Iida Rei thay vì bỏ cuộc (do bị chấn thương ở đầu gối) đã quyết tâm bò về trạm đích để đưa chiếc khăn tiếp sức cho người đồng đội Marie Imada đã trở thành câu chuyện cảm động về ý chí, quyết tâm, trọng danh dự của người Nhật.
Sự lan tỏa của Ekiden
Cuộc thi chạy tiếp sức Ekiden lần đầu tiên được tổ chức ở Nhật Bản vào năm 1917, với khoảng cách lên đến 508km giữa cố đô Kyoto và thủ đô Tokyo. Cuộc thi năm đó kéo dài 3 ngày, đã thu hút sự chú ý, quan tâm rất lớn của người dân xứ Phù tang.
Các nội dung thi đấu Ekiden ở Nhật Bản rất đa dạng, không giới hạn chiều dài quãng đường, ngày thi đấu, nhưng có những quy định bắt buộc về số lượng thành viên tham dự trong một đội. Ở cấp độ Ekiden giải quốc gia Nhật Bản, 5 VĐV nữ sẽ thi chạy ở quãng đường dài 12km, với nội dung của nam thì 6 VĐV sẽ chung sức chinh phục quãng đường dài 18km. Với giải đấu dành cho học sinh trung học Nhật Bản, khá ngạc nhiên khi độ dài quãng đường dành cho 5 học sinh nữ lên đến 21km, còn 7 nam sinh sẽ tranh tài ở 42,195km. Thế nhưng sự kiện chạy Ekiken quanh đảo Kyushu (Nhật Bản) có lẽ là nổi tiếng hơn cả vì nó diễn ra trong vòng 10 ngày, với quãng đường dài hơn 1.000km, gồm 72 trạm tiếp sức. Điều này đòi hỏi các VĐV tham dự giải phải có sức khỏe bền bỉ, và số lượng thành viên trong một đội đua sẽ rất lớn.
    |
 |
|
Các vận động viên tham gia Ngày hội chạy tiếp sức “Nhật Bản trong lòng Việt Nam” - Ekiden 2017 tại Hà Nội. Ảnh do Ban tổ chức cung cấp |
Một trong những giải đấu Ekiden hiện đại phổ biến nhất ở Nhật Bản là Hakone Ekiden, nơi các đội gồm 10 học sinh nam từ nhiều trường đại học Nhật Bản khác nhau ở Tokyo tham dự. Cuộc đua này thường được tổ chức vào hai ngày đầu năm mới, xuất phát từ trung tâm Tokyo, các đội chạy dọc theo vịnh Tokyo, qua Yokohama đến Hakone và ngược lại với quãng đường dài hơn 200km.
Dù giải chạy Ekiden hiện đại đầu tiên ra đời vào năm 1917 nhưng các sử gia Nhật Bản tin rằng ngay từ thế kỷ thứ 8, Ekiden đã xuất hiện ở xứ Phù tang-để chỉ những người đưa tin bằng ngựa. Chính vận tốc và sức bền của những con ngựa truyền tin đường dài đã tạo cảm hứng cho sự ra đời của môn chạy tiếp sức Ekiden. Lịch sử Ekiden chứng kiến sự ra đời của Hakone Ekiden-một trong những nội dung chạy tiếp sức nổi tiếng nhất tại Nhật Bản hiện nay như ở trên đã đề cập, gắn liền với tên tuổi VĐV marathon Shizo Kanaguri.
Olympic Mùa hè 1912 tại Stockholm (Thụy Điển), Shizo được coi là niềm tự hào của điền kinh Nhật Bản nhưng ông đã không thể về đích vì bị ngất xỉu trên đường chạy. Chính sự thất bại đó đã trở thành động lực để Shizo dốc sức phát triển môn chạy tiếp sức rèn luyện thể lực. Là VĐV marathon nổi tiếng nhất xứ Phù tang lúc bấy giờ, lại có sức ảnh hưởng lớn trong công chúng nên Shizo đã thuyết phục hiệu trưởng các trường đại học đứng ra tổ chức một cuộc thi chạy tiếp sức mang tên Hakone Ekiden và đã nhận được sự đồng tình. Năm 1920, cuộc thi Hakone Ekiden đầu tiên được tổ chức. Chặng đường đua nối giữa nhà ga Otemachi ở thủ đô Tokyo đến thị trấn Hakone ở tỉnh Kanagawa. Các VĐV phải chạy trên quãng đường dài 217,9km trong thời gian hai ngày và chỉ có VĐV nam mới được tham dự. Sự nhiệt thành, quyết tâm về đích của các VĐV trong cuộc thi này đã tạo tiếng vang lớn cho Hakone Ekiden cũng như tên tuổi của người sáng lập giải đấu Shizo Kanaguri. Thời bấy giờ, truyền thông Nhật Bản không tiếc lời ca ngợi cuộc thi chạy tiếp sức Hakone Ekiden như là màn thể hiện ý chí, tinh thần quật cường, không ngại khó, ngại khổ, đề cao tính kỷ luật, tinh thần làm việc tập thể của người Nhật. Shizo Kanaguri được mời đến nhiều trường học, nhiều địa phương ở xứ Mặt trời mọc chỉ để nói về Ekiden. Tại các buổi nói chuyện trên, nhiều lần Shizo Kanaguri khẳng định việc ông không thể hoàn thành quãng đường đua ở Olympic 1912 hóa ra lại là một điều vô cùng may mắn, giúp ông ngộ ra nhiều điều, giúp Ekiden có cơ hội ra đời và phát triển mạnh mẽ trên đất nước Nhật Bản.
Bên cạnh tính chất thể thao, Ekiden còn là hoạt động xã hội. Nhật Bản hằng năm gánh chịu nhiều trận động đất. Có những trận động đất để lại thảm họa khủng khiếp và thường sau khi động đất xảy ra, người Nhật tổ chức chạy Ekiden nơi không may gặp thảm họa để quyên tiền giúp đỡ những nạn nhân trong các vụ động đất. Vào năm 2000, ngọn núi lửa Miyake-jima trên đảo Miyake, cách thủ đô Tokyo 180km về hướng nam, bất ngờ phun trào sau 17 năm ngủ yên. Hoạt động dữ dội của núi lửa khiến chính quyền địa phương phải ra lệnh di tản toàn bộ gần 4.000 cư dân trên đảo. Núi lửa phun tro bụi và khí độc kéo dài từ năm 2000 đến năm 2006, đã khiến hòn đảo Miyake gần như hoang tàn. Người dân địa phương quay trở về nhà đã gặp rất nhiều khó khăn trong việc ổn định cuộc sống. Nhằm hỗ trợ cư dân trên đảo Miyake, một cuộc chạy tiếp sức Ekiden với mục đích quyên góp tiền và vật dụng đã được tổ chức. Sự kiện ý nghĩa này đã được rất nhiều doanh nghiệp xứ Phù tang hưởng ứng, ủng hộ mạnh mẽ mọi mặt. Có một câu chuyện khiến người Nhật không bao giờ quên được thảm họa núi lửa ở đảo Miyake… đó là vào lúc núi lửa hoạt động mạnh, phun tro bụi gần như không thở nổi thì trên đảo vẫn có một cặp đôi làm đám cưới. Họ chỉ muốn tổ chức đám cưới trên hòn đảo này, nơi họ đã được sinh ra và lớn lên. Hình ảnh cư dân trên đảo mặc đồ bảo hộ, đội mũ phòng độc như những người lính phòng hóa, cứu hỏa dự đám cưới đã khiến không chỉ người Nhật Bản mà còn rất nhiều người dân khác trên thế giới xúc động.
Bài học từ Iida Rei
Và vừa qua, cộng đồng mạng trên thế giới đã vô cùng xúc động khi chứng kiến cô gái 19 tuổi Iida Rei bò về đích với hai đầu gối toét da thịt. Nếu Iida Rei bỏ cuộc giữa chừng, chẳng ai trách được cô vì theo bác sĩ chẩn đoán, chấn thương đầu gối của nữ VĐV trẻ tuổi này cần đến vài tháng để bình phục. Nhưng Iida Rei đã bò về đích bằng tất cả quyết tâm cũng như danh dự của bản thân, danh dự của đội. Nghị lực phi thường của Iida Rei bò trên đường chạy xứng đáng là bài học lớn để tự mỗi người trong chúng ta có thể soi vào, học hỏi được nhiều điều. Hãy vượt qua những trở ngại trong cuộc sống bằng ý chí và tinh thần cao nhất, hãy nắm chặt tay nhau, siết chặt đội hình để hoàn thành công việc. Khi Iida Rei bị trượt chân ngã trên đường chạy khi còn cách đích 200m, HLV trưởng đội Iwatani Sangyo (có mặt Iida Rei) đã thông báo với Ban tổ chức đội sẽ không tranh tài nữa nhưng Iida Rei đã ngăn không cho Ban tổ chức ra thông báo bằng hành động bò về đích. Marie Imada, người đồng đội chờ nhận dải băng tiếp sức đã bật khóc khi thấy Iida Rei mặt đầm đìa mồ hôi vì đau đớn.
Ekiden tăng cường tình hữu nghị Nhật Bản - Việt Nam
Hằng năm, Nhật Bản phối hợp tổ chức nhiều giải đấu Ekiden bên ngoài lãnh thổ để tăng cường sự hợp tác, giao lưu về văn hóa, thể thao, giáo dục. Ví như có giải chạy Ekiden ở Bỉ, Australia, Mỹ, Canada, Singapore… và gần đây đã có những giải chạy Ekiden được tổ chức ở Việt Nam. Trong tháng 11 này sẽ có hai giải chạy Ekiden diễn ra ở Hà Nội, đây là hoạt động nằm trong chuỗi kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Nhật Bản trong năm 2018. VĐV của hai nước sẽ chuyền cho nhau những chiếc khăn Tasuki như một biểu tượng gắn kết thân thiện và hữu nghị giữa Việt Nam và Nhật Bản.
Để thu hút đông đảo và tạo điều kiện thuận lợi cho nhiều người Việt Nam tham dự “Chạy vì an toàn giao thông-KIZUNA Ekiden 2018”, mới đây, Ban tổ chức sự kiện này đã ra thông báo: “2018 là năm đầu tiên tổ chức sự kiện KIZUNA Ekiden, đồng thời kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Nhật Bản. Để tạo điều kiện cho nhiều người Việt có cơ hội được tiếp cận với giải chạy KIZUNA Ekiden, chúng tôi quyết định sửa đổi thể lệ, chia thành hai nhóm đối tượng. Trong đó, nhóm hỗn hợp bao gồm thành viên của cả Việt Nam và Nhật Bản gọi là nhóm KIZUNA, và nhóm đặc biệt dành cho người Việt Nam gọi là nhóm KIZUNA kỷ niệm 45 năm quan hệ ngoại giao”. Theo ông Genta Furukawa, đại diện Ban tổ chức: “Chạy vì an toàn giao thông-KIZUNA Ekiden 2018” là sự kiện do Bộ Công an, Báo Tuổi Trẻ và Báo Mainichi phối hợp tổ chức vào sáng 18-11 tại Hà Nội. Chương trình được bảo trợ bởi Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam, tỉnh Kanagawa, Phòng Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam, JETRO Hà Nội, JICA Việt Nam. Dự kiến sẽ có 400 đội tham gia, theo đó, nhóm KIZUNA gồm 200 đội và nhóm KIZUNA kỷ niệm 45 năm quan hệ ngoại giao gồm 200 đội.
Ngày 4-11, tại công viên Yên Sở, quận Hoàng Mai, TP Hà Nội, cuộc thi chạy Ekiden với tiêu đề “Nhật Bản trong lòng Việt Nam” sẽ lần thứ ba được tổ chức, dưới sự chủ trì của Phòng Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam (JCCI). Ban tổ chức thông tin giải có sự góp mặt của 50 đội, tương ứng 200 thành viên, tham gia tranh tài với tổng quãng đường là 17km tại các hạng mục: Chạy đồng loạt; chạy nam-nữ hỗn hợp và có đường chạy dành cho trẻ em. Mỗi đội thi gồm 4 thành viên, trong đó có ít nhất 2 thành viên là người Nhật Bản. Ngoài ra, trẻ em trong độ tuổi tiểu học cũng được tham gia với đường chạy dài 1,5km. Ekiden 2018 “Nhật Bản trong lòng Việt Nam” cũng là hoạt động nằm trong chương trình hợp tác quốc tế về thể thao-“Thể thao cho ngày mai” (Sport for tomorrow) nhằm thúc đẩy hơn nữa mối quan hệ giữa Nhật Bản và Việt Nam.
MINH NHẬT