Thao trường đẹp nao lòng
Tôi đến Lữ đoàn 131 vào ngày gió mùa Đông Bắc tràn về. Trung tá Trần Hồng Thanh, Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 883 cùng Trung sĩ Nguyễn Vĩnh Khánh đón tôi ở cổng thao trường. Lúc này, mưa giống như chiếc màn khổng lồ bao phủ mặt sông Cấm, khiến tầm nhìn bị thu hẹp. Vốn từng công tác tại đơn vị, tôi nhanh chóng làm quen với Tiểu đội trưởng Khánh.
- Làm thế nào để chỉ huy lắp dựng nhà cao chân nhanh, hiệu quả?
- Cần phải nắm chắc ý định chỉ huy, điều kiện thi công, trình độ, khả năng của lực lượng thi công; chuẩn bị chu đáo vật tư, vật liệu - Khánh nói rất mạch lạc.
- Để nhà cao chân bền với thời tiết, khí hậu trên biển thì khi dựng lắp, tiểu đội trưởng cần làm gì? - Tôi hỏi tiếp.
- Vấn đề quan trọng nhất là phải tuân thủ quy trình, kỹ thuật và quy tắc an toàn khi dựng lắp. Trong đó, liên kết giữa cột và các thanh giằng phải được cố định hết sức chắc chắn - Khánh khẳng định.
    |
 |
| Huấn luyện tiểu đội trưởng công binh tổ chức chỉ huy lắp dựng nhà cao chân. Ảnh: HOÀNG DŨNG |
Nguyễn Vĩnh Khánh quê ở Tam Kỳ (Quảng Nam) và nhập ngũ vào Lữ đoàn 83 Công binh Hải quân đầu năm 2021. Kết thúc huấn luyện chiến sĩ mới, Khánh được chọn đi huấn luyện tiểu đội trưởng công binh công trình ở Lữ đoàn 131. Từng học lập trình ngôn ngữ Java tại Trường Cao đẳng Công nghệ Đà Nẵng nên Khánh ấp ủ ước mơ viết phần mềm mô phỏng nội dung huấn luyện tiểu đội trưởng công binh công trình trong thi công hầm gỗ đất chữ A, nhà cao chân, bố trí bãi vật cản... Trò chuyện với Khánh ở thao trường huấn luyện trong mưa lất phất, tôi bồi hồi nhớ lại khó khăn trong huấn luyện khóa tiểu đội trưởng đầu tiên cách đây 20 năm.
|
 |
| Huấn luyện tiểu đội trưởng công binh bố trí mìn đánh xe cơ giới. Ảnh: HOÀNG DŨNG |
Năm 2001, lần đầu tiên Lữ đoàn 131 được giao nhiệm vụ huấn luyện tiểu đội trưởng công binh nhưng gặp rất nhiều khó khăn. Ví dụ, để huấn luyện bắn súng tiểu liên AK bài 2 bia ẩn hiện, di động, cán bộ Đại đội 11 (Tiểu đoàn 884) đã thiết kế xe chở bia số 8 (thằng còm) kéo di chuyển trên nền đất. Trong mỗi giờ tập bắn dưới nắng hè gay gắt, 4 chiến sĩ ngồi dưới hào, hai chân duỗi thẳng, vươn tay kéo xe bia di chuyển cho đồng đội tập bắn trong nhễ nhại mồ hôi. Các bia ẩn hiện số 6, số 7 thì có chiến sĩ ngồi trong công sự dùng dây kéo. Lúc đó, ngoài tổ chức huấn luyện, cán bộ phân đội phải theo dõi đồng hồ, kiểm tra, duy trì tốc độ kéo và giật của chiến sĩ để đạt đúng yêu cầu bài bắn. Nhưng hiện nay, thao trường thiếu thốn ngày ấy đã nhường chỗ cho trường bắn đồ sộ bằng bê tông và gạch cao 25m, dài tới 70m, giúp chiến sĩ có điều kiện tốt nhất để có thể “bách phát bách trúng” ở mọi tư thế.
So với 20 năm trước, mặt sông Cấm dọc theo chiều dài diện tích đất của lữ đoàn đã thu hẹp. Các bãi bồi ngập cỏ lác, trơ đất nâu, đẫm phèn khi xưa đã được bàn tay, khối óc, trái tim và nhiệt huyết của lớp lớp cán bộ, chiến sĩ lữ đoàn chinh phục, trở thành những công trình giống như một khu nghỉ dưỡng. Nếu không phải là người cũ trở lại, chắc tôi sẽ tưởng đây là một phim trường. Tiếng còi tàu trên sông vang vọng đưa tôi bước vào phòng học chuyên dùng. Tại đây, các mô hình cắt bổ của máy công binh và nhỏ như quả mìn, cái thuốn sắt... được sắp đặt chi tiết, khoa học. Cán bộ, chiến sĩ đang say sưa học tập, bàn luận sôi nổi.
“Chìa khóa vàng” trên công trình
Tôi biết Đại tá Đào Văn Bạn, Lữ đoàn trưởng Lữ đoàn 131 từ thời anh còn là Đại đội trưởng Đại đội 12 (Tiểu đoàn 884) cách đây hơn 20 năm. Anh là người nghiêm khắc, giàu chất lính và luôn coi trọng huấn luyện cán bộ, đặc biệt là đội ngũ tiểu đội trưởng. Theo anh, huấn luyện tiểu đội trưởng công binh hải quân là một nhiệm vụ rất quan trọng, xuất phát từ tính chất rất đặc biệt của binh chủng "cán mác" như lời Bác Hồ dạy. Vì thế, đánh giá kết quả huấn luyện không chỉ nhìn vào điểm số mà quan trọng là trình độ thực sự của người học khi về đảm nhiệm cương vị tiểu đội trưởng công binh tại các đơn vị. Làm sao để có những cán bộ “đầu binh cuối cán” đa năng, vừa giỏi tổ chức huấn luyện, quản lý bộ đội, vừa giỏi tổ chức chỉ huy xây dựng công trình thủy là niềm trăn trở của anh.
Sau 20 năm gặp lại, trong phòng khách Lữ đoàn 131, anh kể cho tôi nghe câu chuyện.
Trong một lần cùng cơ quan đi hiệp đồng tuyển quân ở Hải Hậu (Nam Định), anh gặp Nguyễn Văn Dũng, chiến sĩ được huấn luyện tiểu đội trưởng khóa đầu tiên của lữ đoàn vào năm 2001. Giờ đây, Dũng là Chỉ huy trưởng Ban CHQS xã Hải Phú, được cấp ủy, chính quyền địa phương đánh giá cao. Cuối năm 2019, trong tổ chức diễn tập thực binh ở địa phương, Dũng có phương pháp xây dựng bãi vật cản ở hướng chủ yếu và thứ yếu rất liên hoàn, có chiều sâu, tận dụng tối đa vật liệu sẵn có tại địa phương để hình thành các “chốt phòng ngự" vững chắc.
Anh Bạn trải lòng, trong điều kiện hoạt động phân tán, cường độ cao, nếu có đội ngũ tiểu đội trưởng tốt thì chất lượng thi công sẽ rất yên tâm. Bởi lực lượng thi công ở ven biển, ngoài khơi thường phân tán. Nếu có tiểu đội trưởng hướng dẫn, giám sát chặt chẽ thì bộ đội không thể dễ dãi, làm ẩu. Anh từng gặp trường hợp sử dụng nước bẩn để trộn bê tông hay để kênh cốt pha, bố trí cốt thép không đúng bản vẽ kỹ thuật... do không có người giám sát kỹ lưỡng. Khi thi công đường hầm trong điều kiện địa chất yếu, có tiểu đội trưởng tốt thì yên tâm lắm, hạn chế tối đa mất an toàn. Họ bao quát, kiểm tra kỹ lưỡng, tránh đất đá rơi, dây dẫn điện rò rỉ, chập cháy, đặc biệt là tuân thủ nghiêm ngặt quy trình nhồi nén thuốc nổ nên hiệu suất công việc được bảo đảm.
20 năm thực hiện nhiệm vụ huấn luyện tiểu đội trưởng công binh công trình, lữ đoàn đã góp phần quan trọng xây dựng đội ngũ hạ sĩ quan chuyên ngành công binh có chất lượng cao ở nhiều đơn vị thuộc Quân chủng Hải quân. Nhiều đồng chí đã trở thành sĩ quan phục vụ lâu dài ở các đơn vị trong quân đội hoặc trở về địa phương là nòng cốt lãnh đạo, xây dựng lực lượng vũ trang ở cơ sở. Họ là "chìa khóa vàng" trong việc xây dựng công trình quân sự thủy ở khắp mọi miền đất nước và trên biển, đảo ngày càng “mỹ quan, vững chắc, chất lượng, an toàn và hiệu quả” hơn.
MẠNH THẮNG