Những con số nói trên được Bộ Y tế đưa ra nhân Ngày Dân số Việt Nam (26-12) năm nay khiến nhiều người lo lắng, bởi nhiều nước đã phải trả giá rất đắt do việc nam giới nhiều hơn phụ nữ khiến nhiều người không lấy được vợ. Có nhà khoa học còn đặt câu hỏi: Đàn ông Việt Nam có thể lấy vợ ở nước nào, trong khi một số nước láng giềng cũng đang “nhập khẩu” cô dâu của ta?

Nguyên nhân quan trọng nhất dẫn đến việc mất cân bằng giới tính khi sinh là do tư tưởng “trọng nam khinh nữ”, nhiều ông bà, cha mẹ muốn có con trai “nối dõi tông đường”. Sự phát triển của y học làm cho việc lựa chọn giới tính trước khi sinh dễ dàng hơn trước. Mặt khác, việc hạn chế mức sinh cũng làm gia tăng việc lựa chọn giới tính khi sinh. Nếu như mức sinh con được tăng lên thì các gia đình sẽ thoải mái hơn trong vấn đề giới tính của con. Ở thành phố, một số gia đình chỉ muốn sinh một con, mà con đó phải là trai. Còn ở nông thôn, nhiều cha mẹ cũng muốn có thêm con trai để phụng dưỡng khi về già…

Từ nhiều năm trước, cảnh báo thiếu hụt cô dâu, dư thừa chú rể tại Việt Nam đã được đưa ra. Tuy nhiên, tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh ở nhiều vùng vẫn không giảm, thậm chí nhiều địa phương còn trầm trọng hơn. Vì thế, cần phải xem xét lại các giải pháp đã thực hiện, đồng thời cần có ngay hành lang pháp lý để đối phó khẩn cấp việc mất cân bằng giới tính khi sinh. Trước hết, cần đặc biệt coi trọng công tác truyền thông, vận động, nhằm chuyển đổi hành vi của người dân. Cần làm cho họ hiểu, dù muốn có con trai, cháu trai để nối dõi tông đường, nhưng đến lúc con trai không lấy được vợ thì làm sao có người nối dõi? Cùng với đó, cần có chế tài xử phạt thật nặng những nơi cung cấp dịch vụ lựa chọn giới tính. Để khuyến khích việc sinh con gái, cần xây dựng và thực thi các chính sách nhằm hỗ trợ, nâng cao vai trò, vị thế của phụ nữ và trẻ em gái trong gia đình, cộng đồng và xã hội; hỗ trợ về vật chất, tinh thần cho các cặp vợ chồng sinh con một bề là gái thuộc hộ nghèo, cận nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số thuộc vùng khó khăn, đặc biệt khó khăn, người dân sống tại các xã đảo, huyện đảo…

Nỗi lo hàng triệu đàn ông Việt Nam ế vợ trong tương lai không xa không phải là câu chuyện của riêng ai. Một ngành, một địa phương cũng không thể đơn độc làm được mà cần cả xã hội cùng vào cuộc, cùng chung tay góp sức để giải quyết. Cần hành động sớm để mai sau con cháu chúng ta không phải trách chúng ta "không biết đẻ", để nam giới nhiều hơn nữ giới, khiến phải “xuất khẩu chú rể”, “nhập khẩu cô dâu”. Mà việc xuất, nhập này cũng không hề đơn giản, bởi vấn đề không chỉ là sự khác biệt về ngôn ngữ, văn hóa mà theo PGS, TS Nguyễn Viết Tiến, Thứ trưởng Bộ Y tế thì “chúng ta lại không đủ giàu để có thể lấy cô dâu người nước ngoài”.

ĐỖ PHÚ THỌ