Một sáng đầu Xuân Ất Tỵ 2025, hướng ánh nhìn về phía mưa bụi giăng màn bàng bạc, cựu chiến binh (CCB) Phạm Văn Phận càng thêm thương nhớ những người đồng đội đã vĩnh viễn nằm lại chiến trường. Trở về sau chiến tranh, tính đến năm nay, ông đã được hưởng mùa xuân hòa bình thứ 50, nhưng nhiều đồng đội của ông không có được may mắn ấy...

Tôi và anh Vũ Văn Ngữ ở cùng khu 3, phường Cẩm Thượng, TP Hải Dương, tỉnh Hải Dương. Chúng tôi đều là cựu chiến binh, chỉ khác anh Ngữ là phi công, còn tôi là lính bộ binh. Ở cùng quê nên tôi biết nhà anh có hai liệt sĩ-bố anh và người chú ruột. Từ lâu tôi đã muốn viết đôi điều gì đó về gia đình hai liệt sĩ, nhất là bà nội anh-cụ Đinh Thị Lý đã được Nhà nước phong tặng danh hiệu "Bà mẹ Việt Nam anh hùng". Một buổi sáng đầu xuân, bên chén trà nóng thơm phức, tôi gợi ý điều mong muốn của mình và anh Ngữ đã kể.

Chiến tranh đã lùi xa nhưng ký ức về những ngày tháng chiến đấu cùng đồng đội còn đọng lại mãi. Hình ảnh và nhiều kỷ vật của các chị thuộc Trung đội dân quân gái xã Hoa Lộc (Hậu Lộc, Thanh Hóa) đã được lưu lại trong bảo tàng quốc gia. Sau gần 60 năm, trận địa Đông Ngàn xưa với những ụ súng, hào giao thông... nay đã thành bãi trồng hoa màu tươi tốt...

Đại tá Mai Xuân Tâm, nguyên là Bí thư Đảng ủy Công ty 32, Tổng cục Hậu cần. Ông từng đảm nhiệm Phó chủ tịch, Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nhân Cựu chiến binh (CCB) Việt Nam. Thời gian trên cương vị ấy, ông cùng đồng đội bỏ nhiều tâm huyết, công sức để xây dựng, phát triển Hiệp hội Doanh nhân CCB Việt Nam, tổ chức xã hội-nghề nghiệp hoạt động không vì mục đích lợi nhuận.

Tháng 3-1968, Quân tình nguyện Việt Nam phối hợp với bộ đội Pathet Lào mở chiến dịch tấn công vào đỉnh Pa Thí, tiêu diệt trạm dẫn đường máy bay (TACAN). Trong chiến công này có đóng góp lớn của Đội Trinh sát kỹ thuật thuộc Tiểu đoàn 3, Trung đoàn 75, Cục Nghiên cứu, Bộ Tổng Tham mưu (nay là Tổng cục II). Đây là trận đánh hiệp đồng quân, binh chủng thể hiện tình đoàn kết Việt-Lào thủy chung, trong sáng rất điển hình.

Trong cả cuộc đời mình, Bác Hồ trải qua 7 năm Tỵ: Quý Tỵ 1893, Ất Tỵ 1905, Đinh Tỵ 1917, Kỷ Tỵ 1929, Tân Tỵ 1941, Quý Tỵ 1953 và Ất Tỵ 1965. Cả 7 năm Tỵ này đều có những dấu ấn sâu sắc trong cuộc đời Người.

Từng là cơ sở cách mạng nuôi giấu cán bộ trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, xã Yên Nghĩa (nay là phường Yên Nghĩa, quận Hà Đông, TP Hà Nội) còn là một chốt quan trọng trong hệ thống phòng thủ của Bộ đội Phòng không nhằm ngăn chặn máy bay Mỹ đánh vào Thủ đô, đồng thời chi viện sức người, sức của cùng quân dân cả nước chiến đấu thắng lợi trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

Sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước năm 1975, vì nhiệm vụ, tôi còn đón hai cái Tết ở đơn vị Quân đội nữa rồi mới được trở về nhà với gia đình, người thân ở Thủ đô Hà Nội.

Cách đây 40 năm, tôi từng có dịp đến thăm Anh hùng LLVT nhân dân Nguyễn Văn Thòa và được nghe ông kể về những trận đánh "nhỏ mà có võ" của lực lượng du kích huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương. Ông được mệnh danh là “vua mìn” Đường 5 khi chỉ dùng một quả mìn đánh tan một đoàn tàu, tiêu diệt hơn 1.000 tên lính Âu Phi.