Liệu việc vợ chồng ông Donald Trump bị dương tính với Covid-19 có trở thành một “điều ngạc nhiên tháng 10” mới, tác động sâu sắc tới những lá phiếu của cử tri xứ sở cờ hoa?
Ngày 28-10-2016, Giám đốc FBI James Comey thông báo với Quốc hội Mỹ về việc nối lại các cuộc điều tra đối với ứng viên tổng thống của Đảng Dân chủ là bà Hillary Clinton. Theo đánh giá của một số chính trị gia, việc FBI nối lại điều tra đối với bà Clinton đã phần nào làm giảm uy tín của ứng viên Đảng Dân chủ trong mắt cử tri, từ đó phần nào làm thay đổi cục diện và kết quả cuộc bầu cử tổng thống diễn ra vào đầu tháng 11. Theo Fivethirtyeight, trang web chuyên phân tích các dữ liệu thăm dò, tính toán rằng, tuyên bố của ông J.Comey đã khiến 1/5 số cử tri ở các bang chiến trường như Michigan, Pennsylvania và Wisconsin quay lưng với bà Clinton. Kết quả cuối cùng, ông Donald Trump giành chiến thắng khi thấp hơn đối thủ về số phiếu bầu phổ thông.
    |
 |
|
Việc ông Donald Trump nhiễm SARS-CoV-2 sẽ ảnh hưởng lớn tới hoạt động tranh cử Tổng thống Mỹ nhiệm kỳ tới. Ảnh: Reuters |
So với nhiều sự kiện xảy ra trước tháng 10 những năm bầu cử Tổng thống Mỹ, “điều ngạc nhiên tháng 10” có thể không mang nhiều ý nghĩa. Tuy nhiên, “các cử tri lại thường bị ảnh hưởng bởi những tin tức gần ngày bầu cử hơn là các sự việc đã xảy ra từ lâu”, theo thống kê của Trung tâm Nghiên cứu Chính sách đối ngoại Douglas và Sarah Allison.
“Ý thức” được điều đó, Tổng thống Donald Trump đã chuẩn bị sẵn các kịch bản cho “điều bất ngờ tháng 10” nhằm tạo lợi thế trong cuộc bầu cử vào tháng 11. Đó là việc công bố khả năng vaccine Covid-19, điều mà cả thế giới đang “mong chờ mòn mỏi”, sẽ xuất hiện vào tháng 10. Điều này có thể giúp ông Donald Trump thu hút thêm sự ủng hộ trong bối cảnh tỷ lệ ủng hộ của ông vẫn khá thấp trong các cuộc thăm dò dư luận mới nhất. Tuy nhiên, “điều ngạc nhiên” này sẽ không còn nhiều ý nghĩa khi Chính phủ Nga đã cấp phép cho Sputnik V-vaccine phòng Covid-19 đầu tiên trên thế giới được cấp phép-từ tháng 9-2020.
Khi “vũ khí” vaccine không còn, xuất hiện nhiều lời đồn đoán về việc nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un sẽ dành cho Tổng thống Donald Trump một “điều ngạc nhiên tháng 10”. Đó có thể là cuộc gặp thượng đỉnh lần thứ tư giữa hai nhà lãnh đạo với kết quả là một thỏa thuận về vấn đề hạt nhân Triều Tiên. Tuy nhiên, đây mới chỉ là thông tin “vỉa hè”. Hơn nữa, còn là vấn đề sức khỏe của ông Donald Trump sau khi nhiễm SARS-CoV-2. Việc đương kim Tổng thống Mỹ có dễ dàng vượt qua căn bệnh phức tạp này hay không cần có thời gian để trả lời. Trong trường hợp sức khỏe vẫn bảo đảm để ông Donald Trump nắm quyền điều hành chính phủ thì chính trường và tình hình kinh tế, xã hội Mỹ sẽ không có nhiều biến động. Thế nhưng, việc cách ly sẽ khiến đương kim tổng thống phải hủy bỏ một số cuộc vận động tranh cử. Trong giai đoạn “nước sôi lửa bỏng” như hiện tại, điều này sẽ gây ảnh hưởng rất đáng kể đến thái độ của cử tri Mỹ.
Nếu ông Donald Trump gặp triệu chứng nặng hơn, Tu chính án thứ 25 của Hiến pháp Mỹ cho phép ông chuyển giao việc điều hành cho phó tổng thống và sau đó nhận lại toàn quyền khi điều kiện sức khỏe cho phép. Hiến pháp Mỹ cũng đã tính đến kịch bản xấu nhất, là khi cả tổng thống và phó tổng thống đều mất năng lực điều hành. Khi đó, thứ tự kế vị chức tổng thống sẽ là Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi. Tuy nhiên, Hiến pháp Mỹ lại không đề cập đến quy trình và cách thức để đánh giá thế nào là “mất năng lực điều hành”. Điều này có thể dẫn đến rủi ro tranh chấp giữa Chủ tịch Hạ viện, một thủ lĩnh kỳ cựu của Đảng Dân chủ, khi tuyên bố trở thành quyền tổng thống trong bối cảnh ông Donald Trump và Phó tổng thống Mike Pence vẫn không thừa nhận việc “mất năng lực điều hành”. Trong trường hợp đó, một tranh chấp quyền lực là điều có thể xảy ra.
Việc Tổng thống Donald Trump mắc Covid-19 không chỉ dẫn tới rủi ro về kinh tế, chính trị mà còn là đòn đánh mạnh vào chiến dịch tranh cử của Đảng Cộng hòa. Chính ông Donald Trump và bộ máy của mình luôn tìm cách thúc đẩy tái mở cửa nền kinh tế Mỹ, cũng như coi nhẹ các yêu cầu phòng, chống dịch bệnh lây lan mà các cơ quan y tế hàng đầu đưa ra. Vì thế, việc ông nhiễm bệnh tiếp tục dập tắt niềm tin, vốn đã rất le lói của công chúng, vào kế hoạch mở cửa trở lại nền kinh tế. Hơn nữa, với thái độ tỏ ra coi thường các biện pháp phòng dịch, ông Donald Trump sẽ khó khăn hơn trong việc chống đỡ các cuộc tấn công của Đảng Dân chủ.
TRẦN LONG