Những năm gần đây, các học viện, nhà trường Quân đội luôn chủ động, tích cực thực hiện phương châm “chất lượng đào tạo của nhà trường là khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị”, theo tinh thần chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đối với công tác đào tạo trong Quân đội. Đầu năm nay, Bộ Quốc phòng đã tổ chức hội nghị sơ kết 3 năm thực hiện phương châm trên, phân tích mối quan hệ và trách nhiệm của nhà trường, cơ quan, đơn vị và đề ra các nhiệm vụ, giải pháp thực hiện nhằm không ngừng nâng cao chất lượng giáo dục-đào tạo trong Quân đội thời gian tới. Nhiều nhà trường Quân đội tiếp tục chú trọng nâng cao chất lượng đào tạo thông qua việc đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin vào giáo dục-đào tạo, đồng thời thúc đẩy nhanh công tác kiểm định chất lượng giáo dục đại học.

Chuyển đổi số mạnh mẽ và hiệu quả

Một trong những điểm sáng của giáo dục-đào tạo nhà trường Quân đội thời gian qua là hoạt động chuyển đổi số đã và đang diễn ra tích cực, chủ động, với nhiều kết quả đáng kể.

Nhiều học viện, nhà trường nhanh chóng bắt tay vào xây dựng, thiết kế bài giảng điện tử cho các chuyên ngành khác nhau, sử dụng nhiều công cụ tương tác trực tuyến, nhằm tạo ra môi trường học tập linh hoạt, phù hợp với thời đại số. Chẳng hạn, Học viện Khoa học Quân sự, Trường Sĩ quan Thông tin đã tích hợp hệ thống bài giảng điện tử của nhiều môn/học phần vào hoạt động dạy học. Trường Sĩ quan Không quân đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, kỹ thuật mô phỏng vào giảng dạy. Học viện Hải quân thực hiện tốt phong trào chuyển đổi số với những kết quả nổi bật: Xây dựng 30 học liệu điện tử, số hóa kho học liệu; áp dụng lớp học số, thi và kiểm tra trực tuyến, số hóa quy trình quản lý đào tạo.

leftcenterrightdel

Tiết mục thi tốt nghiệp ngành biên đạo múa của Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội, năm 2025. Ảnh: HOÀNG LOAN 

Tại Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội, sau khi hoàn thành các bài huấn luyện những vũ điệu trong sinh hoạt tập thể cho bộ đội, các bài giảng múa điện tử đã được xây dựng, hoàn thiện để thuận tiện sử dụng trong huấn luyện, giảng dạy, đáp ứng nhu cầu luyện tập của các đơn vị trong toàn quân, nhất là các đơn vị đóng quân ở vùng sâu, vùng xa, nơi biên giới, hải đảo. Ngoài ra, các khoa chuyên ngành ca múa nhạc cũng đang xây dựng, phát triển thêm bài giảng điện tử, giáo án điện tử phục vụ công tác dạy học trong và ngoài nhà trường.

Hiện nay, việc áp dụng công nghệ thông tin, phương tiện kỹ thuật tiên tiến vào quá trình dạy học tại nhà trường Quân đội đã trở nên phổ biến, đạt kết quả tích cực. Giảng viên và học viên thường xuyên sử dụng những phần mềm dạy học thông dụng kết hợp với các công cụ hỗ trợ dạy học trực tuyến. Các ứng dụng trí tuệ nhân tạo được đưa vào dạy học giúp người học tiếp cận nhiều nguồn tri thức mới. Những điều này đã tạo chuyển biến lớn trong phương pháp dạy học, từ tiếp cận theo hướng truyền thống sang tích cực, hiện đại.

Cùng với quá trình số hóa học liệu, thư viện số tại các cơ sở đào tạo trong Quân đội đi vào hoạt động, có khả năng kết nối an toàn với các kho dữ liệu mở khác của Tập đoàn Viettel cũng như các cơ quan, đơn vị trong và ngoài Quân đội. Tại Học viện Kỹ thuật Quân sự, hàng nghìn đầu sách, tạp chí chuyên ngành, các luận văn, luận án đã được số hóa, tích hợp vào hệ thống thư viện số. Người học có thể tìm kiếm và mượn sách trực tuyến, tiết kiệm thời gian, công sức. Các thư viện số đã giúp quá trình dạy và học ngày càng được nâng cao, phương châm dạy học tích cực, học đi đôi với hành, lấy người học làm trung tâm của quá trình dạy học dần đi vào thực tiễn.

Ngoài ra, nhiều cơ sở đào tạo trong Quân đội tiếp tục thúc đẩy, phát triển theo mô hình “nhà trường thông minh”, áp dụng các nền tảng số vào quản lý, điều hành cơ quan, đơn vị và tích cực xây dựng hệ thống quản lý học vụ điện tử; đầu tư phát triển kho học liệu số, thư viện số chuyên ngành vừa hiện đại vừa bảo đảm an toàn, an ninh thông tin.

Để tăng cường kỹ năng, kiến thức cho đội ngũ giảng viên, học viên về chuyển đổi số, cùng với sự quan tâm của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, các nhà trường trong Quân đội đã thực hiện tốt Phong trào “Bình dân học vụ số” và tham gia tập huấn công tác chuyển đổi số năm 2025. Nhiều đơn vị còn tăng cường tập huấn sử dụng thiết bị công nghệ, ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào công tác đào tạo. Từ đó góp phần nâng cao chất lượng đào tạo trong nhà trường Quân đội.

Tạo đột phá trong kiểm định chất lượng giáo dục

Một trong những giải pháp để nâng cao chất lượng đào tạo tại các cơ sở giáo dục trong cả nước nói chung, nhà trường Quân đội nói riêng là nhanh chóng xây dựng hệ thống kiểm định chất lượng giáo dục phù hợp, đồng bộ. Kinh nghiệm từ các cơ sở đào tạo quốc tế uy tín cho thấy, hoạt động kiểm định chất lượng giáo dục đóng vai trò quan trọng, như một thước đo khách quan để đánh giá và bảo đảm chất lượng đào tạo của các nhà trường. Đây không chỉ là một yêu cầu khách quan mà còn là giải pháp công cụ giúp các cơ sở giáo dục nhận diện điểm mạnh, điểm yếu và xây dựng kế hoạch cải tiến liên tục.

Việc xây dựng hệ thống kiểm định chất lượng đào tạo trong khối nhà trường Quân đội đã được thực hiện chủ động, quyết liệt trong thời gian qua, nhằm đáp ứng yêu cầu đặt ra của giáo dục đại học thời kỳ mới. Đồng thời, đây là yếu tố quan trọng giúp tối ưu hóa việc sử dụng các nguồn lực, bảo đảm các cơ sở giáo dục hoạt động hiệu quả và đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế-xã hội thông qua việc kiểm định, cải tiến nâng cao chất lượng giáo dục.

Tháng 6-2025 vừa qua, Cục Quân huấn-Nhà trường, Bộ Tổng tham mưu đã phối hợp với Trung tâm Kiểm định chất lượng giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức khóa bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm định viên cho 45 cán bộ, giảng viên các học viện, nhà trường Quân đội. Đây là một trong những đợt tập huấn đầu tiên của Cục Quân huấn-Nhà trường về công tác kiểm định chất lượng giáo dục đại học, bồi dưỡng đội ngũ kiểm định viên cho các học viện, nhà trường Quân đội. Từ đây, các nhà trường Quân đội đã có đội ngũ chuyên trách hoặc bán chuyên trách tham gia xây dựng, thiết kế hoạt động kiểm tra, tự đánh giá các tiêu chí, tiêu chuẩn được quy định về chương trình đào tạo và cơ sở đào tạo. Hoạt động ý nghĩa này đã tạo khả năng đột phá cho việc nâng cao chất lượng đào tạo trong nhà trường Quân đội, tạo động lực mạnh mẽ cho quá trình phát triển hội nhập chung của giáo dục đại học trong nước và vươn tầm quốc tế.

Chăm lo chất lượng đào tạo của học viện, nhà trường Quân đội tiếp tục là chủ đề được quan tâm, phân tích, luận bàn để đề xuất những giải pháp hay, cách làm phù hợp với bối cảnh kỷ nguyên số. Nâng cao chất lượng đào tạo tại cơ sở đào tạo Quân đội là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục, đồng hành với sự phát triển chung của chiến lược phát triển giáo dục quốc gia Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Tiến sĩ NGUYỄN MINH TUẤN