“Thần đồng” hạt nhân

Bị ám ảnh bởi phóng xạ

Sinh năm 1994 tại bang Arkansas, Hoa Kỳ, Taylor Wilson là con trai đầu lòng của ông Kenneth, chủ một nhà máy đóng chai Coca Cola và bà Tiffany, một huấn luyện viên yoga. Từ nhỏ, Taylor đã rất khác biệt với những đứa trẻ cùng trang lứa. 4 tuổi, cậu thường mặc một chiếc áo phản quang màu cam, đi giày vàng, đội mũ cứng và đứng trước cửa nhà để hướng dẫn giao thông. Sinh nhật lần thứ 5, Wilson bày tỏ ước muốn được điều khiển một chiếc cần cẩu thực sự.

Thần đồng Taylor Wilson. Ảnh: Guardian

Đến hiện tại, giới khoa học Mỹ vẫn nhắc lại câu chuyện về Taylor Wilson hồi cậu mới 9 tuổi. Năm 2003, một lần Taylor được cha đưa đi tham quan trung tâm vũ trụ và tên lửa Mỹ ở bang Alabama. Vừa bước qua cánh cổng của trung tâm, chỉ tay vào một hiện vật, Taylor nói với cha: “Đây là động cơ đẩy và con muốn nhìn thấy những chi tiết của nó”. Khi người hướng dẫn tham quan giới thiệu về bản mô phỏng đầy đủ của Saturn V, loại tên lửa đẩy khổng lồ đã giúp Mỹ chinh phục mặt trăng vào những năm cuối thập niên 1960, Taylor giơ tay xung phong giải thích chi tiết hơn về cách vận hành Saturn V như: Tải trọng, vận tốc, sức mạnh của tên lửa, ưu và khuyết điểm của nhiên liệu lỏng so với nhiên liệu rắn... Tất cả mọi người có mặt tại đó đều ngỡ ngàng trước sự chênh lệch giữa tuổi tác và kiến thức của người đang nói. Ông Kenneth Wilson chăm chú nhìn cậu con trai 9 tuổi với ánh mắt kinh ngạc. Cũng trong lúc này, ông hiểu được gánh nặng giáo dục của người làm cha một thiên tài.

Năm lên 10 tuổi, chỉ cần thời gian một tuần, Taylor đã thuộc lòng toàn bộ bảng tuần hoàn nguyên tố hóa học. Và rồi, bằng những nguyên liệu lấy từ các lọ thuốc và hóa chất gia dụng, cậu đã chế thành công quả bom đầu tiên của mình. Tuy nhiên, mọi sự chưa dừng ở đó. Sau này, Taylor chia sẻ: “Tôi luôn bị ám ảnh bởi phóng xạ!”. Vì thế, từ năm 11 tuổi, cậu bé thần đồng đã bắt đầu sưu tập uranium và tìm mua các lọ plutonium trên mạng. Chỉ sau 3 năm, ngay trong nhà để xe của gia đình, Wilson đã chế tạo thành công “Fusor”, thiết bị tạo ra phản ứng tổng hợp hạt nhân. Nó khiến các nguyên tử phản ứng với nhau, có khả năng tạo ra một vụ nổ kinh hoàng với lõi plasma nóng đến hàng trăm triệu độ C. Ở thời điểm ấy, Wilson là người trẻ nhất thế giới có thể tạo ra phản ứng tổng hợp hạt nhân. 4 năm sau nữa, mới 18 tuổi, Taylor đã gây bất ngờ khi thiết kế một lò phản ứng hạt nhân mini, có thể đốt cháy rác thải từ các loại vũ khí nguyên tử cũ để tạo nguồn điện cho các hộ gia đình, nhà máy và thậm chí cho các thiết bị hoạt động trong vũ trụ. Cậu hy vọng thiết kế mới của mình sẽ mang những gì “cũ kỹ” vào thế giới công nghệ hiện đại của thế kỷ 21 và góp phần làm thay đổi thế giới. Lò phản ứng hạt nhân cỡ nhỏ của Taylor có khả năng sản xuất 50-100MW điện, đủ cung cấp nhu cầu điện năng cho khoảng 100.000 hộ gia đình. Lò phản ứng có thể được xây dựng theo mô hình lắp đặt dây chuyền, hoạt động nhờ nhiên liệu phóng xạ nóng chảy lấy từ vũ khí hạt nhân cũ. Do kích thước nhỏ, lò phản ứng của Taylor dễ dàng vận chuyển. Đặc biệt, trong trường hợp xảy ra sự cố, nhà vận hành chỉ cần rút lõi ra khỏi bể chứa bằng thiết bị hút neutron và phản ứng sẽ tự động ngừng lại. Hiện tại, ngoài nghiên cứu xây dựng lò phản ứng phân hạch hạt nhân nhỏ, Taylor còn nghiên cứu đồng vị y tế, công cụ quan trọng giúp chẩn đoán ung thư. Sự đổi mới của cậu hứa hẹn giảm chi phí đáng kể trong việc chẩn đoán cũng như điều trị căn bệnh này.

Ươm mầm tài năng

Cha của Taylor Wilson từng thú nhận, cả ông bà đều không biết gì về khoa học. Vì thế, khi chứng kiến những việc con trai mình làm, ban đầu, họ rất sợ hãi. Cả hai người đều không phải là những nhà khoa học. Do đó, họ cảm thấy đang phải đối mặt những thử thách cực kỳ lớn. Tuy nhiên, thay vì phản đối, cha mẹ của Taylor đã cố gắng hết sức trong việc giúp con phát triển tài năng. Hồi sinh nhật 5 tuổi, khi Taylor mong muốn được điều khiển một chiếc cần cẩu thật, cha mẹ cậu đã đáp ứng, bất chấp những lời góp ý của bạn bè về chuyện chiều chuộng sẽ làm hư con. Lên 9 tuổi, Taylor tuyên bố sẽ trở thành phi hành gia và xây dựng các tên lửa nhỏ. Cha cậu đã trở thành “nhà tài trợ” cho các món phụ tùng cần thiết.

Chưa hết, cha mẹ Taylor tìm những nhà giáo dục và cố vấn tốt nhất. Thậm chí, gia đình còn chuyển đến nhiều nơi để con có thể vào những trường phù hợp. Năm Taylor 14 tuổi, gia đình đã chuyển đến thành phố Reno, bang Nevada, để cậu và em trai có được điều kiện giáo dục tốt nhất. Đến hiện tại, cha mẹ Taylor đã trở lại bang Arkansas để tập trung vào người con thứ hai. Tuy nhiên, Taylor luôn cho rằng, những gì mà cậu đạt được trong hiện tại không chỉ nhờ trí thông minh của bản thân mà còn nhờ công sức của cha mẹ. Câu chuyện của cậu là một ví dụ điển hình dạy người ta về cách ươm mầm tài năng.

HOÀNG OANH (Theo The Guardian)