Duyên đến thì tự nhiên trở nên thân thuộc. Tôi thích viết cho tờ QĐND Cuối tuần bởi nhiều lẽ. Thứ nhất, đây là tờ báo dành cho bộ đội, tức là phần lớn bạn đọc sẽ là bộ đội. Tôi là một người lính, vì thế tôi vẫn thích viết cho bộ đội đọc. Thứ hai, tờ QĐND Cuối tuần là ấn phẩm đậm chất văn nghệ của Báo QĐND, là mảnh đất để anh em văn nghệ sĩ “canh tác” khá là hợp tình, hợp cảnh. Thứ ba, các đồng nghiệp ở Báo QĐND nói chung, tờ Cuối tuần nói riêng rất dễ mến. Tôi tin là không chỉ tôi mà nhiều đồng nghiệp khác, cứ thích cộng tác mãi với một tờ báo là bởi vì cái cảm giác được yêu mến, trân trọng, thân thiện, “người nhà” chứ không phải lúc nào cũng vì nhuận bút.
Hai năm gần đây tôi có điều kiện đi nhiều nơi, gặp nhiều nhân vật mà nói theo cách của những người ham nghe chuyện thì đó là những người “hay ho”. Người “hay ho” đối với dân văn chương, báo chí là những người mà bản thân cuộc đời của họ là một câu chuyện sinh động vô cùng. Chỉ nghe họ kể thôi cũng vèo cái hết ngày. Về nhà bóc băng ghi âm, đổ ảnh ra xem vẫn còn nguyên cái cảm giác hưng phấn như khi nghe chuyện. Sau những chuyến đi như thế mà lại còn được viết, rồi viết xong có thế nào hầu như Ban biên tập cũng không cắt sửa, để y nguyên mà in. Nói thực, nó hạnh phúc lắm. Hạnh phúc với người viết chỉ giản dị thế thôi.
Tầm này năm 2019 tôi đi miền Tây Nam Bộ. Suốt chuyến đi ấy gặp không biết bao nhiêu người, nghe không biết bao nhiêu chuyện, chụp không biết bao nhiêu ảnh. Nhưng đọng lại, cho đến giờ, và tận sau này nữa, là cuộc gặp với Anh hùng Hai Trí ở An Giang. Cả cuộc đời bác Hai Trí, từ khi còn là một cậu bé hơn 10 tuổi đã đi theo cách mạng, cho đến tận lúc nghỉ hưu, mà nghỉ hưu rồi bác cũng chỉ ở nhà đúng một tuần là lại vác ba lô lên vai, sang Campuchia tìm đồng đội. Tôi ngồi nghe bác kể chuyện từ lúc 4 giờ chiều cho đến tận 9 giờ tối. Bác bỏ cả cơm tối để kể chuyện. Sự ám ảnh của cuộc chiến tranh khốc liệt, nỗi đau đớn day dứt khôn nguôi về việc không thể nào tìm thấy hết được những đồng đội đã nằm xuống bên nước bạn đã khiến bác không thể nào sống thanh thản trong tuổi già. Cái buổi nhập nhoạng với cảm xúc bị chìm đi trong câu chuyện của bác khiến tôi bị ám ảnh. Về Hà Nội, tôi vừa bóc băng ghi âm vừa khóc.
Bài viết ấy đăng trên QĐND Cuối tuần, Ban biên tập đưa vào Cuộc thi viết về chủ đề “Quân đội anh hùng, quốc phòng vững mạnh”. Và cuối năm, tôi không ngờ là bài viết này được trao giải nhì. Tôi gọi điện cho bác Hai Trí, phải thông qua một đồng nghiệp là người địa phương thì bác mới hiểu tôi nói gì. Bị thương nhiều lần cộng thêm tuổi già khiến bác nghe rất kém. Tôi chỉ ước giá bác ở gần, giá bác còn đủ sức khỏe thì tôi sẽ mời bác đến tòa soạn nhận giải cùng với tôi. Thực ra, giải thưởng đó trao cho bác, cho cuộc đời cầm súng bất khuất kiên trung của bác. Tôi chỉ là người chép lại mà thôi. Tết đến, tôi gửi biếu bác một phần tiền thưởng. Bác lại gọi điện ra. Giọng bác xúc động vô cùng. Bác nói, cho bác gửi lời cảm ơn Ban biên tập nhé! Khi nào rảnh lại vào đây chơi với bác.
Tôi nghĩ rằng, cuộc đời mặc áo lính cầm bút của mình, hạnh phúc nhất là được ghi lại những câu chuyện như thế. Và hạnh phúc hơn nữa là có thật nhiều người đọc đồng cảm, để chúng ta cùng thêm yêu Tổ quốc này, nền hòa bình độc lập này.
Nhà văn ĐỖ BÍCH THÚY