Sau kỳ World Cup nữ 1991 đáng quên, thể thao xứ phù tang đã có những kế hoạch bài bản, mang tính chiến lược, với tầm nhìn đa nhiệm giúp bóng đá nữ nước nhà từng bước tiệm cận và chững chạc ở tầm cao thế giới, khi vô địch World Cup nữ 2011 và giành ngôi á quân 4 năm sau đó.
Hiện tại, có hơn 50.000 cầu thủ nữ đăng ký với Hiệp hội Bóng đá Nhật Bản, so với ước tính khoảng 2 triệu người đăng ký với Liên đoàn Bóng đá Hoa Kỳ. Nhiều vận động viên ở Giải bóng đá nữ vô địch Nhật Bản về cơ bản vẫn là những cầu thủ bán chuyên nghiệp, tự hỗ trợ sự nghiệp của mình bằng cách làm các công việc văn phòng, nhà hàng, làm nông.
    |
|
| Kể từ sau chức vô địch World Cup nữ 2011, các đối thủ đã nhìn bóng đá nữ Nhật Bản với ánh mắt vị nể. Ảnh: AFP |
Khi đội tuyển nữ Nhật Bản không vượt qua được vòng loại Olympic 2016, huyền thoại Homare Sawa, nhà vô địch World Cup nữ 2011, được coi là cầu thủ vĩ đại nhất của bóng đá nữ Nhật Bản, đã đặt câu hỏi: “Tôi tự hỏi có bao nhiêu người ngoài kia đang khao khát chiến thắng, cống hiến hết mình cho đội bóng của họ, cho thể thao nước nhà?”.
Hệ thống phát triển thể thao ở Nhật Bản cho phép các bé gái từ 6 tuổi được tập luyện bóng đá 4 lần/tuần và thường thi đấu với các bé trai. Khi 12 tuổi, trung bình các bé gái yêu thích bóng đá ở Nhật Bản chơi 100 trận/năm. Hệ thống này rõ ràng liên tục sản sinh ra những cầu thủ trẻ có kỹ thuật vượt trội.
Không có gì lạ khi đội tuyển bóng đá nữ Nhật Bản là một trong những đội tuyển hay nhất thế giới. Thành công của bóng đá nữ ở đất nước mặt trời mọc dựa vào tinh thần đồng đội, kỹ thuật xuất sắc, ban bật nhuần nhuyễn trong phạm vi hẹp, thoát pressing nhanh... Ở trận thắng đội tuyển nữ Tây Ban Nha 4-0 tại vòng bảng World Cup nữ 2023, đội tuyển nữ Nhật Bản chỉ kiểm soát bóng 23%. Trong hiệp 1, họ phản công, lên bóng đúng 3 lần và có ngay 3 bàn thắng, khiến đối thủ choáng váng. Đội hình đội tuyển nữ Nhật Bản đang dự giải ở Australia và New Zealand có rất ít gương mặt nổi bật, thay vào đó, thầy trò huấn luyện viên (HLV) Futoshi Ikeda dựa vào sự đoàn kết và sức mạnh tập thể. Mặc dù thường thua kém đối thủ về thể hình, nhưng ít đội có thể sánh được với sự kiên cường và nỗ lực thi đấu hết mình của các cô gái đội tuyển nữ Nhật Bản.
15 năm qua, bóng đá nữ Nhật Bản tích cực học tập, vận dụng lối chơi Tiki-Taka, hệ thống chiến thuật trở nên danh tiếng bởi đội tuyển Tây Ban Nha và Câu lạc bộ Barcelona. Tiki-Taka được tạo ra để giúp đội bóng có thể hình hạn chế khéo léo đối phó với các đối thủ vượt trội về thể chất. Norio Sasaki, HLV đội tuyển nữ Nhật Bản giai đoạn 2008-2016, là người tiên phong áp dụng lối chơi Tiki-Taka cho bóng đá nữ nước nhà. Chiến lược gia Norio Sasaki nhận ra hệ thống chiến thuật này là cách duy nhất để bóng đá nữ Nhật Bản gia nhập đội ngũ ưu tú của làng túc cầu nữ thế giới.
HLV Futoshi Ikeda cũng như những người tiền nhiệm Norio Sasaki, Takakura Asako, tin rằng Tiki-Taka chủ yếu dựa vào tuyến giữa. Các tiền vệ phải luôn sẵn sàng lùi lại và hỗ trợ hàng phòng ngự, tìm cách hạn chế cầu thủ chạy cánh của đối phương và những quả tạt của họ, góp phần vô hiệu hóa mọi lợi thế về chiều cao của đối thủ. Khi các học trò của HLV Futoshi Ikeda kiểm soát bóng, họ phản công với tốc độ vượt trội (điều này đội tuyển nữ Tây Ban Nha biết rõ nhất), nhưng nhu cầu về sự vững chắc trong phòng ngự đồng nghĩa với việc họ không thường xuyên dâng cao về số lượng. 4 tiền vệ Honoka Hayashi, Endo Nagano, Risa Shimizu, Hinata Miyazawa thường xuyên đá chính ở World Cup nữ 2023, luôn dựa vào các đường chuyền nhanh, chính xác, cố gắng khai thác những sai sót, kẽ hở của hàng phòng ngự đối phương.
Thầy trò HLV Futoshi Ikeda luôn sử dụng chiến thuật để chống lại lợi thế thể chất của đối thủ. Không có gì ngạc nhiên, các nhà quản lý bóng đá Nhật Bản nhận ra rằng cơ hội thành công duy nhất của các đội tuyển bóng đá nước nhà là đánh bại đối thủ bằng những kỹ năng thượng thừa mà Honoka Hayashi, Endo Nagano và đồng đội đã được trui rèn từ năm 6 tuổi.
BOX: World Cup nữ 2011, đội tuyển nữ Nhật Bản vô địch với chiều cao trung bình 1,6221m. 4 năm sau, trong trận chung kết, vẫn với đội tuyển nữ Mỹ, các cô gái đến từ xứ phù tang với chiều cao trung bình 1,6256m để thua với tỷ số 2-5. Ở kỳ World Cup 2023, đội tuyển nữ xứ phù tang với chiều cao trung bình 1,6477m, nằm trong tốp 5 đội thấp nhất. Với bóng đá nữ Nhật Bản, chiều cao không phải là vấn đề gì đó quá ghê gớm, thế nên họ luôn tự tin khi đối đầu với các đối thủ mạnh, có lợi thế về thể hình như Mỹ, Canada, Đức, Anh, Pháp...
TRUNG GIANG