Mắc kẹt trên thang

Điện thoại của Gallardo chưa đổ chuông

 Manchester United (MU) đang xếp thứ 6 ở giải Ngoại hạng Anh với 17 điểm, kém đội đầu bảng Chelsea 9 điểm. Tỷ như kết thúc mùa giải này, HLV Solskjaer giúp "Quỷ đỏ" cán đích ở vị trí thứ 4 thì liệu đó có phải là thành công, hay chỉ đơn giản là đáp ứng kỳ vọng?

Bên kia bờ Đại Tây Dương, Marcelo Gallardo có bản lý lịch cầm quân khiến các đội bóng lớn ở châu Âu khó mà cưỡng lại. Gallardo đảm nhiệm chức HLV ở River Plate được 7 năm, đủ lâu để chứng minh ông không phải là “lính đánh thuê” hay “lính cứu hỏa”, chỉ để vụt sáng và chớp nhoáng trước khi chuyển sang đội bóng khác. Gallardo chứng tỏ bản thân có thể đương đầu với áp lực dữ dội nhất, những kỳ vọng cao cả nhất đến từ giới chủ và người hâm mộ.

Hơn hết, trên cương vị HLV, Gallardo đã chiến thắng hết lần này đến lần khác. Tại River Plate, Gallardo thu về hàng tá danh hiệu trên cương vị HLV trưởng. Ông đã giành được hai chức vô địch châu lục Libertadores vào các năm 2015, 2018 (tương đương Champions League). Một trong những người tiền nhiệm của Gallardo tại câu lạc bộ (CLB) Buenos Aires, Ramon Diaz, đã mô tả: “Gallardo là HLV vĩ đại nhất trong lịch sử của đội bóng”.

Do đó, không khó hiểu tại sao Gallardo thường được đồn đoán sẽ đến MU, Barca, Juventus nhưng rốt cục, điện thoại của ông mãi chưa đổ chuông. Barca chẳng hạn, cũng đôi lần nhắc đến ứng cử viên HLV tiềm năng Gallardo nhưng đội bóng xứ Catalan đã chọn người mới mà cũ-Xavi.

Trong những năm gần đây, một số đội bóng lừng lẫy nhất châu Âu đã bổ nhiệm liều lĩnh những HLV mà bản lý lịch cầm quân gần như là con số 0. Thế nhưng, cũng có đội bóng trúng “độc đắc”. Một trong số chiến lược gia vô danh đã thành công, tên anh ta là Zinedine Zidane, người đã giành 3 chức vô địch Champions League liên tiếp trong 3 năm ở Real Madrid.

Và một vài tên tuổi trong số họ, hóa ra hơi khác một chút. Andrea Pirlo được bổ nhiệm làm HLV Juventus khoảng 3 tuần sau khi được giao cầm quân ở đội bóng U.23 Juventus. Pirlo trước đó chưa bao giờ dẫn dắt một CLB nào. Tiền vệ tài hoa một thời của bóng đá Italy này bị sa thải sau mùa giải duy nhất dẫn dắt Juventus.

Lampard tại vị ở Chelsea lâu hơn nhưng cũng đứt gánh giữa đường. Bằng cách nào đó, Solskjaer vẫn đang bám trụ tại MU, bất chấp người hâm mộ trên thế giới, trong đó có Việt Nam, nhiều lần lên cơn buồn ngủ khi xem "Quỷ đỏ" đá thời gian gần đây.

Khi bổ nhiệm Zidane, Chủ tịch Real Madrid Perez đã đánh liều, chơi canh bạc được ăn cả ngã về không. Rốt cuộc, ông trùm xây dựng Tây Ban Nha thắng lớn khi Zidane giúp "Kền kền trắng" vô địch 3 mùa giải Champions League liên tiếp. Một số đội bóng lớn gần đây đi theo trào lưu: Tìm kiếm và nuôi dưỡng phiên bản Pep Guardiola của riêng mình. Những cuộc tìm kiếm đó bắt nguồn từ sự ảo tưởng phổ biến rằng, ở mọi CLB, ắt hẳn có một thiên tài chiến lược nào đó ẩn nấp trong bóng tối, chờ đợi cơ hội để biến đội nhà từ vịt trời thành thiên nga.

Nhưng có lẽ sự thay đổi lớn nhất là ở những gì mà các siêu CLB vốn đặt nặng về lý lịch người cầm quân (thành công) giờ đã không còn cần thiết nữa. Hay nói đúng hơn, một dải thành công cụ thể không còn được coi là hợp lý nữa, bởi vì điều gì tạo nên thành công thường rất khó cân đong đo đếm. Zidane gây tiếng vang ở Real Madrid nhưng chắc gì đã thành công ở MU. Gallardo là HLV hay nhất Nam Mỹ nhưng chắc gì giúp Juventus thoát khỏi khủng hoảng.

Huấn luyện viên Gallardo. Ảnh: AP

Các quy tắc của trò chơi đã thay đổi

 Tại một thời điểm nào đó trong quá khứ đã có những nấc thang riêng biệt để HLV tài năng có thể tiến lên. Một chiến lược gia khi khởi nghiệp thường sẽ bắt đầu ở bậc thấp hơn trên thang, chỗ gần mặt đất, với tư cách là trợ lý HLV hoặc làm HLV trưởng ở một đội bóng nhỏ, từ từ tìm cơ hội chứng minh giá trị của mình. Họ có thể giành quyền thăng hạng cao nhất, đưa một đội bóng khiêm tốn tung hoành ở Champions League, biến một ứng cử viên thành nhà vô địch... Đó chính là cái cách Mourinho lưu danh sử sách khi khởi nghiệp thành công cùng Porto.

Sau đó, khi hào quang chiến thắng tỏa ra từ các chiến lược gia, các CLB lớn sẽ tấn công, tìm cách tiếp cận. Đó là cách đã đưa Klopp từ Mainz đến Borussia Dortmund và hiện tại là Liverpool. Đó là cách Ancelotti đáng kính khởi nghiệp từ Reggiana đến Parma, rồi thử sức ở Juventus và hầu hết các đội bóng lớn khác ở châu Âu. Đó là con đường Pochettino làm nên tên tuổi của mình từ Espanyol đến Southampton, dừng chân ở Tottenham và sau một thời gian ngắn nghỉ ngơi, nay đang cầm quân ở PSG... Họ đã đưa những đội bóng mình dẫn dắt tiến lên cấp độ khác, và họ xứng đáng được thưởng bằng một bước tiến của bản thân, trên một bậc thang mới.

Đây là cơ chế mà đáng ra phải thúc đẩy chiến lược gia Gallardo từ River Plate tìm đến một đội bóng lớn ở châu Âu. Nhưng dường như cơ chế trên không còn hoạt động như vậy nữa, khi các quy tắc của trò chơi đã thay đổi, và đột nhiên, tất cả những gì Gallardo thành công ở River Plate không được tính đến.

Cho đến nay, tất cả thành công của Gallardo đều đến từ Nam Mỹ, với Nacional ở Uruguay và được thưởng bằng ghế HLV trưởng tại River Plate vào mùa giải 2014. River Plate, một trong những CLB lớn nhất thế giới theo tiêu chuẩn của bất kỳ ai, một môi trường thiếu kiên nhẫn, đòi hỏi và nhiều kỳ vọng như ở Real Madrid, Barca, Chelsea, Juventus... Ở River Plate, Gallardo đã giúp "Dòng sông bạc" hai lần vô địch Copa Libertadores cùng hơn chục chiếc cúp lớn nhỏ khác.

Nhưng trong khi các đội bóng lớn của châu Âu không gặp vấn đề gì khi bổ nhiệm một số đồng hương (Argentina) của Gallardo làm HLV trưởng, như Pochettino và Diego Simeone (đang cầm quân ở A.Madrid) thì chính bản thân Gallardo từ lâu đã cảm thấy thành công ở River Plate là chưa đủ để thử sức ở lục địa già.

Đôi khi nỗi sợ hãi đó đến từ quá khứ. Carlos Bianchi biến CLB Vélez Sarsfield và Boca Juniors thành những đội bóng tốt nhất ở Nam Mỹ, nhưng chính ông phải vật lộn để tạo ra ảnh hưởng tại AS Roma và một thập niên sau tại A.Madrid. Những người khác như Marcelo Bielsa đã thực hiện bước nhảy vọt dễ dàng hơn một chút, và giờ đang dẫn dắt Leeds Utd.

Các đội bóng lớn ở châu Âu như: MU, Juventus, Real Madrid, AC Milan... ngày càng nhìn thấy nhiều HLV tiềm năng xung quanh. Gallardo không phải là “phao cứu sinh” duy nhất.

Daily Mail đưa tin: Erik ten Hag, HLV của Ajax, người đang giúp Ajax trên đà tiến sâu lần thứ hai tại Champions League đã được giới chủ ở MU liên hệ. Hay Amorim, trẻ hơn Erik ten Hag 10 tuổi, đã giúp Sporting Lisbon có được danh hiệu vô địch quốc gia sau hai thập niên chờ đợi. Và còn đó chiến lược gia 45 tuổi Marco Rose, người đã thăng hoa từ Red Bull Salzburg đến Borussia Monchengladbach và hiện đang có những trải nghiệm tuyệt vời tại Dortmund.

Đây là những HLV mà MU, Newcastle nên tìm kiếm để bổ nhiệm ngay bây giờ hoặc chậm nhất là vào ngày đầu năm mới 2022. Bởi họ chính là những chiến lược gia mà Real Madrid hoặc Juventus có thể đang lên kế hoạch tiếp cận vào hè 2022.

Ngạc nhiên hơn cả khi giới chủ Mỹ đã thề ủng hộ Solskjaer. Nếu trong trường hợp nhà Glazer thay đổi quyết định, họ không giấu giếm ý định đánh điện tín gửi cho Pochettino, người đang dẫn dắt PSG.

Ít ra, cả Barcelona và MU đều thể hiện một tầm nhìn rõ ràng hơn Real Madrid hay Juventus. Cách đây vài tháng, "Kền kền trắng" lẫn "Bà đầm già" đều giao lại đội bóng cho những chiến lược gia mà họ đã sa thải. Ancelotti trở lại Real Madrid, trong khi Allegri đã được phục hồi ghế HLV trưởng tại Juventus.

Trong câu chuyện này, Juventus, Real Madrid không chỉ thiếu tầm nhìn xa, mà đó còn là sự bất lực của lãnh đạo CLB. Ông chủ Real Madrid Perez tin rằng dù đúng hay sai, nhưng chắc chắn về mặt logic, HLV Ancelotti phù hợp hơn cả với đội nhà trong giai đoạn hiện nay, bởi những kinh nghiệm trước đó ở chính chiếc ghế mà chiến lược gia người Italy đang ngồi tại sân Bernabeu.

Còn một vấn đề nan giải nữa với các đội bóng: Vẫn chưa hoàn toàn rõ ràng một người quản lý/HLV sẽ phải làm gì để trở nên nổi bật. Klopp đã thăng hoa khi ông dẫn dắt Borussia Dortmund đến chức vô địch Bundesliga trong các chiến dịch liên tiếp. Benitez trở nên nổi bật khi đưa Valencia trở thành nhà vô địch Tây Ban Nha. Mourinho đã chiếm được lòng tin của ông chủ Chelsea Abramovich khi giành chức vô địch Champions League cùng Porto. Còn hiện tại, trong khi Klopp vẫn đang miệt mài đưa Liverpool lên những đỉnh cao mới, thì Benitez hay Mourinho phải chấp nhận cầm quân ở các đội bóng ít tên tuổi hơn.

Đáng được thông cảm hơn rất nhiều là những HLV như Gallardo, những người thấy mình bị mắc kẹt bởi một trò chơi mà các quy tắc đã thay đổi chính trên chiếc thang mà họ đang tìm cách tiến lên hoặc bước xuống. Gallardo cũng như những HLV khác, đã làm tất cả những gì có thể. Gallardo đã lao động không biết mệt mỏi để có được một bản lý lịch không thể cưỡng lại được, nhưng dường như HLV trưởng của River Plate đã làm sai tất cả. Trong khi đó, phần đông trong số người hâm mộ cảm thấy Solskjaer không còn phù hợp với MU nữa, nhưng chẳng phải chiến lược gia người Na Uy vẫn đang vững như bàn thạch ở Old Trafford đó sao?

KHOA MINH