leftcenterrightdel
Bà Yuriko Koike (chính giữa) ăn mừng chiến thắng khi trở thành nữ thị trưởng đầu tiên của Tokyo hồi năm 2016. Ảnh: TRT World

Yuriko Koike là nữ chính trị gia nắm giữ những “kỷ lục” trên chính trường Nhật Bản. Sở dĩ nói như vậy là bởi vào năm 2007, bà từng được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Quốc phòng trong nội các của Thủ tướng Abe Shinzo, trở thành người phụ nữ Nhật Bản đầu tiên đảm nhiệm cương vị này. Đến năm 2008, Yuriko Koike cũng là người phụ nữ đầu tiên tham gia cuộc chạy đua giành quyền lãnh đạo Đảng Dân chủ Tự do (LDP)-chính đảng lớn nhất tại Nhật Bản. Không lâu sau đó, vào năm 2016, bà trở thành nữ thị trưởng đầu tiên của Tokyo, đánh dấu một bước ngoặt trên chính trường Nhật Bản vốn chủ yếu là “sân chơi” của các đấng mày râu. Để rồi sau nhiệm kỳ 4 năm, chiến thắng tiếp tục gọi tên bà Yuriko Koike vào đầu tháng 7 vừa qua, trong cuộc bầu cử thị trưởng Tokyo có số ứng viên cao nhất từ trước tới nay. Cũng cần phải lưu ý rằng, trong hai lần chạy đua vào chiếc ghế thị trưởng Tokyo, bà Yuriko Koike đều tham gia với tư cách là một ứng viên độc lập.

Mặc dù bước chân vào chính trường từ đầu thập niên 1990 nhưng bà Yuriko Koike bắt đầu được dư luận biết đến nhiều hơn khi đảm nhiệm cương vị Bộ trưởng Môi trường Nhật Bản trong giai đoạn 2003-2006. Đây là thời điểm bà phát động chiến dịch “Cool Biz”, khuyến khích công chức Nhật Bản không đeo cà vạt và mặc áo khoác khi tới công sở vào mùa hè nhằm cắt giảm việc sử dụng máy điều hòa nhiệt độ, qua đó tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường. Nhận được sự hưởng ứng rộng rãi và thậm chí được đánh giá đã “làm thay đổi lối sống” của công chức Nhật Bản, trải qua gần hai thập niên, chiến dịch “Cool Biz” đã trở thành một sự kiện thường niên tại đất nước mặt trời mọc.

Không phải ngẫu nhiên bà Yuriko Koike được giới truyền thông ví là “Condi Rice của Nhật Bản” (Condoleezza “Condi” Rice là nữ ngoại trưởng da màu đầu tiên của Mỹ trong giai đoạn 2005-2009). Trên cương vị nữ thị trưởng đầu tiên của Tokyo, bà Yuriko Koike đã chứng tỏ bản thân là một người phụ nữ giỏi giang, mạnh mẽ và quyết đoán. Ngay khi mới nhậm chức hồi năm 2016, bà Yuriko Koike đã yêu cầu xem xét lại toàn bộ chi phí tổ chức Olympic Tokyo 2020 sau khi nắm được thông tin chi phí có thể bị “đội” lên gấp 4 lần so với dự tính ban đầu. Trong bầu không khí căng thẳng của cuộc gặp đầu tiên giữa nữ Thị trưởng Tokyo và Chủ tịch Ủy ban Olympic quốc tế (IOC) Thomas Bach khi ấy, phía IOC rốt cuộc phải thừa nhận rằng cần cắt giảm chi phí tổ chức Olympic Tokyo 2020. Tuy Olympic Tokyo hiện đã được hoãn sang năm 2021 do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, song bà Yuriko Koike đã cam kết sự kiện sẽ được tổ chức theo hình thức đơn giản, với chi phí thấp mà vẫn bảo đảm an toàn.

Khi dịch Covid-19 ập đến, việc triển khai các biện pháp ứng phó đại dịch một cách quyết liệt với tinh thần “cần bảo vệ mạng sống người dân Tokyo” đã giúp nữ thị trưởng “ghi điểm” trong mắt cử tri. “Những cuộc họp báo đúng trọng tâm của bà ấy, yêu cầu người dân ở nhà và “cách biệt cộng đồng” đã có tác động lớn”, tờ The Washington Post dẫn lời Giáo sư Jeff Kingston của Đại học Temple (Nhật Bản) nhận xét. Thậm chí, lời cảnh báo “các bạn đứng gần nhau quá rồi” của bà Yuriko Koike dành cho cánh phóng viên tại các cuộc họp báo đã truyền cảm hứng cho một trò chơi trên điện thoại thông minh về thực hiện giãn cách xã hội thời Covid-19.

Phải nhìn vào một thực tế rằng trước bà Yuriko Koike, chỉ trong vòng 5 năm, Tokyo đã trải qua 3 đời thị trưởng và tất cả đều không thể ngồi “ghế nóng” tròn nhiệm kỳ 4 năm thì mới thấy được năng lực của “bông hồng thép” này khi không những trở thành nữ thị trưởng đầu tiên của Tokyo, hoàn thành trọn cả nhiệm kỳ mà còn tái đắc cử trong một thời điểm gian khó như hiện nay. Cũng vì lẽ đó, không có gì ngạc nhiên khi Yuriko Koike được xem là một trong những người phụ nữ quyền lực nhất tại xứ sở hoa anh đào. “Trong bối cảnh nền chính trị hiện nay ở Nhật Bản, rất khó để các nữ chính trị gia nổi lên. Thế nhưng bà Yuriko Koike là nữ chính trị gia đầu tiên đã chứng minh rằng một phụ nữ có thể vươn lên vị trí lãnh đạo hàng đầu trên chính trường mà không cần sự hỗ trợ đầy đủ của một đảng phái nào. Đó là lý do tại sao bà ấy thực sự đặc biệt”, Kyodo News dẫn lời Giáo sư Ki-young Shin tại Đại học Ochanomizu của Nhật Bản nhận xét.

HOÀNG VŨ