Theo Hội đồng Du lịch và Lữ hành thế giới (WTTC), dịch Covid-19 có nguy cơ gây thiệt hại ít nhất 22 tỷ USD đối với ngành du lịch thế giới. Tuy nhiên, mức thiệt hại có thể tăng hơn gấp đôi, lên tới 49 tỷ USD nếu dịch Covid-19 kéo dài tương tự SARS (từ tháng 11-2002 đến tháng 7-2003). Thậm chí con số này có thể tăng tới 80 tỷ USD nếu dịch Covid-19 hoành hành lâu hơn nữa. Hàng loạt công ty du lịch và đặt phòng trực tuyến cho biết, đã có hiện tượng giảm mạnh doanh thu từ sự cộng hưởng sụt giảm nhu cầu dịch vụ của ngành du lịch, từ đặt phòng khách sạn đến sức mua ở các cửa hàng bán lẻ nước ngoài. Một trong những nguyên nhân lớn nhất là thị trường du lịch Trung Quốc bị đóng băng hoàn toàn do Chính phủ Trung Quốc cấm đưa khách đoàn ra nước ngoài và hàng loạt hãng bay quốc tế tạm dừng chuyến đến quốc gia này. Trong năm 2019, khách du lịch Trung Quốc đã thực hiện hơn 150 triệu chuyến du lịch quốc tế và chi tiêu khoảng 280 tỷ USD tại nước ngoài.

Trước tác động tiêu cực của dịch Covid-19, hàng loạt quốc gia trên thế giới đã có những chính sách nhằm phục hồi ngành công nghiệp không khói. Tại Thái Lan, chính phủ đã thông qua nhiều biện pháp hỗ trợ khẩn cấp dành cho các công ty kinh doanh lữ hành bị tác động bởi dịch bệnh. Các biện pháp này bao gồm một chương trình vốn vay ưu đãi và hoãn trả vốn lẫn lãi trong 6 tháng do các ngân hàng nhà nước thực hiện. Bộ Tài chính Thái Lan cũng sẽ giảm thuế tiêu thụ đặc biệt đối với nhiên liệu máy bay và tạm hoãn đóng thuế thu nhập trong 6 tháng đối với các công ty kinh doanh lữ hành, trong khi Bộ Giao thông sẽ giảm phí hạ cánh. Tại Singapore, chính phủ nước này miễn phí đăng ký kinh doanh cho các khách sạn, các công ty du lịch, hướng dẫn viên, cũng như sẽ hỗ trợ chi phí tẩy trùng tại các khách sạn có bệnh nhân nhiễm SARS-CoV-2 lưu trú. Ủy ban Du lịch Singapore hỗ trợ tối đa 20.000SGD (tương đương 14.600USD) cho các khách sạn có bệnh nhân nhiễm SARS-CoV-2 lưu trú và 10.000SGD (tương đương 7.300USD) cho các khách sạn có khách lưu trú nghi nhiễm virus này. Tại Hàn Quốc, chính phủ hỗ trợ vốn vay đặc biệt không cần bảo lãnh quy mô 50 tỷ won (tương đương 42,3 tỷ USD), lãi suất thấp 1% để giúp các doanh nghiệp lữ hành vừa và nhỏ giải tỏa khó khăn về vốn. Các khách sạn, nhà nghỉ được miễn giảm thuế tài sản…

leftcenterrightdel
Latvia đã mở cửa đón du khách Estonia và Lithuania.

Một giải pháp khác đang được nghiên cứu ứng dụng là hộ chiếu miễn dịch, trong đó chứng minh hành khách miễn dịch với SARS-CoV-2. Trung Quốc đã thực hiện hình thức tương tự khi mỗi công dân có một mã QR thay đổi màu dựa trên tình trạng sức khỏe. Họ phải công khai mã QR này khi đến nhà hàng hoặc trung tâm mua sắm. Tuy nhiên, hình thức hộ chiếu miễn dịch này cũng gây tranh cãi. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), hiện nay chưa có bằng chứng cho thấy người từng mắc Covid-19 có kháng thể giúp họ không tái nhiễm.

Cùng các giải pháp mang tính chất “nội địa”, một giải pháp đang nhận được sự quan tâm của nhiều quốc gia, đó là “bong bóng du lịch”. Hiểu một cách đơn giản, “bong bóng du lịch” là việc các nước đang đối phó tốt với dịch Covid-19 kết nối với nhau, các hoạt động đi lại, giao thương giữa các nước này bình thường trở lại. Theo tính toán của Tạp chí The Economist, có thể tạo ra những bong bóng kết nối các nước chiếm 35% GDP toàn cầu, 39% tổng khối lượng giao dịch thương mại toàn cầu và 42% chi tiêu cho du lịch của toàn thế giới. “Bong bóng du lịch” đầu tiên đã được triển khai vào trung tuần tháng 5 vừa qua. Công dân Estonia, Latvia và Lithuania-những nước kiểm soát dịch tốt nhất ở châu Âu-đã được tự do đi lại giữa 3 nước mà không cần cách ly. “Bong bóng du lịch” đang được triển khai ở New Zealand và bang Tasmania của Australia, nơi các ca nhiễm đã giảm xuống một cách ổn định.

Trên bình diện toàn cầu, nhiều “bong bóng du lịch” sẽ được thiết lập nhằm tháo gỡ phần nào khó khăn cho ngành du lịch. Tuy nhiên, để giải pháp này phát huy hiệu quả, các quốc gia phải kiểm soát được tình trạng lây nhiễm trong nước, sau đó cần cởi mở với các đối tác bằng cách chia sẻ dữ liệu về tình hình dịch bệnh, công khai thông tin về cách truy lùng dấu vết và cách ly người bệnh. Như vậy cần có niềm tin rất lớn giữa các chính phủ với nhau.

VĂN LONG