảng dạy của trường, tăng khối lượng công việc cho đồng nghiệp của họ, giảm thời gian học tập của học sinh và kéo theo đó là tác động xấu tới toàn bộ xã hội.

Kế hoạch của ông Chuon Naron trong năm 2019 là tiếp tục tiến hành hiện đại hóa ngành giáo dục, nâng tiêu chuẩn trường học của Campuchia ngang bằng với Singapore. Mấu chốt để đạt được mục tiêu này là chương trình Trường học thế hệ mới (áp dụng chương trình giảng dạy mới với trọng tâm là các môn khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học nhằm đào tạo kỹ năng tư duy và công nghệ quan trọng cho các học sinh giỏi). “Trao quyền cho thanh thiếu niên” đóng vai trò then chốt trong mô hình Trường học thế hệ mới, thể hiện ở sự tự do lựa chọn môn học mà các em muốn hoặc tư cách thành viên câu lạc bộ tự nguyện, và có một hội đồng học sinh được trao quyền nhằm hỗ trợ lãnh đạo quản lý trường. Thêm vào đó, một Trường học thế hệ mới còn có dịch vụ tư vấn nghề nghiệp tương lai cho học sinh, đây là dịch vụ đặc biệt không thể tìm thấy ở các trường công lập bình thường. Bắt đầu triển khai từ năm 2014 đến nay, chương trình này đã được áp dụng hơn 100 trường ở Campuchia. Chấp nhận đầu tư cho một nhóm học sinh hàng đầu có thể làm tăng khoảng cách với những người còn lại khiến ông Chuon Naron phải đối mặt với không ít chỉ trích, thậm chí cả biểu tình phản đối. Tuy nhiên, ông tin tưởng rằng, mọi chính sách mới cần có thời gian thực hiện. Lựa chọn đúng khâu đột phá sẽ là cơ hội duy nhất và tối ưu cho Campuchia nhằm duy trì sức cạnh tranh trong thời gian tới.

Học sinh đang áp dụng chương trình giảng dạy mới. Ảnh: gaudiummundi.com

Dưới sự lãnh đạo mạnh mẽ và chuyên nghiệp của Bộ trưởng Hang Chuon Naron, ngành giáo dục Campuchia đã có sự thay đổi ngoạn mục, đất nước Chùa tháp đang trở thành một xã hội học tập thực sự. Tuy nhiên, để bắt kịp xu thế 4.0 thì ông sẽ còn nhiều việc phải làm, quan trọng nhất là xây dựng thế hệ lao động tay nghề cao nhằm nắm bắt cơ hội mà nền kinh tế kỹ thuật số mang lại.

THU NGỌC (theo Khmer Times)