Áo dài không thuộc về riêng đất Hà thành. Sản phẩm thời trang truyền thống này có mặt tại khắp mọi miền trên mảnh đất hình chữ S. Tuy nhiên, ở Hà Nội, chiếc áo dài, trong không gian Thăng Long cổ kính, lại mang hồn cốt khác. Ấy là sự hòa hợp của không gian (phố cổ, phố cũ), của thời gian (lịch sử nghìn năm), của con người (đặc trưng thanh lịch của người Hà thành)…
Áo dài trên cầu Thê Húc. Ảnh: Vũ Hà
Trong truyền thống, áo dài từng trở thành sản phẩm “chủ lực” của cả một con phố như phố Cầu Gỗ với những cửa hàng có chung chữ “Trạch”, cả một làng Trạch Xá (huyện Ứng Hòa, TP Hà Nội)… Chiếc áo dài đã và đang đồng hành với lịch sử Thăng Long-Hà Nội như một thực thể không thể tách rời.
Chiếc áo dài đẹp, gợi cảm, hợp với nhiều người vì có khả năng che khuất những khiếm khuyết của cơ thể, thế nhưng, lại không trở thành trang phục thường ngày. Nay, người Hà Nội thường chỉ mặc áo dài trong những dịp lễ trọng. Có lẽ là bởi sự tiện dụng. Dù không quá phức tạp nhưng giữa nhịp sống sôi động của một đô thị hiện đại, chiếc áo dài vẫn hơi rườm rà. Hơn thế, người mặc áo dài lại phải hành xử theo kiểu… áo dài. Tức là, cần từ tốn, chuẩn chỉ, cộng đôi chút yểu điệu. Cách hành xử ấy, giờ đây, dễ làm người ta… sốt ruột. Vì thế không có gì khó hiểu khi chiếc áo dài ngày càng rời xa đời sống hiện đại.
Thế nhưng, khi Hà Nội xác định du lịch là một ngành kinh tế mũi nhọn, khi du lịch Hà Nội lấy truyền thống làm vốn quý để phát triển, thì hình ảnh chiếc áo dài nên được khai thác triệt để. Đặc biệt, trong bối cảnh Hà Nội còn rất thiếu các sản phẩm du lịch, chiếc áo dài đủ tiềm năng để trở thành một sản phẩm hút khách. Tuy nhiên, để biến tiềm năng thành hiện thực, còn cần nhiều việc phải làm.
Trước hết, có lẽ nên là việc “phổ cập” lại hình ảnh áo dài. Sự xuất hiện của chiếc áo dài trên phố cần thường xuyên hơn. Hay, Hà Nội có thể biến phố đi bộ ở Hồ Gươm thành không gian tràn ngập áo dài được mặc bởi học sinh, sinh viên, người dân, cũng như du khách trong và ngoài nước. Khi đó, áo dài sẽ là điểm nhấn, tô điểm cho không gian đi bộ quanh hồ Hoàn Kiếm. Khách du lịch sẽ thích thú chụp ảnh và chia sẻ trên trang cá nhân, mạng xã hội của họ. Ở góc độ chung, đó sẽ là cách quảng bá du lịch miễn phí mà lại hiệu quả cho Việt Nam. Ở góc độ cụ thể, hình ảnh chiếc áo dài sẽ càng phổ biến khắp năm châu, trở thành một thứ trang phục đại diện cho Việt Nam trong mắt tất cả các du khách nước ngoài.
Cùng việc tổ chức “không gian áo dài” tại khu vực phố đi bộ quanh hồ Hoàn Kiếm, Hà Nội có thể thường xuyên tổ chức các cuộc trình diễn áo dài đủ mọi quy mô. Cách đây chưa lâu, Festival Áo dài Hà Nội-Việt Nam năm 2016 đã được tổ chức với mục tiêu tạo ra sản phẩm du lịch mới, phục vụ khách du lịch và để quảng bá văn hóa Hà Nội đến với bạn bè trong và ngoài nước. Việc tổ chức những chương trình trình diễn áo dài ở quy mô lớn như Festival Áo dài Hà Nội là những điểm nhấn cần thiết. Tuy nhiên, Hà Nội cũng cần tổ chức nhiều show diễn áo dài ở quy mô vừa và nhỏ. Bởi, thứ nhất, những chương trình này dễ tổ chức. Thứ hai, việc tổ chức nhiều hoạt động liên quan đến áo dài khiến hình ảnh trang phục này liên tục xuất hiện, dễ dàng ghi sâu vào lòng du khách, cũng như người dân Hà Nội. Thứ nữa, đây sẽ là “liều thuốc” kích thích khả năng sáng tạo của các nhà thiết kế. Từ đó, ngày càng xuất hiện thêm nhiều mẫu áo dài mới.
Từ việc biến chiếc áo dài trở thành một sản phẩm du lịch, các đơn vị lữ hành có thể xây dựng các tour áo dài cho du khách quốc tế, với hành trình đến không gian phố đi bộ tràn ngập áo dài, xem các show áo dài, đến làng lụa Vạn Phúc mua vải may áo dài hoặc may đo áo dài từ bình dân đến cao cấp của các nhà thiết kế nổi tiếng…
Khi chiếc áo dài trở thành một sản phẩm du lịch, việc kinh doanh áo dài cũng sẽ phát triển. Việc đó vừa bảo tồn, phát huy được áo dài, vừa tạo giá trị gia tăng cho hoạt động du lịch. Để từ đó, tà áo dài thực sự trở thành một biểu tượng tinh thần của Hà Nội nghìn năm văn hiến.
HOÀNG OANH