Dấu ấn đối ngoại quốc phòng 5 năm qua

Trước hết, đối ngoại quốc phòng góp phần củng cố quan hệ hợp tác, hữu nghị với quân đội và nhân dân các nước láng giềng liền kề, các nước khu vực; quân đội các nước lớn, các đối tác chiến lược và đối tác toàn diện; khôi phục, mở rộng và làm sâu sắc hơn quan hệ hữu nghị với quân đội các đối tác truyền thống, bạn bè.

Đại tướng Ngô Xuân Lịch, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng nhận biểu trưng cho vai trò Chủ tịch ADMM và ADMM+ từ Đại tướng Prawit Wongsuwan, Phó thủ tướng Thái Lan, tháng 11-2019. Ảnh: THU TRANG

Nhờ mở rộng quan hệ, chúng ta giữ vững an ninh biên giới, tham gia đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo; cải tiến, nâng cấp, kéo dài thời gian sử dụng và tự chế tạo một số vũ khí-trang bị kỹ thuật quân sự có chất lượng; tiếp nhận trang thiết bị nước ngoài bàn giao, góp phần nâng cao năng lực thực thi pháp luật trên biển; đặc biệt mua sắm trang bị, vũ khí, hiện đại hóa một số quân chủng, lực lượng của ta. Hàng nghìn cán bộ quân đội được học tập, nâng cao trình độ khả năng kỹ thuật, chiến thuật ở nước ngoài, làm chủ các trang thiết bị vũ khí.

Trước những diễn biến phức tạp của cạnh tranh gay gắt giữa các nước lớn, đối ngoại quốc phòng đã đẩy mạnh công tác nghiên cứu, dự báo chiến lược, nhất là nghiên cứu quan hệ với các nước lớn, có ảnh hưởng trực tiếp tới khu vực và nước ta. Đã tham mưu cho Quân ủy Trung ương, lãnh đạo Bộ Quốc phòng những đối sách, biện pháp giải quyết tối ưu các nhân tố bất lợi bên ngoài; xử lý phù hợp, kịp thời ngay từ khi còn manh nha, giữ vững môi trường hòa bình.

Đại tướng Lương Cường, Bí thư Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị thăm Trường Đại học tổng hợp quân sự Bộ Quốc phòng Nga, tháng 6-2019. Ảnh: TRỊNH DŨNG

Đối ngoại quốc phòng tích cực góp phần khắc phục hậu quả bom, mìn, chất độc da cam/dioxin tồn lưu sau chiến tranh, tìm kiếm bộ đội mất tin, mất tích và phối hợp với các nước liên quan tìm kiếm, thu thập hài cốt binh lính của họ trên chiến trường Việt Nam.

Đối ngoại quốc phòng còn góp phần thúc đẩy quan hệ trên nhiều lĩnh vực khác; tập hợp được bạn bè có đồng quan điểm liên quan đến quốc phòng, an ninh; củng cố, tăng cường môi trường hòa bình, ổn định của ta.

Thứ hai, đối ngoại quốc phòng góp phần thúc đẩy hợp tác giải quyết các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống ngày càng gia tăng và đa dạng (như: An ninh biển, khủng bố, thảm họa thiên nhiên, tội phạm xuyên quốc gia, đặc biệt là dịch bệnh, như Covid-19...). Trong hợp tác quốc phòng, chúng ta tích cực tham gia theo nguyên tắc trách nhiệm tập thể, cởi mở và hòa đồng, bảo vệ chủ quyền quốc gia mình, tôn trọng chủ quyền quốc gia nước bạn và luật pháp quốc tế.

Thượng tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Tổng Tham mưu trưởng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng nghe giới thiệu về lực lượng chống khủng bố Quân đội Hoàng gia Thái Lan, tháng 11-2018. Ảnh: TIẾN ĐẠT

Đẩy mạnh hợp tác xây dựng lòng tin, ngoại giao phòng ngừa, chủ động tham mưu tăng cường thế trận phòng thủ trên các địa bàn trọng điểm ở biên giới, hải đảo, chủ động phát hiện sớm, xử lý kịp thời các tình huống, kiên quyết bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới, biển, đảo, vùng trời.

Luôn tỉnh táo bảo vệ lợi ích quốc gia-dân tộc, đề cao luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982, các tuyên bố của ASEAN; không để bị đẩy lên tuyến đầu cạnh tranh giữa các cường quốc trên biển.

Thứ ba, đối ngoại quốc phòng tham gia tích cực vào các cơ chế quốc phòng, an ninh khu vực, góp phần giữ vững và định hình phương hướng phát triển và các quyết sách của ASEAN, duy trì vai trò chủ đạo của ASEAN tại các cơ chế an ninh khu vực.

Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng thăm và kiểm tra Bệnh viện Dã chiến cấp 2 số 2 giai đoạn tiền triển khai, tháng 7-2019. Ảnh: MỸ HẠNH

Chúng ta đã đấu tranh lúc khôn khéo, lúc kiên quyết chống lại các nguy cơ gây hại độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam; đồng thời tranh thủ sự ủng hộ của quốc tế, thực hiện nhiệm vụ bảo vệ độc lập, chủ quyền, nhất là bảo vệ chủ quyền biển, đảo mà không phải dùng đến sức mạnh.

Việt Nam đã thể hiện vai trò Chủ tịch ASEAN năm 2020 một cách chủ động, tích cực trong lúc bùng phát đại dịch Covid-19, đóng góp thực chất và rõ nét hơn vào phát triển Cộng đồng ASEAN tự cường, sáng tạo, gắn kết, bản sắc, trách nhiệm, có khả năng thích ứng cao.

Thứ tư, đẩy mạnh tham gia lực lượng Gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc, cử Bệnh viện Dã chiến cấp 2 số 1 và số 2 đi hoạt động. Các binh sĩ “mũ nồi xanh” của ta đã phát huy kiến thức, khả năng tham gia các Phái bộ Gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc, được cộng đồng quốc tế đánh giá cao. Hiện nay, chúng ta đã sẵn sàng cho Bệnh viện Dã chiến cấp 2 số 3 lên đường nhận nhiệm vụ.

Nhìn lại 5 năm qua, có thể thấy đối ngoại quốc phòng Việt Nam có bước trưởng thành mới, góp phần to lớn thực hiện kế sách “bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa”, ngăn ngừa nguy cơ xung đột, chiến tranh; nâng cao vị thế của ta, cùng với ngoại giao nhà nước thể hiện trách nhiệm với cộng đồng quốc tế và khu vực.

Thiếu tướng, GS, TS NGUYỄN HỒNG QUÂN - Nguyên Phó viện trưởng Viện Chiến lược Quốc phòng