leftcenterrightdel
“Bác sĩ của thế giới” Bill Gates. Ảnh: wired.africa

Không phải ngẫu nhiên mà danh hiệu “bác sĩ của thế giới” được người dân châu Phi yêu mến tặng cho nhà tỷ phú Bill Gates. Cái duyên để trở thành chuyên gia bệnh truyền nhiễm bén rễ từ kỳ nghỉ đầu tiên của Bill Gates ở hoang mạc châu Phi cách đây 27 năm. Đó là vào mùa thu năm 1993, Bill Gates đáp máy bay tới Tanzania với mơ ước duy nhất là khám phá thảo nguyên xanh, sư tử và hươu cao cổ. Trên chiếc xe jeep cùng với bạn gái Melinda, người mà ông kết hôn vài tháng sau đó, Bill Gates nghĩ rằng, tới tận một nước châu Phi xa xôi như Tanzania là có thể thoát khỏi công việc và tự do nghỉ ngơi. Nhưng thực tế không phải vậy!

Trên những cung đường đầy bụi bặm, hình ảnh những phụ nữ tiều tụy đi chân trần, trẻ em bị suy dinh dưỡng ám ảnh đôi tình nhân... Trái ngược với hình ảnh quê hương Seattle ở Mỹ và những khách sạn sang trọng mà Bill Gates từng ở mỗi khi đi công tác, sự khốn khổ này ông chưa bao giờ nhìn thấy.

Giống như bạn gái Melinda, Bill Gates muốn xóa bỏ mọi đau khổ trên thế giới. Trở về Mỹ, ông làm việc ngày đêm và đọc tất cả những gì có thể. Bạn ông, Bernie Noe, kể rằng, Bill Gates có thể đọc và nhớ tới 150 trang sách trong một giờ. Mỗi năm, trong một tuần gọi là “Tuần suy nghĩ”, Bill Gates sống trong căn nhà khép kín, “nuốt” 1 tấn sách để định hướng tương lai.

Năm 1993, Bill Gates đã xem rất kỹ báo cáo phát triển của Ngân hàng Thế giới (WB). Tài liệu nhấn mạnh một sự thật: Cách chắc chắn nhất để giảm tăng trưởng của dân số thế giới là cải thiện sức khỏe của nhóm người nghèo nhất. 4 năm sau, vào một sáng chủ nhật, Bill Gates vừa ăn sáng với vợ vừa đọc báo. Ông đặc biệt chú ý đến bài viết trên trang nhất của tờ New York Times với tiêu đề: “Ở thế giới thứ ba, nước vẫn là chất độc chết người”. Bài báo cho biết, mỗi năm, 3 triệu trẻ em chết vì tiêu chảy, đơn giản là vì chúng đã uống nước vốn là nước thải từ nhà vệ sinh công cộng... Không mấy ai để ý bài báo này, nhưng ít nhất hai người có ảnh hưởng ở Seattle đã đọc nó. Bill và Melinda Gates khi đó vừa sinh bé gái. Do vậy, họ quyết định dành toàn bộ tài sản của mình để thành lập quỹ từ thiện với ưu tiên cải thiện sức khỏe của người dân ở các nước kém phát triển.

Năm 2000, Bill và Melinda Gates thành lập quỹ mang tên hai người (Bill & Melinda Gates Foundation), trở thành tổ chức từ thiện đầu tiên trên thế giới. Kể từ đó, Bill Gates lao vào cuộc chiến chống bệnh bại liệt và sốt rét. Ông cũng tập trung phát minh “nhà vệ sinh của tương lai”, không cho nước thải chảy ra ngoài môi trường, điều này giúp ngăn ngừa bệnh tiêu chảy gây tử vong ở các nước kém phát triển... Năm 2005, Bill Gates được Tạp chí Time bầu chọn là “Nhân vật của năm” cùng với Melinda và ca sĩ của ban nhạc U2 Bono, những người tham gia vào cuộc chiến chống đói nghèo ở châu Phi.

leftcenterrightdel
Vợ chồng Bill và Melinda Gates trong chuyến thăm châu Phi. Ảnh: samarew.com

Thế nhưng, Quỹ Bill & Melinda Gates lại không thu hút được sự tham gia của các công ty dược phẩm. Do đó, Bill Gates đã đứng ra thành lập Liên minh toàn cầu về vaccine và tiêm chủng (GAVI) nhằm tập hợp nhu cầu về thuốc cho các nước nghèo. Nhờ hệ thống này, 760 triệu trẻ em trên thế giới đã được tiêm phòng trong 20 năm qua và giá một số loại vaccine cũng giảm tới 4 lần. “Đây là điều tôi tự hào nhất”, nhà tỷ phú có tấm lòng vàng nói.

Năm 2014, dịch Ebola tấn công Tây Phi, cướp đi sinh mạng của 11.000 người. Bill Gates lại lao đầu vào nghiên cứu, tìm kiếm vaccine và thiết lập các mô hình dự báo bệnh dịch trong tương lai. Đầu năm 2020, khi dịch Covid-19 mới xuất hiện ở Trung Quốc, nhà tỷ phú người Mỹ đã mô tả một kịch bản thảm khốc mà thế giới có thể trải qua nếu không có biện pháp kịp thời. Tuy nhiên, lời cảnh báo trên không được nhiều người để ý tới.

Cho đến nay, khi đại dịch Covid-19 lan rộng ra hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ, người ta mới ngẫm tới lời cảnh báo của Bill Gates. Trước thực trạng sản xuất vaccine còn gặp nhiều khó khăn, Quỹ Bill & Melinda Gates đã cam kết tài trợ 250 triệu USD để giúp thế giới phát triển một loại vaccine ngừa SARS-CoV-2 hiệu quả. Theo Bill Gates, đây là “cách duy nhất để đưa thế giới trở lại thời điểm trước khi đại dịch Covid-19 hoành hành”.

PHƯƠNG LINH