QĐND - Giữa tháng 12 năm 2013, tại Nhà hát Lớn Hà Nội đã diễn ra chương trình giao lưu nghệ thuật “Thiếu tướng Vũ Hiệp Bình - Nhạc và thơ”. Trong đêm nhạc, tôi đã gặp Trung úy QNCN Lò Thị Nhung, Ban Tuyên huấn, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Sơn La. Biết chị Nhung trong lần đi công tác gần đây, rồi hỏi chuyện mới biết chị là cấp dưới của Thiếu tướng Vũ Hiệp Bình 16 năm về trước khi ông đang là Thượng tá, Chủ nhiệm Chính trị BĐBP tỉnh Sơn La. Chị kể: “Thời gian Thủ trưởng Bình ở Sơn La chưa đến một năm. Nhưng, anh em đều cảm nhận được tình cảm gần gũi của thủ trưởng với cấp dưới, nhất là anh em trong đội tuyên truyền văn hóa. Thủ trưởng luôn động viên, giúp đỡ anh chị em mỗi khi đi phục vụ chiến sĩ, đồng bào quanh các đồn biên phòng. Sau này, khi thủ trưởng về Hà Nội công tác rồi, vẫn thường xuyên gọi điện trò chuyện và bảo rằng, rất thèm ăn canh rau tập tàng, canh măng đắng như hồi còn ở Sơn La. Biết tin có chương trình về thơ nhạc của thủ trưởng nên chị thu xếp công việc để xuống Hà Nội bằng được!”.

Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân kể lại những kỷ niệm với Thiếu tướng, nhạc sĩ Vũ Hiệp Bình

Với những người lính BĐBP không có cơ duyên công tác với Thiếu tướng Vũ Hiệp Bình, họ vẫn biết đến tên tuổi ông qua những vần thơ và bài hát mà ông sáng tác. Với họ, những tác phẩm của Thiếu tướng Vũ Hiệp Bình là món quà tinh thần, niềm động viên an ủi theo họ trên mọi chặng đường công tác miền biên ải. Họ yêu thích, họ thuộc lòng vì những tác phẩm đó dường như nói hộ những vất vả, những hy sinh thầm lặng của BĐBP. Và cả sự lãng mạn của người lính đang ngày đêm giữ gìn biên cương Tổ quốc: “Rừng chiều biên giới bao la, ngồi bên con suối ngân nga, có người chiến sĩ hát với cây đàn ghi ta/ Lời ca theo gió bát ngát, suối reo hòa âm miên man/ Hoàng hôn buông xuống tím ngát, khúc ca chiều dâng mênh mang...” (lời bài hát “Chiều biên giới”).

Để có thể sáng tác những bài hát quyến rũ người nghe như vậy, ngoài năng khiếu trời cho là cả một sự nỗ lực tự học nhạc lý của Thiếu tướng Vũ Hiệp Bình. Trong trí nhớ những người bạn thời thanh niên sôi nổi, trong ba lô anh lính trẻ Vũ Hiệp Bình mấy chục năm về trước luôn có những cuốn sách về âm nhạc. Kể cả khi đã là một vị tướng, ông vẫn ôm đàn ghi ta hay lắng mình bên phím đàn dương cầm để liên tục cho ra đời những nhạc phẩm giá trị, được giải thưởng của Hội Nhạc sĩ Việt Nam, Tổng cục Chính trị. Nói về những ca khúc của người đồng nghiệp, người bạn quá cố, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân cho rằng: “Những sáng tác âm nhạc của anh tuy không nhiều, nhưng đã ghi lại những dấu ấn trong lòng của người chiến sĩ, đồng bào các dân tộc, hòa chung dòng chảy của nền âm nhạc Cách mạng Việt Nam”.

Không chỉ là người trực tiếp sáng tác các tác phẩm văn học - nghệ thuật hay về BĐBP, trên cương vị là người được Thường vụ Đảng ủy BĐBP phân công chỉ đạo công tác tư tưởng - văn hóa, Thiếu tướng Vũ Hiệp Bình là người có nhiều đóng góp xây dựng chương trình phối hợp với các Bộ, Ban, ngành Trung ương nhằm xây dựng điểm sáng văn hóa trên biên giới, biển, đảo, xây dựng mái ấm cho người nghèo nơi biên giới. Đó là những chương trình hoạt động lớn của BĐBP, ở những việc cụ thể, Thiếu tướng Vũ Hiệp Bình cũng là “bà đỡ” để chương trình phim tài liệu xuất sắc về BĐBP, được khán giả xem truyền hình rất yêu thích. Có thể nói ngắn gọn như lời nhận xét của Trung tướng Phạm Huy Tập, Chính ủy BĐBP: “Cuộc đời Thiếu tướng Vũ Hiệp Bình gắn bó trọn vẹn với sự nghiệp bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia. Với trọng trách được giao, ở cương vị nào anh cũng đau đáu, tận tụy, hết lòng vì nhiệm vụ chung, khi mắc bệnh hiểm nghèo, những tháng ngày cuối cùng, anh vẫn trăn trở những điều còn dang dở...”. 

Với lối sống giản dị, gần gũi với mọi người dù thân hay chỉ là quen sơ, Thiếu tướng, nhạc sĩ Vũ Hiệp Bình luôn được mọi người nhớ đến dù ông đã ra đi.
Bài và ảnh: VÂN HÀ