Từ xây đền trong lửa đạn...

 Một ngày đầu tháng 8, từ TP Cần Thơ, tôi đến thăm những ngôi đền thờ mà người dân trong vùng lập nên trong những ngày kháng chiến chống Mỹ, cứu nước để tưởng nhớ Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu. Ngôi đền đầu tiên chúng tôi đến thăm, tìm hiểu là đền thờ Bác Hồ ở xã Lương Tâm, huyện Long Mỹ, mảnh đất anh hùng của tỉnh Hậu Giang.

 Những năm 1959-1960, Mỹ-ngụy mở chiến dịch “nhổ cỏ U Minh”. Chúng kêu gọi chiêu hồi, đánh phá cách mạng, ngăn cản, không cho người dân nuôi bộ đội. Nhưng cán bộ vẫn bám trụ, người dân Lương Tâm vẫn tin tưởng bộ đội, tin tưởng cách mạng thành công để thiết tha mong đón Bác vào thăm. Ông Nguyễn Văn Thắm, nguyên cán bộ xã Lương Tâm là người đầu tiên vẽ lại ảnh Bác từ tờ bạc 5 đồng. Mục đích của ông khi họa lại ảnh Bác là để treo cho mọi người chiêm ngưỡng và sử dụng mỗi khi sinh hoạt chi bộ… Ngày được tin Bác mất, người dân Lương Tâm lập bàn thờ Bác tại ấp 3, nơi cơ quan Đảng ủy xã Lương Tâm làm việc. Không ai bảo ai, mọi người tự may và đeo băng tang, lặng lẽ đến viếng Bác rất đông.

leftcenterrightdel
Nhân dân phường Long Hòa, quận Bình Thủy, TP Cần Thơ rước ảnh Bác Hồ.

Cũng là một trong những công trình đền thờ Bác được xây dựng từ năm 1969 sau khi hay tin Bác mất, đền thờ Bác tại xã Châu Thới, huyện Vĩnh Lợi (Bạc Liêu) được xây dựng với quy mô lớn và đẹp nhất Đồng bằng sông Cửu Long hiện nay. Trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, xã Châu Thới là trọng điểm căn cứ của Huyện ủy Vĩnh Lợi cùng một số bộ phận của tỉnh và Quân khu 9, nằm cách trung tâm tỉnh lỵ Bạc Liêu khoảng 15km đường chim bay. Đền thờ Bác được xây dựng bên bờ sông Bà Chăng, trong khuôn viên rộng hơn 6.000m2. Phía sau đền thờ là nhà trưng bày với khoảng 300 tài liệu, hiện vật, hình ảnh giới thiệu về cuộc đời hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các hoạt động của quân dân xã Châu Thới trong chiến đấu bảo vệ đền thờ Bác. Đây là “địa chỉ đỏ” giáo dục về tấm gương đạo đức Bác Hồ, truyền thống cách mạng kiên cường của cha ông cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau... Cứ vào ngày nghỉ, cuối tuần, nhất là các dịp lễ, tết, người dân cùng các cấp chính quyền, LLVT, học sinh của tỉnh Bạc Liêu và các tỉnh lân cận lại về đây thăm viếng, tổ chức lễ báo công với Bác. Vì vậy, đền thờ Bác ở Châu Thới là niềm tự hào của Đảng bộ, chính quyền và quân dân tỉnh Bạc Liêu.

Năm 1969, khi được tin Bác mất, người dân Long Ðức, Trà Vinh cũng xây dựng đền thờ để tưởng nhớ Người. Ngôi đền nằm ngay trong vùng lửa đạn, chỉ cách đồn địch chưa đầy 500m. Ðể ngăn chặn việc nhân dân đến viếng Bác, ngụy quyền ở Trà Vinh mở hàng chục cuộc hành quân càn quét nhằm phá hủy ngôi đền nhưng quân dân Trà Vinh đã chiến đấu anh dũng, chặn đứng âm mưu của địch, hơn 10 chiến sĩ cùng nhiều quần chúng đã hy sinh. Hiện toàn bộ công trình đã được tỉnh đầu tư thành khu di tích, có diện tích hơn 4ha, với các hạng mục, như: Bảo tàng lịch sử tỉnh, nhà trưng bày về thân thế, sự nghiệp Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Cả vùng Đồng bằng sông Cửu Long có hơn 30 đền thờ Bác được nhân dân xây dựng trên khắp các tỉnh. Đền thờ Bác Hồ đã trở thành biểu tượng tinh thần, giá trị văn hóa trong đời sống của hàng triệu đồng bào. Giá trị ấy là vĩnh hằng, là lòng tôn kính của người dân miền Tây với Bác.

... đến rước ảnh về thờ

Chúng tôi ghé thăm nhà ông Nguyễn Văn Khinh ở phường Thuận Hưng, quận Thốt Nốt, TP Cần Thơ vào một buổi chiều. Ông cho biết: “Hoàn cảnh gia đình tôi rất khó khăn, chỉ có căn nhà đơn sơ nhưng chỗ trang trọng nhất trong nhà tôi dành treo ảnh Bác Hồ”.

Phong trào rước và treo ảnh Bác đã lan rộng khắp các quận, huyện, phường, xã trên địa bàn TP Cần Thơ. Ban đầu từ gia đình các cán bộ, hội viên hội cựu chiến binh, gia đình quân nhân, sau đó lan tỏa ra khắp các hộ dân, kể cả bà con theo đạo. Việc tổ chức lễ rước ảnh Bác được chia thành nhiều đợt vào những dịp lễ, tết, ngày kỷ niệm lớn trong năm. Căn nhà của ông Đặng Văn Chúng ở phường Thuận An, quận Thốt Nốt chưa đầy 40m2, được bài trí giản dị. Hơn 40 năm trong quân ngũ, mong mỏi của người cựu chiến binh này là được ra thăm Bác. Niềm mơ ước ấy cứ canh cánh trong lòng. Những năm sau giải phóng, tuy kinh tế gia đình ông gặp nhiều khó khăn nhưng với lòng tôn kính sâu sắc dành cho Bác Hồ, vợ chồng ông đã lập bàn thờ Bác tại nhà riêng và hằng ngày đều thắp hương tưởng nhớ Người. Gia đình ông Đặng Văn Chúng là một trong những gia đình tiêu biểu về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Đồng bằng sông Cửu Long, mảnh đất trù phú, sông nước hữu tình đang bước từng bước vững chắc trong phát triển kinh tế-xã hội, trong những thành tựu ấy luôn luôn có sự hiện diện của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Bài và ảnh: NGUYỄN KIỀU