Đúng ngày 25-8-2008 thì bà Ma Thị Tôm, người từng nấu ăn cho Bác Hồ ở ATK Định Hóa về Hà Nội và xin vào thăm Đại tướng. Hôm đó, là phóng viên trực đưa tin ngay tại Văn phòng Đại tướng nên tôi biết Đại tướng và phu nhân Đặng Bích Hà đã thấm mệt do tiếp nhiều đoàn khách. Dù vậy, Đại tướng và phu nhân vẫn dành nhiều thời gian ân cần hỏi thăm tình hình sức khỏe và cuộc sống của bà Ma Thị Tôm. Mải chuyện, đến lúc chào ra về, bà Tôm dường như quên mất việc quan trọng. Thấy cô cháu gái người dân tộc Tày đi cùng bà Tôm xách giỏ quà, Đại tướng dí dỏm hỏi: “Em mang gì biếu anh đấy?”. Đến đây, bà Tôm mới sực nhớ và nói: “Em có chút quà quê mang biếu anh chị”.
    |
 |
|
Bà Ma Thị Tôm biếu trám, măng mai nhân dịp sinh nhật Đại tướng Võ Nguyên Giáp ngày 25-8-2008 |
Nói rồi, bà Tôm định chuyển giỏ quà để các đồng chí trong Văn phòng Đại tướng cất đi. Nào ngờ, Đại tướng vẫy tay ra hiệu mang giỏ quà lại gần và mở ra. Giỏ quà gồm một ít trám, măng mai khô và... một con gà. Tay run run, Đại tướng lần lượt chạm vào túi trám, túi măng. Ánh mắt ông rưng rưng cảm động. Chắc hẳn, ông đang nhớ lại những ngày trứng nước của cách mạng, được đồng bào các dân tộc vùng chiến khu Việt Bắc cưu mang, đùm bọc... Tâm trạng ấy của Đại tướng đã từng được nhà thơ Tố Hữu nhắc đến trong bài thơ Việt Bắc: “Mình về, có nhớ chiến khu/ Miếng cơm chấm muối, mối thù nặng vai?/ Mình về, rừng núi nhớ ai/ Trám bùi để rụng, măng mai để già/ Mình đi, có nhớ những nhà/ Hắt hiu lau xám, đậm đà lòng son...”.
Bà Tôm và mọi người đều lặng đi khi nhìn cử chỉ và ánh mắt của Đại tướng. Còn Đại tá Nguyễn Huyên, thư ký của Đại tướng nhiều lần kể với chúng tôi: Có những chuyện trôi qua đã hàng chục năm nhưng Đại tướng không bao giờ quên. Tình cảm của Đại tướng với đồng bào, đồng chí, đồng đội đã một thời “nằm gai nếm mật” thường biểu hiện qua những hành động cụ thể mà chuyện Đại tướng chạm tay vào từng quả trám là một ví dụ. Đại tướng từng tự tay viết thư gửi nhân dân một xã vùng cao Nguyên Bình (Cao Bằng) để cảm ơn đồng bào về những ngày tháng cháo bẹ, chăn sui.
Ngày 4-10-2013, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đi vào cõi vĩnh hằng. Rất nhiều bài báo trong nước, quốc tế gọi ông là “Đại tướng của nhân dân”, “cây đại thụ rợp bóng nhân văn” và nhận được sự đồng tình, đồng thuận rất cao trong dư luận nhân dân cả nước.
Bài và ảnh: HỒNG HẢI