Cuộc chiến vương quyền

Khi Ngoại hạng Anh được quốc tế hóa

Chiến thắng của Manchester City cũng chính là thành quả của gia tộc Al Nahyan-một trong những hoàng gia giàu có bậc nhất thế giới. Ông chủ của Manchester City là Sheikh Mansour, tên đầy đủ là Sheikh Mansour bin Zayed bin Sultan Al Nahyan, hiện giữ chức Phó thủ tướng Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE). Ông là con trai thứ năm trong 19 người con của nhà sáng lập UAE, cố Tổng thống Zayed bin Sultan Al Nahyan.

Ngoại hạng Anh mùa giải 2023-2024 là cuộc đua tam mã với Manchester City, Arsenal, Liverpool thì ở vùng Vịnh cũng đang có 3 quốc gia đua tranh quyết liệt, nhằm tạo ra sự ảnh hưởng to lớn đến nền thể thao toàn cầu, đó là Saudi Arabia, UAE và Qatar. 3 quốc gia này liên tiếp tổ chức đăng cai các sự kiện lớn của thể thao châu Á và thế giới, từ World Cup, Asiad, đua xe công thức 1, điền kinh, quần vợt, bơi, golf... 

Ngày 18-5, võ sĩ Ukraine Oleksandr Usyk thắng Tyson Fury (Anh) để trở thành nhà vô địch hạng nặng tuyệt đối đầu tiên của làng quyền Anh thế giới, và trận đấu này được tổ chức tại Saudi Arabia. Thông thường, những trận so găng đình đám nhất thế giới sẽ được tổ chức ở Mỹ nhưng giờ thì xin mời về Saudi Arabia. Nếu Hoàng gia Saudi Arabia là chủ của Newcastle, Hoàng gia Qatar là chủ của đội bóng Paris Saint-Germain thì gia tộc Al Nahyan đang sở hữu gần 10 câu lạc bộ trải khắp 5 châu. Thế nên, cuộc chiến ở Ngoại hạng Anh sẽ càng khốc liệt và thực sự trở thành cuộc chiến về tiền bạc. Để vô địch Ngoại hạng Anh, giới chủ phải chi rất nhiều tiền chiêu mộ những cầu thủ, huấn luyện viên và đội ngũ trợ lý ưu tú nhất cho đội bóng.

Manchester City dự kiến thu về 170 triệu bảng Anh nhờ chức vô địch Ngoại hạng Anh mùa giải 2023-2024. Ảnh: Getty

Tất cả mọi thứ liên quan đến bóng đá ở Ngoại hạng Anh giờ gần như ở mức 5 sao. Đến tham quan sân Emirates của Arsenal, các hoàng thân quốc thích vùng Vịnh còn phải choáng ngợp về độ xa hoa nơi phòng ăn của cầu thủ. Bàn ăn bằng đá cẩm thạch Nero Portoro, được khai thác từ vùng Portovenere, một hòn đảo nhỏ thuộc tỉnh La Spezia, vùng Liguria, miền Bắc Italy.

Còn khi đến sân Tottenham, người hâm mộ không thể không trải nghiệm khu vệ sinh, bởi nơi đây được thiết kế sang trọng, lịch sự như thể đến từ thế giới tương lai. Nhưng trên hết, các đội bóng ở Premier League đều đồng lòng ra sức biến giải đấu cao nhất nước Anh thành một loại hình giải trí đặc biệt. Có điều, để xem loại hình giải trí này phải bỏ ra rất nhiều tiền. Thế rồi, tiền sẽ chảy về Ban tổ chức Ngoại hạng Anh, chảy về tài khoản các đội bóng tham dự giải đấu.

Miếng bánh ngày càng to

Mùa giải năm ngoái, khi Manchester City vô địch Ngoại hạng Anh, đội bóng thu về tổng cộng 160 triệu bảng Anh. Còn ở mùa giải năm nay, Ban tổ chức Premier League dự kiến công bố những số liệu về tiền thưởng của từng đội bóng vào tháng 6-2024.

Ở mùa giải 2021-2022, phải đến ngày 1-7-2022, các đội bóng mới biết chính xác mình nhận được bao nhiêu tiền dựa vào việc ra sân thi đấu, số lần phát sóng trực tiếp, thành tích xếp hạng chung cuộc... Sử dụng dữ liệu của năm ngoái, chúng ta có thể ước tính những gì các câu lạc bộ thu về ở mùa giải 2023-2024.

Vào năm 2022-2023, phần chia đều cho mỗi đội là 31,2 triệu bảng Anh cho hợp đồng phát sóng ở Vương quốc Anh và 48 triệu bảng Anh cho thỏa thuận phát sóng quốc tế.

Mỗi đội cũng được Ban tổ chức Ngoại hạng Anh “ứng” trước vào ngân hàng 9,4 triệu bảng Anh để chủ động thanh toán thương mại. Điều đó có nghĩa là mỗi câu lạc bộ được bảo đảm nhận về 88,6 triệu bảng Anh là "phần cứng".

Con số đó tăng lên mỗi khi một câu lạc bộ được chọn cho một trận đấu được truyền hình ở Vương quốc Anh-nơi không phải tất cả trận đấu đều có thể được chiếu trực tiếp do quy định cấm phát trực tiếp lúc 15 giờ. Thế nên mùa giải trước, đội xếp thứ 17 là Everton (thu về 19,4 triệu bảng Anh) kiếm được nhiều tiền phí phát sóng hơn đội xếp thứ 5 là Brighton (chỉ 14,4 triệu bảng Anh), khi đội bóng vùng Merseyside xuất hiện trên truyền hình nhiều lần hơn (22 lần so với 16 lần).

Guardiola ôm trò cưng Foden. Hai thầy trò cùng đội nhà hướng đến cú đúp danh hiệu mùa giải này, khi trước mắt là trận chung kết FA Cup với Manchester United vào ngày 25-5, tại Wembley. Ảnh: Getty

Không có gì đáng ngạc nhiên khi nhà vô địch Manchester City được chiếu trực tiếp trên truyền hình Anh nhiều nhất (29 lần, thu về 38,6 triệu bảng Anh), trong khi đội xếp thứ 15 là Bournemouth được chiếu ít nhất (11 lần, thu về 10,2 triệu bảng Anh) trong mùa bóng trước.

Một lần nữa, dựa trên số liệu của mùa giải 2022-2023, chúng ta có thể ước tính sơ bộ số tiền mà các câu lạc bộ có thể mong đợi kiếm được từ tiền thưởng cho vị trí xếp hạng chung cuộc.

Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là, mặc dù các hợp đồng phát sóng của giải đấu không thay đổi từ mùa giải này đến mùa giải trước, cách tính toán này chắc chắn có những yếu tố liên quan, chẳng hạn như lạm phát, biến động chi phí vận hành... có thể sẽ thay đổi một chút, tác động đến số tiền thưởng cuối cùng, nhưng chắc chắn một điều: Tiền thưởng ở Ngoại hạng Anh từ nay cho đến mùa giải 2028-2029 chỉ có tăng.

Các câu lạc bộ Premier League kiếm được bộn tiền cho mỗi vị trí trên bảng xếp hạng, tính từ dưới lên và cứ mỗi vị trí cao hơn, đội bóng được thêm 1,7 triệu bảng Anh. Mùa giải 2023-2024, Sheffield United xếp cuối bảng xếp hạng nên họ chỉ nhận được 1,7 triệu bảng Anh. Liverpool xếp thứ 3 chung cuộc nhận 30,4 triệu bảng Anh. Còn Manchester City, với việc bảo vệ thành công ngôi vô địch Ngoại hạng Anh thu về 33,8 triệu bảng Anh, cho ngôi số 1 trên bảng xếp hạng.

Nhờ đâu mà các đội bóng ở Ngoại hạng Anh thu về nhiều tiền đến vậy?

Từ năm 2019 đến 2022, thỏa thuận phát sóng quốc tế trị giá 4 tỷ bảng Anh, kèm thỏa thuận phát sóng trong nước trị giá 5 tỷ bảng Anh đã mang lại cho các đội bóng ở Ngoại hạng Anh rất nhiều tiền. Giai đoạn 2022-2025, số tiền phát sóng trong nước và quốc tế Ngoại hạng Anh thu về hơn 10 tỷ bảng Anh. Chưa dừng lại ở đây, Ban tổ chức Premier League đã đồng ý một hợp đồng phát sóng trong nước trị giá 6,7 tỷ bảng Anh, bắt đầu từ mùa giải 2025-2026 và kéo dài đến mùa giải 2028-2029. Dự kiến trong quãng thời gian này, hợp đồng phát sóng quốc tế sẽ mang về cho Ngoại hạng Anh 7-8 tỷ bảng Anh. Thế nên, nhà vô địch Premier League trong tương lai có thể thu về 180 đến 200 triệu bảng Anh/mùa giải. Còn đội xuống hạng mùa giải này là Sheffield United cũng được an ủi phần nào khi được nhận về hơn 100 triệu bảng Anh từ các khoản.

THÀNH NAM