Một trong số ít đơn vị tiên phong tổ chức kiểm tra trực tuyến (online) và thành công là Trường THPT Phan Huy Chú (Đống Đa, Hà Nội). Với ý tưởng thử nghiệm việc kiểm tra đánh giá độc lập, từ năm 2017, nhà trường đã lên kế hoạch tìm kiếm đối tác cung cấp nền tảng công nghệ thông tin (CNTT). Không ngờ, trong thời điểm giáo viên và học sinh không thể đến trường trực tiếp, những ý tưởng đi trước đó lại thực sự phát huy hiệu quả, giúp nhà trường thuận lợi trong việc kiểm tra định kỳ bằng hình thức trực tuyến.
Thầy Hà Xuân Nhâm, Hiệu trưởng nhà trường, chia sẻ: “Vấn đề nhà trường quan tâm trong những năm gần đây là nội dung kiểm tra đánh giá độc lập. Với ý tưởng này, trường đã liên kết với công ty đối tác Edmicro, một công ty trong lĩnh vực công nghệ giáo dục với sản phẩm chính là ứng dụng học đa nền tảng dành cho học sinh phổ thông. Đáp ứng định hướng của nhà trường là một môi trường học tập, giảng dạy hiệu quả cho học sinh, giáo viên, hướng đến việc chia kiến thức thành từng gói nhỏ (bite-sized learning) và áp dụng các công nghệ dữ liệu lớn (big data), machine learning (một lĩnh vực nhỏ của khoa học máy tính) để xây dựng lộ trình học phù hợp, cá nhân hóa cho từng học sinh, thúc đẩy việc học tập và xây dựng những lộ trình học tập hiệu quả hơn”.
Theo thầy Nhâm, những khó khăn khi triển khai việc kiểm tra đánh giá độc lập này phải kể đến rào cản tâm lý của cả người dạy và người học khi vẫn quen với nếp thi và kiểm tra truyền thống. Với những đơn vị muốn bắt đầu hình thức này, điều tiên quyết có lẽ là nền tảng ứng dụng CNTT tương đối tốt, cùng với thái độ học tập để tạo ra hệ sinh thái kết nối, chia sẻ hiệu quả trong học tập, giảng dạy và quản lý.
Những ngày đầu khi chưa có hệ thống hoàn chỉnh, nhà trường và đơn vị kỹ thuật bàn thảo về cách thức triển khai. Đề thi của trường được thiết kế theo hướng tiếp cận năng lực, tư duy để học sinh không học vẹt. Sau nhiều năm, ngân hàng đề thi online với hàng trăm câu hỏi đã được xây dựng, hoàn thiện ở tất cả môn học. Học sinh được cấp tài khoản mang tính định danh để truy cập vào hệ thống làm bài, mỗi tài khoản dự thi chỉ đăng nhập được trên một thiết bị.
Sở dĩ học sinh của Trường THPT Phan Huy Chú có thể thích nghi nhanh với điều kiện học tập mới trong tình hình dịch bệnh là bởi trước đó công việc kiểm tra đánh giá độc lập đã được tiến hành ở tất cả các bộ môn có trong kỳ thi tốt nghiệp THPT. Dựa trên ma trận đề thi của trường, đơn vị kỹ thuật cung cấp những mã đề thi bảo đảm khắc phục vấn đề quay cóp, gian lận của người thi. Đặc biệt, kết quả của việc kiểm tra, đánh giá và phân tích số liệu từ đơn vị độc lập là kênh thông tin rất quan trọng giúp nhà trường có cái nhìn tổng quan về chất lượng giáo dục ở từng bộ môn, của từng giáo viên. Cũng từ kết quả ấy giúp học sinh có môi trường tự học, tự kiểm tra đánh giá và lên kế hoạch học tập phù hợp nhất với bản thân. Qua đó, giáo viên có thể hỗ trợ tốt nhất cho học sinh theo hướng cá nhân hóa người học. Nhà trường có thể điều chỉnh các hoạt động giáo dục theo hướng hiệu quả hơn, người dạy điều chỉnh phương pháp, người học điều chỉnh cách học, nội dung học... Kiểm tra độc lập còn giúp cho việc kiểm tra đánh giá được công bằng, khách quan hơn.
“Việc phải tiến hành thực hiện các bài kiểm tra định kỳ bằng hình thức trực tuyến là cách tốt nhất để kết thúc năm học trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 diễn biến hết sức phức tạp. Cùng với các giải pháp kỹ thuật, để hạn chế việc học sinh gian lận trong thi cử, kiểm tra, việc tập trung nâng cao ý thức trách nhiệm, tinh thần tự giác của học sinh được nhà trường đặt lên hàng đầu”, thầy Hà Xuân Nhâm cho hay.
Năm học mới đã tới, trong bối cảnh dịch bệnh, thách thức cho ngành giáo dục là không hề nhỏ. Các trường không thể “ngồi chờ”, mà cần chủ động đầu tư thời gian, công sức ngay để tạo ra hệ sinh thái học tập tốt, sao cho việc dạy-học-kiểm tra đánh giá dù trực tiếp hay trực tuyến đều đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ năm học.
Bài và ảnh: THU HÀ