Thuyền chúng tôi lướt nhẹ trên sóng nước sông Đà. Mùa này, dòng nước yên ả, hiền hòa. Hai bên bờ là núi đồi trùng điệp, màu xanh ngút ngàn. Có lẽ, khí hậu mát mẻ, cư dân thưa thớt, thiên nhiên chưa bị tác động nhiều bởi cuộc sống công nghiệp và hiện đại đã tạo nên một vùng xanh, non nước hữu tình ở nơi đây.
Lác đác những ngôi nhà sàn bám vào các sườn đồi, soi bóng xuống dòng nước trong xanh. Nhà sàn dọc hai bên hồ ngày nay được xây dựng theo kiểu mới với mái lợp tôn. Hiếm hoi lắm chúng tôi mới nhìn thấy một ngôi nhà sàn được xây dựng theo kiểu truyền thống của người dân tộc Mường vùng này. Xen kẽ giữa những nếp nhà sàn ấy là một vài ngôi nhà tầng được xây dựng theo lối kiến trúc hiện đại.
    |
 |
| Như một vịnh Hạ Long thu nhỏ. |
Thỉnh thoảng, chúng tôi bắt gặp những ngọn núi đá vôi nhỏ soi bóng xuống dòng nước. Thoạt nhìn, cứ ngỡ là vịnh Hạ Long thu nhỏ.
Sông Đà vào đầu mùa hè nước trong xanh như ngọc, cảm giác có thể nhìn xuống tận đáy. Cái màu ngọc trong suốt ấy, khi đi qua các vùng đất khác nhau thì chuyển thành những màu sắc khác nhau. Khi bầu trời xanh trong, làn nước mang màu xanh ngọc của trời mây. Khi đi qua các dãy núi điệp trùng thì chuyển sang màu ngọc bích xanh sẫm. Khi mặt trời chiều hắt ánh sáng xuống, mặt nước như ngả sang màu vàng nhạt, hổ phách. Những sắc màu nên thơ chuyển đổi liên tục trong suốt hành trình của chúng tôi.
Để đến được động Thác Bờ, chúng tôi phải đi thuyền ngược dòng sông Đà. Hướng thứ nhất, có thể đi từ Thủy điện Hòa Bình. Hướng thứ hai, đi thuyền từ bến Thung Nai, hết chừng vài chục phút. Tính từ trung tâm TP Hà Nội đến động Thác Bờ hơn 100km.
Khi nước sông chuyển sang màu hổ phách vàng sậm, cũng là lúc chúng tôi đặt chân đến bên sườn núi Chúa. Động Thác Bờ nằm ở chân núi, bên bờ hồ thủy điện Hòa Bình.
Núi Chúa là núi đá vôi. Trải qua quá trình kiến tạo địa chất dài lâu, có thể lên đến hàng triệu triệu năm, đã hình thành các hang động tự nhiên rộng, dài trong lòng núi và những khối thạch nhũ đẹp mê hồn. Người dân cũng dựa vào hình dáng, màu sắc tương tự mà đặt tên cho các thạch nhũ như đụn vàng, đụn bạc, cá chép hóa rồng...
Trong động có đền Chúa Thác Bờ, tương truyền nổi tiếng linh thiêng. Chúa Thác Bờ là một nhân vật huyền thoại thuộc tín ngưỡng dân gian vùng Hòa Bình. Những tích còn lưu truyền gắn với việc dựng nước và giữ nước từ triều đại phong kiến. Giờ đây, nơi này lúc nào cũng tấp nập người ra vào đi lễ, cầu mong một năm ấm no, hạnh phúc. Trong động còn có nơi thờ Phật và tượng Phật bà nghìn mắt, nghìn tay rất đẹp.
|
 |
| Đặc sản cá nướng vùng lòng hồ sông Đà. |
Sau khi thăm thú nhiều nơi trong động, chiêm ngưỡng những tuyệt tác kiến trúc của thiên nhiên, chúng tôi quay ra khu chợ ngay bên cạnh xem các sản vật địa phương được bày bán rất nhiều ở đây. Vừa đến nơi, mùi cá nướng thơm nức đã xộc vào mũi. Cá nướng sông Đà là đặc sản độc đáo của vùng này. Cá được đánh bắt hoặc nuôi ngay trong lòng hồ sông Đà, gồm nhiều loại như cá măng, cá chép, cá trắm, cá trê... Những người bán cá ở đây cho biết, sau khi được làm sạch và tẩm ướp, cá được kẹp vào giữa hai thanh tre và nướng trên than củi. Mùi mỡ cá xèo xèo trên bếp than hồng thơm vang dậy cả vùng hồ. Tất cả giác quan từ thính giác, thị giác, khứu giác đến vị giác đều bị đánh thức, lay động, chỉ muốn lập tức sà xuống để thưởng thức cho thỏa mãn cơn thèm.
Ngoài cá nướng, người dân địa phương còn bán nhiều sản vật khác tự nuôi, trồng hoặc hái trong rừng như trứng gà ta, tép khô, các loại rau rừng, măng rừng, cây thuốc ở rừng... Nếu có thời gian đi sâu tìm hiểu về phong tục, tập quán của người Mường, sẽ phát hiện ra nhiều điều độc đáo, thú vị hơn nữa.
Chúng tôi rời núi Chúa, động Thác Bờ khi mặt trời gác trên đỉnh núi. Màu nước sông Đà lúc này chuyển xanh trầm và trở nên huyền bí hơn. Bên sườn núi, khói lam chiều bay lơ lửng trong không gian, man mác màu của cuộc sống đang tiếp diễn, gọi mời. Gió chiều sông Đà thổi táp vào da mặt ẩm ướt, mát rười rượi.
Bài và ảnh: KIM THANH