Bánh mì đã có lịch sử hơn 1.200 năm, bắt đầu có mặt ở Việt Nam từ những năm 40 của thế kỷ 20. Đến nay, bánh mì biến hóa và trở thành món ăn rất riêng ở Việt Nam. Từ “bánh mì” đã trở thành một từ riêng, giống như “phở”.
Lịch sử về bánh mì Nha Trang là câu chuyện ít ai biết. Vào những năm 60 của thế kỷ trước, bánh mì đã bắt đầu bán nhiều nhưng không phải bằng các xe đẩy như hiện nay. Các bà bán bánh mì bày bánh xếp lên nhau trên một chiếc bàn. Có hai dạng bánh mì: Chan nước và bánh mì thịt. Bánh mì nước là mua ổ bánh mì không, bà bán bánh xẻ ra cho thêm nước sốt bánh mì (hiện vẫn đang dùng) hoặc rưới xì dầu và rải vào trong đó ít đường. Bánh mì thịt thì chủ yếu là dưa leo (dưa chuột) thái mỏng và thịt ba chỉ luộc nhuộm màu đỏ thái dài bỏ vào. Khi ấy, bánh mì chủ yếu chỉ để ăn sáng hoặc bán bánh mì không cho các đám tiệc.
    |
 |
|
Thực khách đợi mua bánh mì. |
Ổ bánh mì Nha Trang sau bao nhiêu năm đến nay vẫn không thay đổi hình dạng, chỉ khác là có thêm ổ bánh mì mini (nhỏ bằng nửa ổ thông thường) và bánh mì Baguette để chỉ trét vào đó ít pa-tê gan (bắt chước ở TP Hồ Chí Minh). Nếu so sánh với các vùng miền, địa phương, bạn sẽ thấy ổ bánh mì Nha Trang khác bánh mì TP Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Lạt hoặc các tỉnh miền Nam, nhưng lại giống với ổ bánh mì ở Quảng Nam, Đà Nẵng. Còn cách làm bánh mì thì các tiệm danh tiếng vẫn chọn bánh mì lò than, dẫu bánh mì lò điện đã bắt đầu nhân rộng. Trong một vài lò bánh mì vẫn theo kiểu xưa ấy, có lò bánh mì Thanh Hùng nằm trên đường Lý Tự Trọng (trong hẻm đối diện trường Lý Tự Trọng).
Ngoài bánh mì bán ở các xe bánh mì, ở các góc chợ Xóm Mới, Chợ Đầm, Bình Tân... chúng ta thường bắt gặp những giỏ xe bán bánh mì không. Nếu bánh mì không ở xe bán 4.000 đồng/một ổ thì tại các nơi này chỉ bán 3.000 đồng/một ổ.
Có một số thương hiệu bánh mì Nha Trang đã tạo nên danh tiếng, khiến người ăn không quản đường sá, đến tận nơi đợi mua cho bằng được. Đó là bánh mì Ba Lẹ, có tới mấy xe, bày bán trên đường Lê Thành Phương, Quang Trung,... Bánh mì Ba Lẹ giá 15.000 đồng/ổ, ngoài bánh mì thịt có thêm bánh mì trứng, bánh mì cá hộp. Đặc trưng của tiệm này có lớp sốt và pa-tê có mùi vị rất riêng.
Ngoài ra, có thể kể đến nhiều cái tên khác như bánh mì Bình Cúc trên đường Lý Tự Trọng, nép mình một góc Trường Mẫu giáo 3-2, có lịch sử vài chục năm tuổi, hiện bán giá 17.000 đồng/ổ; bánh mì Nguyên Hương, với nhiều xe khác nhau. Trong đó xe đông khách nhất nằm góc Lê Quý Đôn-Tô Hiến Thành. Điểm đặc biệt của bánh mì Nguyên Hương là bỏ rất nhiều chả (loại chả làm riêng pha bột), rắc muối tiêu.
Nha Trang còn có nhiều loại bánh mì khác như bánh mì thịt heo quay tập trung ở đường Huỳnh Thúc Kháng. Nổi tiếng nhất trong số này phải kể đến bánh mì A Hòa. Bánh mì chay có một xe khá đông khách nằm trên đường Trần Bình Trọng, gần phía đường Huỳnh Thúc Kháng… Ngoài ra có một tiệm bánh mì mới nổi, bán đủ loại bánh mì như thập cẩm, thịt nướng.. tại đường Lê Thành Phương, sát tiệm phở số 153 nức tiếng.
Ổ bánh mì chế biến đơn giản vậy đó, nhưng để người tìm tới mua thì người bán phải có tay nghề của một đầu bếp giỏi. Bánh mì Nha Trang hòa trộn cùng cái ẩm thực rất riêng vùng miền, làm cho bao du khách thích thú tận hưởng.
Bài và ảnh: KHUÊ VIỆT TRƯỜNG