Lịch sử bóng đá châu Âu và thế giới luôn ghi nhớ Ajax, khi đây là nơi khởi nguồn của cái gọi là bóng đá tổng lực. Ajax là đầu tàu, là ngọn hải đăng của bóng đá Hà Lan tại cúp châu lục nhưng khi nhìn vào ngọn hải đăng, người ta hay chú tâm vào ánh sáng mà quên mất mảng tối quanh nó.
Ở lò Ajax, từ thời Cruyff huyền thoại cho tới nay, bóng đá phải là vui, là náo nhiệt. Thứ bóng đá thực dụng cũng bon chen vào lòng Ajax nhưng khi tỏ, khi mờ. 10 giải gần đây, Ajax hiếm khi vượt qua được vòng đấu bảng Champions League. Mùa trước, họ đi khá xa nhưng thua đau đớn ở bán kết trước Tottenham. Mùa này, họ vỡ mộng tiến xa khi văng ngay từ vòng bảng.
Vào mùa hè vừa qua, Ajax đối mặt với một thực tế mà họ đã phải làm quen trong thời gian qua. Frenkie de Jong bị bán sang Barca, Matthijs de Ligt khởi hành đến Juventus và Kasper Dolberg chuyển đến Nice... Trong số này, Kasper Dolberg đã không phát triển như mong đợi. Không được tin tưởng ở Ajax, anh ta sẽ chứng minh cho mọi người thấy điều tốt hơn là tìm kiếm một sự xê dịch. Ở tuổi 22, tiền vệ người Đan Mạch này không chịu sống đời dự bị ở Ajax. Và vì thế, anh ra đi. Nhưng de Ligt và de Jong là những tài năng có thể coi là xuất sắc, đã không xuất hiện nhiều năm trên “dây chuyền sản xuất” của học viện đào tạo trẻ số 1 Hà Lan. Không còn bộ đôi trụ cột này, Ajax mùa giải 2019-2020 mất đi sức chiến đấu, sự sáng tạo ở tuyến giữa và cả khả năng phòng ngự siêu hạng. Nhiều người bảo Ajax phòng ngự có gì là hay nhưng thử hỏi các siêu sao Real Madrid,
Juventus xem họ đã làm được những gì khi đối mặt với Ajax mùa giải trước. Gần như là “gãi ngứa” cho các cầu thủ trẻ Ajax trước khi cúi gằm mặt rời đấu trường đỉnh cao Champions League.
Nhưng phần tối dưới chân ngọn hải đăng thì dài và rộng. Triết lý bóng đá mang tới niềm vui có lẽ chỉ hợp với các tuyến trẻ và một phần nào đó ở giải vô địch Hà Lan, nơi sự cạnh tranh không quá khốc liệt. Bước vào Champions League, toàn cáo già lẫn sói ranh mãnh, dẫu là hổ, báo như Ajax cũng có ngày bị “vặt râu”. Mùa này, họ bị “vặt râu” đến là đau ngay trên sân nhà, trước Chelsea và Valencia (cùng thua với tỷ số 0-1). Các học trò của huấn luyện viên (HLV) Erik ten Hag đá sân khách rất hay. Họ hòa tưng bừng Chelsea 4-4 ở lượt đi cũng như thắng đậm Valencia 3-0 trên sân khách. Nhưng tử huyệt sân nhà đã làm hại Ajax. Mùa trước, trận thua tai hại 2-3 vào phút chót trước Tottenham ngay tại Johan Cruyff Arena đã khiến thầy trò nhà Erik ten Hag mất cơ hội vào chơi trận chung kết gặp Liverpool.
Có cảm giác chơi trên thánh địa Johan Cruyff Arena tại Champions League, các học trò của HLV Erik ten Hag không còn là chính mình. Họ chỉ cần 1 điểm trước Valencia là vào vòng loại trực tiếp nhưng lại thua trận 0-1, trong một trận cầu mà Lisandro Martínez, Hakim Ziyech, Dušan Tadic, David Neres… phung phí hàng loạt cơ hội.
Ajax có lẽ không cần tiền đến mức phải bán bộ đôi trụ cột de Ligt và de Jong nhưng khi cầu thủ muốn đi thì khó mà giữ. Juventus và Barca là những tên tuổi lớn, ai mà có thể cưỡng lại các câu lạc bộ này được cơ chứ? Bán de Ligt và de Jong, Ajax không chỉ mất đi hai thủ lĩnh ở hàng thủ và tiền vệ mà đội bóng còn mất luôn sự liên kết vững chắc ở các tuyến. Việc này đã từng xảy ra vào mùa hè 2013, khi đội bán đi tiền vệ Eriksen và trung vệ Alderweireld. Sau đó, Ajax lao đi như xe mất phanh.
Không thể trách cầu thủ, ban huấn luyện khi một ai đó mong muốn ra đi. Việc giữ chân được các cầu thủ trụ cột-vốn là linh hồn của đội bóng sẽ giúp Ajax giữ được bản sắc và đẳng cấp. Nhưng mọi chuyện đã không diễn ra như vậy khiến đội bóng và các thành viên bị mắc kẹt khi họ leo lên một cái thang mà không bao giờ có thể trèo lên đến đỉnh.
Tiếc cho Ajax khi mùa giải Champions League 2019-2020 dường như không có chất lượng như những năm trước, khi Messi và Ronaldo ngày một giảm phong độ; Man City, Bayern Munich, A.Madrid có vẻ đã hụt hơi… HLV Erik ten Hag đã nhìn thấy cơ hội đi xa của đội bóng nhưng màn trình diễn ở vòng bảng đã khiến chính họ thất vọng trong cay đắng.
THU HIỀN