Missy Elliott - đệ nhất nhạc rap

Missy Elliott tên thật là Melissa Arnette Elliott, là nghệ sĩ từng 5 lần được nhận giải thưởng Grammy danh giá, có nhiều bài hit bất hủ từ những năm đầu thế kỷ 20 như “Sock it 2 me” (Hãy tấn công tôi đi) , “Get ur freak on” (Hãy quẩy lên nào, “Work it” (Nhắm tới mục tiêu)… Không chỉ được cả thế giới biết đến với nhiều vai trò: Ca sĩ, rapper, nhạc sĩ và nhà sản xuất nhạc người Mỹ, Elliott còn là nữ rapper duy nhất có 6 album phòng thu được chứng nhận bạch kim bởi Hiệp hội Công nghiệp Ghi âm Hoa Kỳ.

Ngôi sao nữ nhạc rap  Missy Elliott. Ảnh: Time

Trong sự nghiệp âm nhạc kéo dài 3 thập kỷ của mình kể từ những năm 90 của thế kỷ trước, cô đã sáng tác các ca khúc cho những nữ nghệ sĩ tài năng nhất của ngành công nghiệp âm nhạc thế giới, bao gồm Beyoncé (Signs-Các dấu hiệu), Whitney Houston (In my business-Xen vào đời em), Aaliyah (If your girl only knew-Nếu cô ấy biết chuyện chúng ta), Mary J. Blige (Never been-Chưa từng) và Ciara (One Two Step-Một hai bước). Cô cũng là nữ doanh nhân có cá tính mạnh, luôn nắm toàn quyền kiểm soát sự sáng tạo đối với âm nhạc, các video ca nhạc và các tác phẩm của mình, đồng thời là một hình mẫu tích cực cho sức mạnh, sự tự tin và luôn luôn coi trọng việc trao quyền cho phụ nữ, nhưng cô chưa bao giờ “hy sinh” tính hài hước hay năng lực của mình để làm trò tiêu khiển cho người khác.

Thời thơ ấu đầy biến cố

Melissa Arnette Elliott sinh ngày 1-7-1971, ở Portsmouth, bang Virginia, Mỹ. Cô là con một của gia đình có bố là Ronnie, lính thủy đánh bộ Mỹ và mẹ là Patricia, làm việc cho một công ty điện lực. Khi bố cô vẫn còn trong quân đội, gia đình cô sống trong một ngôi nhà di động ở Jacksonville, Bắc Carolina. Sau khi giải ngũ, bố cô đã phải vật lộn để kiếm việc làm và cả nhà đã quay lại Portsmouth, sống tạm bợ trong một căn lều đầy chuột. Missy đã nhiều lần chứng kiến mẹ mình bị người chồng hung bạo đối xử tồi tệ. Tâm hồn của cô bé Missy lại càng bị tổn thương hơn, khi năm 8 tuổi, cô bị chính người anh họ cưỡng hiếp. Sau đó, cô đã viết thư gửi Michael Jackson và Janet Jackson, cầu xin họ tới cứu cô. (Vào thời điểm đó, Missy đã nhận thấy những khát khao về tương lai trong làng âm nhạc). Nhưng cô không nhận được hồi âm và đã khóc hằng đêm vì điều đó.

Khi Missy bước vào độ tuổi thiếu niên, người bố ngày càng hung bạo hơn. Cô đã van nài mẹ trốn khỏi nhà và mang mình đi theo. Ước mong này đã thành hiện thực vào năm Missy 14 tuổi. Ở trường, cô lập một nhóm nhạc nữ tên là Sista. Sau buổi thử giọng trước nhà sản xuất nhạc

DeVante Swing, Sista đã ký hợp đồng với hãng thu âm Swing Mob Records của nhà sản xuất này, và Missy, lúc đó đã học xong phổ thông, chuyển tới sống ở New York. Tuy nhiên, cơ hội lớn của cô lại hóa ra là sự khởi đầu không may mắn do hãng thu âm này bị đóng cửa trước khi album đầu tay của Sista (hầu hết là các bài hát do Missy tự sáng tác) được phát hành.

Album “Supa Dupa Fly” đưa Missy lên hàng sao

Sau khi Sista tan rã, Elliott tiếp tục viết và sản xuất các bài hát, thường xuyên hợp tác với người bạn từ thuở thơ ấu là nhà sản xuất Tim “Timbaland” Mosley chuyên làm kỹ xảo cho các bài hát của Aaliyah, SWV và nhiều nghệ sĩ khác. Cô đã viết bài hit đầu tiên của mình, “That’s what little girls are made of (Điều tạo nên các cô gái nhỏ bé”, cho Raven-Symoné vào năm 1993; và lần đầu tiên xuất hiện với tư cách là giọng ca chính, hát một đoạn trong bài “The things you do” (Những việc anh làm), bài hát mà Missy đồng sáng tác cho Gina Thompson.

Ngay lập tức, cô đã nhận được sự chú ý của Sylvia Rhone, Giám đốc điều hành của Elektra Entertainment Group, người đã tạo cơ hội cho Missy thành lập hãng thu âm của riêng mình-Goldmind. Với Goldmind, Missy Elliott phát hành album đầu tay Supa Dupa Fly vào năm 1997. Album đã đạt chứng nhận bạch kim và mang lại cho Elliott giải thưởng nghệ sĩ nhạc rap của năm từ tạp chí Rolling Stone. Tiếp tục miệt mài làm việc, Elliott đồng sáng tác và đồng sản xuất hai bài hát cho album năm 1998 của Whitney Houston, có tên gọi My love is your love (Tình em là tình anh) và xuất hiện trong đĩa đơn solo của Mel B Spice Girl “I want you back” (Em muốn anh trở lại), leo lên vị trí số 1 ở Anh lúc bấy giờ.

Nữ nghệ sĩ và nhà sản xuất nhạc rap “có một không hai”

Ngành công nghiệp âm nhạc chưa từng thấy ai giống như Missy Elliott. Cô được tờ The New Yorker khen ngợi là “ngôi sao nữ nhạc rap da đen số 1 mà miền Trung nước Mỹ từng có”, người đã “tránh được các khuôn mẫu đang thịnh hành của ngành công nghiệp video ca nhạc”. Trong các video ca nhạc của mình, cô không sa vào lối mòn nhằm thỏa mãn cái nhìn của nam giới như nhiều nữ nghệ sĩ khác đã làm, mà khoác lên mình các bộ trang phục mang phong cách Missy Elliott, chẳng hạn như bộ áo liền quần cùng cặp kính râm quá khổ trong video “The rain” (Mưa), hay bộ quần áo vũ trụ trắng đỏ trong “Sock it 2 me” (Hãy tấn công tôi đi). Thông điệp của cô luôn là “phụ nữ bình đẳng với nam giới, có vai trò quan trọng và uy quyền như nam giới”.

Hai album tiếp theo của Missy-“Da real world’’ (Thế giới thực, 1999) và “Miss E… so addictive’’ (Nàng E... gây nghiện, 2001) đều đạt chứng nhận bạch kim. Năm 2002, album thứ 4 của cô-“Under construction’’ (Đang xây dựng), đã phá kỷ lục doanh thu đối với album nhạc rap dành cho nữ nghệ sĩ, bán được hơn 2,1 triệu bản (tính riêng tại Mỹ). Năm 2003, Elliott ra album thứ 5, “This is not a test’’ (Đây không phải phép thử), với các đĩa đơn đạt tiếng vang như “I’m really hot’’ (Em thực sự nóng bỏng).

Năm 2002, Missy giành giải Grammy đầu tiên trong sự nghiệp của mình với đĩa đơn đột phá “Get ur freak on’’ (Hãy quẩy lên nào), bài hát có âm điệu vô cùng khác lạ mà trước đó giới hip hop chưa từng được nghe. Không dừng lại ở đó, Missy tiếp tục được trao giải Grammy cho các đĩa đơn “Scream a.k.a. Itchin’’ (Hét lên hay thèm muốn, 2003) và “Work it’’ (Nhắm tới mục tiêu, 2004) trong album “Under construction’’ (Đang xây dựng, 2004) và cho video ca nhạc “Lose control’’ (Mất kiểm soát, 2006). Cùng với các giải thưởng Grammy danh giá, Missy còn nhận được giải American Music Awards, nhiều giải BET Awards dành cho nữ nghệ sĩ hip hop và một số giải MTV Video Awards dành cho các video ca nhạc biểu tượng của mình.

Năm 2018, sánh vai cùng với những cái tên huyền thoại như Michael Jackson, Whitney Houston, Beyoncé, Lady Gaga, Taylor Swift, Missy Elliott đã được vinh danh trong bảng xếp hạng tốp 25 nghệ sĩ đạt nhiều giải thưởng nhất mọi thời đại khi sở hữu hơn 191 giải thưởng sau 23 năm hoạt động trong nghề.

Album gần đây nhất của cô là ‘’The Cookboo’’ (Sách dạy nấu ăn) phát hành vào năm 2005, góp phần khơi mào cho sự bùng nổ của dòng nhạc EDM (Electronic Dance Music-nhạc sôi động được tạo ra từ các thiết bị điện tử) với đĩa đơn “Lose control’’ (Mất kiểm soát). Tuy nhiên, đến năm 2008, cô bắt đầu bị sụt cân nhanh chóng và có các triệu chứng của bệnh Graves (một loại bệnh bướu cổ). Vì vậy, cô đã quyết định rời xa ánh đèn sân khấu trong một quãng thời gian dài để chống chọi với chứng bệnh ảnh hưởng đến tuyến giáp và phải sống với nó suốt cả phần đời còn lại.

Mặc dù vậy, cô vẫn tiếp tục viết và sản xuất nhạc cho các nghệ sĩ khác, bao gồm Jennifer Hudson, Monica, Keyshia Cole và Sharaya J. - một trong số những người được Goldmind bảo hộ. Cô cũng xuất hiện với tư cách khách mời trong nhiều bài hát, đáng chú ý là trong bản phối lại “Last Friday night” (Đêm thứ sáu cuối cùng) của Katy Perry, giữ vị trí số 1 trong bảng xếp hạng Billboard Hot 100 trong năm 2011. Sự hợp tác giữa cô với Kelly Rowland và Fantasia trong bài hát “Without me’’ (Vắng em) đã nhận được đề cử Grammy trong năm 2013.

Với tình trạng sức khỏe hiện tại, có thể nói những gì mà Missy làm được đã khiến cả thế giới phải ngưỡng mộ, đặc biệt là những người trong nghề.

Trở lại với ánh đèn sân khấu

Sau thời gian dài nghỉ ngơi để chữa bệnh, tháng 11-2015, Missy Elliott đã làm nức lòng người hâm mộ khi quay trở lại sân khấu với đĩa đơn “WTF’’ (Where they from - Từ nơi họ đến), nhận được sự tán dương nồng nhiệt từ giới phê bình và được chứng nhận đĩa vàng ở Mỹ. Đĩa đơn thứ hai, “Pep rally’’ (Tập hợp cổ vũ), được phát sóng đầu tiên vào tháng 2-2016 trong phần quảng cáo của Amazon, giữa trận Super Bowl (trận tranh chức vô địch thường niên của Liên đoàn bóng bầu dục quốc gia Mỹ). Vài tháng sau, cô tham gia đầy hào hứng trong chương trình “Carpool Karaoke” nổi tiếng của James Corden cùng với cựu đệ nhất phu nhân Michelle Obama. Sau buổi đó, Missy thổ lộ cô cảm thấy như “đang nằm mơ” khi cựu đệ nhất phu nhân rap giai điệu bài hát của cô.

Bất chấp sự nổi tiếng được cả thế giới công nhận, Missy Elliott vẫn là một người nhút nhát. Cô không hề che giấu điều này và từng tiết lộ: “Tôi chưa từng thu âm trước bất cứ ai. Chỉ có tôi với Yorkies, Poncho và Hoodie bé nhỏ của mình” (tên các chú chó cưng của Missy Elliott).

THANH HƯƠNG (Tổng hợp từ The New York Times và Biography)