Oymyakon tọa lạc tại Cộng hòa Sakha (Yakutia), giữa những thung lũng bao quanh bởi dãy núi cao, khiến không khí lạnh bị giữ lại và chìm sâu xuống vùng đất này suốt mùa đông. Theo các số liệu khí hậu, nhiệt độ tại đây có thể xuống tới từ -50°C đến -60°C trong nhiều tuần liền. Đặc biệt, vào tháng 2-1933, Oymyakon ghi nhận nhiệt độ -71°C, mức thấp nhất từng được đo ở một khu vực có người sinh sống. Chính kỷ lục này đã khiến ngôi làng trở nên nổi tiếng, trở thành biểu tượng của sự khắc nghiệt và sức chịu đựng phi thường của con người.
Cuộc sống ở Oymyakon luôn gắn liền với cái lạnh. Người dân ở đây, đa phần là người Yakut, đã thích nghi qua nhiều thế hệ để tồn tại giữa điều kiện gần như cực hạn. Nguồn thực phẩm chủ yếu đến từ thịt tuần lộc, ngựa Yakut, cá đông lạnh và các sản phẩm giàu chất béo để giữ ấm cho cơ thể. Rau củ rất khan hiếm, mùa trồng trọt lại ngắn ngủi khiến việc nhập khẩu thực phẩm trở thành thói quen thường xuyên. Trong mùa đông kéo dài nhiều tháng, hơi thở cũng đủ để tạo thành sương trắng dày đặc, còn xe cộ phải nổ máy liên tục nếu không muốn bị đông cứng động cơ.
Trường học tại Oymyakon chỉ đóng cửa nếu nhiệt độ thấp dưới -52°C, một con số nghe qua tưởng đùa nhưng lại hoàn toàn bình thường với người dân nơi đây. Trẻ em đã quen với việc quấn nhiều lớp áo lông, chống chọi với gió buốt như dao cứa. Cuộc sống sinh hoạt thường ngày cũng mang nét đặc biệt: Ống nước phải lắp trên mặt đất vì đất quá cứng để đào; các hộ gia đình dự trữ một lượng lớn củi và than; mọi công việc ngoài trời đều phải diễn ra nhanh chóng để tránh nguy cơ hạ thân nhiệt.
Dù khắc nghiệt, Oymyakon lại là điểm đến hấp dẫn với những du khách ưa khám phá. Người ta đến đây để cảm nhận cái lạnh “thở cũng thành băng”, hoặc trải nghiệm những hoạt động độc đáo như tắm hơi, câu cá trên băng, cưỡi tuần lộc, hay chỉ đơn giản là chụp những bức ảnh mà hơi nước trong không khí hóa thành tinh thể băng lơ lửng. Buổi tối mùa đông, cả ngôi làng chìm trong sự tĩnh lặng tuyệt đối, chỉ có ánh cực quang đôi khi vẽ lên bầu trời những dải màu huyền ảo.
Oymyakon ngày nay chỉ có vài trăm cư dân, nhưng tinh thần kiên cường của họ vẫn luôn khiến cả thế giới ngưỡng mộ. Trong khi nhiều vùng đất khác chạy đua hiện đại hóa, ngôi làng nhỏ này vẫn giữ nguyên những giá trị truyền thống và nếp sống đặc trưng của miền Bắc Siberia, trở thành minh chứng sống cho khả năng thích nghi phi thường của con người trước thiên nhiên.
Với sự kết hợp giữa lạnh giá cực hạn, cảnh quan nguyên sơ và nhịp sống độc đáo, Oymyakon còn là nơi lưu giữ những câu chuyện đặc biệt về sức sống và sự bền bỉ. Nơi đây là một trong những điểm hiếm hoi trên thế giới mà cái lạnh không chỉ là thời tiết, mà còn là một phần linh hồn của vùng đất.
HỒNG NHUNG