Cuối tháng 10-2021, email và thư phàn nàn về tiền lương không được trả từ các ngoại binh thi đấu ở Giải bóng đá ngoại hạng Trung Quốc (Chinese Super League-CSL) đã chất thành đống trong văn phòng khiếu nại của FIFA. Các cơ quan điều tra của FIFA đã thu thập, tổng hợp các nguồn tin và họ nhận thấy một con số đáng ngạc nhiên: Các cầu thủ và huấn luyện viên (HLV) tại các CLB ở Trung Quốc bị nợ lương rất nhiều, lên tới cả trăm triệu USD.
CSL cách đây không lâu còn được coi là thiên đường của môn thể thao vua, nhờ một thập niên nhận được hàng loạt sự hỗ trợ đắc lực từ những ông chủ đầy tham vọng. 3-4 năm trước thôi, CSL vẫn trong thời đại chi tiêu không có kế hoạch. Các cầu thủ ngôi sao đến từ Nam Mỹ, châu Âu ồ ạt đổ bộ vào Trung Quốc nhận lương cao đến khó tin. Còn hiện tại, chính các CLB từng bỏ ra hàng chục triệu, thậm chí là hàng trăm triệu USD để có những hảo thủ, giờ không thể thanh toán được các hóa đơn của họ. David Wu, một luật sư thể thao ở TP Thượng Hải cho biết: “Chắc chắn một số vấn đề như thế này từng xảy ra trước đây, nhưng không phải với quy mô lớn như thế này”. David Wu muốn nói tới cuộc khủng hoảng trên diện rộng của bóng đá Trung Quốc, khi nhiều đội bóng bị phá sản, giải thể.
Cách đây không lâu, nhà đương kim vô địch CSL Jiangsu Suning FC đã đột ngột bị đóng cửa bởi nhà bán lẻ điện tử sở hữu nó, chưa đầy 4 tháng sau khi đội giành chức vô địch quốc gia. Sự sụp đổ của đội bóng đến từ Giang Tô dường như là một điềm báo của những vấn đề còn rắc rối hơn nữa. Mùa giải CSL 2021 đã nhiều lần bị gián đoạn cho phù hợp với lịch thi đấu vòng loại World Cup 2022 của đội tuyển quốc gia Trung Quốc, và sẽ không tiếp tục cho đến cuối năm nay. Cho đến lúc đó, các CLB sẽ có rất ít hoặc không có cơ hội tiếp cận những cầu thủ tốt nhất. Nhưng tiền đâu để chiêu mộ hảo thủ?
Gần đây, những nghi ngờ đã đặt ra về khả năng tiếp tục tồn tại của đội bóng thành công nhất Trung Quốc, Guangzhou FC. Cuộc khủng hoảng tiền mặt tại công ty mẹ của đội bóng-Tập đoàn Bất động sản Evergrande-nghiêm trọng đến mức nó gây ra mối đe dọa cho nền kinh tế của đất nước đông dân nhất thế giới.
Tuần trước, Guangzhou FC đã đạt được thỏa thuận chia tay HLV Fabio Cannavaro, một trong những chiến lược gia được trả lương cao nhất trong làng túc cầu thế giới. Khá nhiều quan chức và cầu thủ của các CLB khác tại CSL cũng đồng ý chấm dứt hợp đồng, khi họ thấy điện thoại không “tinh tinh” vào kỳ trả lương.
Fernando Martins và Renato Augusto, hai ngôi sao Brazil đã nộp đơn khiếu nại lên FIFA để đòi lại công bằng. Họ đã được CLB cũ của họ, Beijing Guoan, thanh lý hợp đồng và dự kiến các khoản thanh toán đầu tiên của họ, trị giá khoảng 8 triệu USD mỗi cầu thủ sẽ được trả vào tháng 8-2021. Nhưng trong đơn kêu cứu mới gửi lên FIFA, Fernando Martins và Renato Augusto kể khổ: “Tiền không bao giờ đến”.
Các quan chức của FIFA khẳng định họ đang tìm hiểu sự thật. Họ có quyền đình chỉ các CLB ở bất kỳ quốc gia nào ký bản hợp đồng mới cho đến khi đội bóng giải quyết xong các khoản nợ lương chưa thanh toán. Một số đội bóng Trung Quốc đã phải chịu những lệnh cấm như vậy. Wuhan FC, thuộc sở hữu của một tập đoàn bất động sản khác, Wuhan Zall Development Holding Co, đã bị đình chỉ mua cầu thủ mới.
Tuy nhiên, các hình phạt và lệnh cấm chuyển nhượng có thể không đủ để giúp những ngoại binh gỡ lại những gì các CLB Trung Quốc đang nợ. Hậu vệ Miranda (Brazil) bị nợ hơn 10 triệu USD khi Jiangsu Suning FC đóng cửa. Các luật sư của Miranda phải đối mặt với nhiệm vụ khó khăn là tìm cách lấy lại tiền cho thân chủ. Nhưng xem ra công việc này khó như mò kim đáy bể. Nhưng ít nhất Miranda, năm nay đã 37 tuổi, vẫn có thể tiếp tục sự nghiệp của mình. Anh nhanh chóng có được một vị trí và một hợp đồng tốt tại Sao Paulo, đội bóng chơi ở Giải vô địch quốc gia Brazil.
Khi tình hình tài chính bất ổn, các tập đoàn, công ty lớn ở Trung Quốc ngưng rót tiền vào bóng đá. Những ngày được trả lương hấp dẫn chắc chắn đã kết thúc. Carlos Tevez từng kiếm được 40 triệu USD chỉ trong một mùa giải đá cho Shanghai Shenhua, đội bóng thuộc sở hữu của Công ty Bất động sản Greenland Group. Những cầu thủ hàng đầu của Brazil như Hulk và Oscar nhận được mức lương cao ngất ngưởng. Có thời điểm, mức lương của Dario Conca, một tiền đạo ít tên tuổi người Argentina, được cho là đã khiến anh trở thành cầu thủ được trả lương cao thứ 3 thế giới, khi đồng ý gia nhập Guangzhou FC để hưởng lương sau thuế 12,5 triệu bảng Anh/mùa.
Trung Quốc mới chỉ dự World Cup một lần, vào năm 2002, để thua cả 3 trận mà không ghi được bàn thắng nào. Xây dựng một đội tuyển quốc gia có năng lực không chỉ đơn thuần là cứ đổ tiền vào các CLB, ồ ạt làm bóng đá trẻ... CSL từng có một thời cầu thủ, HLV “hái ra tiền” nhưng giờ đang bị siết chặt hầu bao. Khi các CLB đang gặp khủng hoảng, khó đòi hỏi đội tuyển quốc gia thi đấu tốt. Nhưng đó chưa phải điều tồi tệ nhất. Nếu Guangzhou FC bị đóng cửa, điều này có thể khiến giải đấu CSL rơi vào hỗn loạn. Người hâm mộ Trung Quốc đang cầu mong điều tốt đẹp cho Guangzhou FC, khi công ty mẹ của đội bóng, Tập đoàn Bất động sản Evergrande cũng đang không biết rõ tương lai ra sao.
HÀ THÀNH