Quân đội Mỹ trước đây vốn không cho phép phụ nữ giữ những cấp bậc cao trong ngành, cho đến khi Quân đoàn Điều dưỡng được thành lập vào năm 1901. Tất nhiên là trước năm đó, phụ nữ vẫn phục vụ nhưng không chính thức trong quân đội, theo Bảo tàng Phụ nữ Quân đội của Mỹ. Khoảng 16% trong số 1,3 triệu nhân viên hoạt động quân sự của Mỹ là phụ nữ. Phụ nữ thường có cấp bậc thấp hơn nam. Hiện phụ nữ nắm giữ 69 trong tổng số 417 vị trí tướng lĩnh chỉ huy trong quân đội Mỹ.

Việc hai chị em sinh ra trong một gia đình cùng trở thành những vị tướng không phải là một sự tình cờ. Họ đều phải trải qua quá trình rèn luyện gian khổ và cần phải có tố chất lãnh đạo, cũng như năng lực kỹ thuật. Việc họ được thăng cấp hàm tướng đã cho những người lính trẻ thấy rằng, phụ nữ có thể đảm nhận những vị trí lãnh đạo cao cấp ở nhiều lĩnh vực khác nhau trong quân sự, nơi nam giới vốn vẫn chiếm ưu thế, Emma Moore, trợ lý nghiên cứu của chương trình dành cho quân đội, cựu chiến binh và xã hội thuộc Trung tâm An ninh Mỹ cho biết.

Paula Lodi, 51 tuổi, được thăng cấp tướng vào ngày 12-7 vừa qua, là Giám đốc các hoạt động chăm sóc sức khỏe cho Tổng Y sĩ quân đội. Maria Barrett, 53 tuổi, là tổng chỉ huy của NETCOM, đơn vị điều hành không gian mạng của quân đội Mỹ.

Barrett và Lodi gia nhập quân đội trước năm 1994, khi Lầu Năm Góc chấp nhận phụ nữ trong tất cả các vị trí, ngoại trừ việc trực tiếp chiến đấu. Cơ hội đó đã mở đường cho phụ nữ tự khẳng định mình và thăng tiến trong quân đội. Đến năm 2015, Lầu Năm Góc cũng đã chấp nhận phụ nữ trong những vị trí chiến đấu.

leftcenterrightdel
Thiếu tướng Maria Barrett (bên trái) trong buổi lễ thăng chức của Lodi tại Câu lạc bộ Quân đội Quốc gia Hải quân Mỹ ngày 12-7-2019. Ảnh: CNN

Barrett và Lodi lớn lên ở Franklin, Massachusettes, Mỹ. Cha họ, ông Ruston là một người gốc Italy nhập cư, là cựu chiến binh trong Chiến tranh thế giới lần thứ hai. Barrett cho biết, cha cô hiếm khi kể về quãng thời gian ông còn trong quân ngũ. Tuy nhiên, cả cha và mẹ cô đều giáo dục cho 5 đứa con của mình thấm nhuần ý thức về nghĩa vụ quân sự thông qua công việc của họ tại các trường học địa phương, nơi mẹ của cô là một giáo viên, còn cha là hiệu trưởng một trường tiểu học.

Nhận được học bổng đại học, Barrett theo học khóa đào tạo sĩ quan dự bị (ROTC) tại Đại học Tufts và dự định phục vụ trong quân đội một vài năm trước khi làm việc tại Bộ Ngoại giao. Năm 1988, cô được phong hàm Trung úy. Lúc này cô phát hiện ra mình yêu quân đội. Barrett nói rằng, cô tích lũy được kinh nghiệm quý giá và gặp gỡ người chồng hiện tại của mình, cô quyết định tiếp tục sự nghiệp phục vụ trong quân đội. Barrett từng bước thăng tiến. Ban đầu là chỉ huy đại đội, rồi đến tiểu đoàn, lữ đoàn. Với chức vụ là tướng hai sao (thiếu tướng), cô chỉ huy NETCOM, chịu trách nhiệm quản lý và bảo vệ mạng lưới thông tin của quân đội Mỹ.

“Tôi nghĩ rằng tôi có thể phục vụ tổ quốc của mình theo một cách khác so với những gì tôi đã dự định”- Barrett cho biết.

Nhiều phụ nữ giữ những vị trí chiến đấu mà Barrett gặp đã nói với cô rằng, họ không hài lòng với những giới hạn đặt ra cho những đóng góp của họ, trong khi cô nói rằng, những người phụ nữ làm việc trong lĩnh vực truyền thông thường cảm thấy thỏa mãn hơn. Vì vậy, Barrett cho biết cô đi theo con đường thứ hai, đưa cô đến các nhiệm vụ ở Hoa Kỳ, Kuwait, Hàn Quốc, Đức và Saudi Arabia. Cô đã trở thành một vị tướng vào tháng 12-2015.

Còn Lodi, khi lên 8 tuổi, cô xem một bộ phim tài liệu về những người phụ nữ đầu tiên theo học Học viện Quân sự Hoa Kỳ. Cô cảm thấy mình bị cuốn hút vào sự lãnh đạo của các chỉ huy quân đội, những thách thức về thể chất và ý tưởng phục vụ cho đất nước, vì vậy sau đó cô đã quyết định theo học khóa đào tạo sĩ quan dự bị tại Đại học Rutgers.

Sau khi được phong sĩ quan, Lodi đã tham gia khóa huấn luyện sĩ quan cơ bản về y tế ở San Antonio và sau đó được phép hành quân đến Đức và nhận nhiệm vụ đầu tiên-một nhiệm vụ hỗ trợ nhân đạo có tên là Chiến dịch Cung cấp tiện nghi trong Chiến tranh vùng vịnh Ba Tư. Lodi dự định làm nhiệm vụ tác chiến trong khoảng một thập kỷ và sau đó trở thành chuyên gia dinh dưỡng cho quân đội, nhưng cuối cùng cô quyết định tiếp tục các nhiệm vụ tác chiến.

Là một phụ nữ làm việc ở nơi mà nam giới vốn chiếm ưu thế, Lodi luôn cố gắng không đề cao giới tính của mình và để khả năng của mình tự bộc lộ. Và cuối cùng, cô nhận thấy rằng những nữ quân nhân trẻ có lẽ rất ngưỡng mộ cô. Lodi đã kết hôn được 25 năm và có hai cô con gái, vì vậy cô cho biết phụ nữ thường hỏi cô lời khuyên về việc có gia đình khi còn phục vụ trong quân đội.

“Tôi nghĩ mỗi người có một hoàn cảnh khác nhau. Nhưng khi bạn may mắn tìm được một công việc mà bạn thích và được gia đình ủng hộ tích cực thì bạn chắc chắn sẽ thành công”-Lodi cho biết.

Trong buổi lễ thăng cấp của Lodi vào tháng 7, hai chị em đã cùng vươn đến vị trí mới gần ngang nhau. Barrett đã tặng cho Lodi một chiếc mũ nồi có phù hiệu cấp bậc một sao, tượng trưng cho quá trình phục vụ của phụ nữ trong quân đội và việc hai chị em cùng trở thành những vị tướng. Cả hai chị em thời trẻ đều không đặt mục tiêu trở thành tướng lĩnh trong quân đội. Mỗi người đều bày tỏ niềm tự hào đối với những thành tựu mà người kia đã đạt được.

Theo Melissa Dalton, sĩ quan cao cấp tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, đồng thời là cựu quan chức của Bộ Quốc phòng Mỹ, thành tựu của cặp chị em gái này là dấu mốc quan trọng đối với những phụ nữ phục vụ trong quân đội. Đây được coi như tương tự trường hợp của tướng Ann Dunwoody đã nghỉ hưu-người phụ nữ đầu tiên trong quân đội Mỹ được thăng hàm tướng 4 sao.

PHƯỢNG NGUYỄN