Pháo đài Derawar nằm cách thành phố Bahawalpur khoảng 100km về phía Nam, giữa vùng sa mạc Cholistan, nơi từng là tuyến đường giao thương cổ nối liền lưu vực sông Ấn với các nền văn minh ở phương Tây. Từ trên cao nhìn xuống, Derawar như một ốc đảo kiến trúc giữa biển cát, nổi bật với 40 tháp tròn khổng lồ xếp thành vòng tròn quanh tường thành dài hơn 1.500 mét, cao tới 30 mét.
    |
 |
Điểm nổi bật của pháo đài là nằm ngay cạnh một lòng sông khô cạn. Ảnh: aeiou.xyz
|
Những bức tường kiên cố, được xây bằng gạch nung đỏ, mang đậm phong cách kiến trúc Hồi giáo pha lẫn yếu tố Ấn Độ cổ. Khi mặt trời lặn, ánh hoàng hôn nhuộm đỏ cả thành lũy, khiến pháo đài như khoác lên mình chiếc áo vàng cam huyền ảo, tạo nên khung cảnh ngoạn mục mà bất kỳ du khách nào cũng khó quên.
Pháo đài Derawar được xây dựng vào thế kỷ thứ 9 bởi vua Rai Jajja Bhatti-người cai trị vùng Bahawalpur cổ đại. Ban đầu, công trình có tên là Dera Rawal, nghĩa là “Thành lũy của Rawal”. Về sau, khi triều đại Bahawalpur mở rộng lãnh thổ, pháo đài được tái thiết vào thế kỷ 18 dưới thời Nawab Sadeq Muhammad Khan I-người sáng lập Vương quốc Bahawalpur. Từ đó, Derawar trở thành trung tâm quân sự và hành chính quan trọng, là nơi bảo vệ tuyến đường thương mại qua sa mạc, đồng thời thể hiện quyền lực của các vị vua xứ Punjab. Nhiều trận chiến đã diễn ra nơi đây và đến nay, những dấu vết của thời gian vẫn in hằn trên các bức tường thành minh chứng cho quá khứ oai hùng của một thời vàng son.
Không chỉ mang giá trị quân sự, Derawar còn là biểu tượng tâm linh của người dân vùng Cholistan. Ngay gần pháo đài là nhà thờ Hồi giáo Derawar, được xây dựng theo kiến trúc của đại thánh đường Moti Masjid ở Delhi (Ấn Độ) với 3 mái vòm trắng và những họa tiết tinh xảo. Đặc biệt, nơi đây còn là khu lăng mộ của các vị Nawab, được chạm khắc công phu và phủ đầy gạch trắng, thể hiện sự trang nghiêm và tôn kính.
Mỗi năm, hàng nghìn người hành hương và du khách từ khắp nơi đổ về tham quan, cầu nguyện và chiêm ngưỡng vẻ đẹp kỳ vĩ của pháo đài-nơi được xem là “trái tim của sa mạc Cholistan”.
Ngày nay, Pháo đài Derawar là một trong những điểm du lịch nổi tiếng nhất Pakistan, đặc biệt thu hút những ai yêu thích lịch sử, nhiếp ảnh và khám phá thiên nhiên. Các tour du lịch bằng lạc đà hoặc xe jeep xuyên sa mạc Cholistan thường dừng chân tại đây, mang lại trải nghiệm đầy phiêu lưu. Du khách có thể ngắm nhìn bầu trời sao trong đêm tĩnh mịch, nghe tiếng gió rít qua những tháp thành cổ-cảm giác như đang lạc về thời trung cổ xa xưa.
Bên cạnh đó, chính quyền địa phương và UNESCO đang triển khai các dự án bảo tồn và phục hồi Derawar, nhằm giữ gìn công trình cho thế hệ tương lai. Những nỗ lực này giúp Pháo đài Derawar không chỉ là chứng nhân của lịch sử mà còn trở thành biểu tượng du lịch bền vững của Pakistan./.