Sau nhiều năm công tác, cống hiến cho quân đội, năm 2010, Trung tướng Phạm Ngọc Khóa nghỉ hưu. Ông tham gia Ban vận động thành lập Hội Hỗ trợ khắc phục hậu quả bom mìn Việt Nam (VNASMA). Với vai trò là Phó chủ tịch thường trực VNASMA, suốt 7 năm qua, kể từ khi thành lập hội, ông cùng ban lãnh đạo đã rong ruổi từ tỉnh Hà Giang, nơi địa đầu Tổ quốc, đến các tỉnh miền Trung như: Quảng Bình, Quảng Trị, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Kon Tum... để giúp đỡ nạn nhân bom mìn.
Theo Trung tướng Phạm Ngọc Khóa, phần lớn nạn nhân bom mìn có hoàn cảnh khó khăn và là lao động chính trong gia đình. Do vậy, chủ trương của hội là giúp các nạn nhân trên tinh thần hỗ trợ “cần câu” chứ không phải “con cá”, tùy theo từng đối tượng và nhu cầu. Với đồng bào miền núi, con trâu, con bò là cơ nghiệp nên hội chủ yếu tặng bò sinh sản. Đối với những gia đình nạn nhân bom mìn ở khu vực thị xã, thành phố, hội hỗ trợ vốn để giúp họ mở cửa hàng tạp hóa, mua sắm công cụ sản xuất hay sửa chữa nhà ở. Tính đến nay, hội đã trao tặng 390 con bò sinh sản, hỗ trợ sinh kế cho hơn 5.600 gia đình nạn nhân... Toàn bộ số tiền trên được sử dụng từ nguồn quỹ hội cùng sự đồng hành của Quỹ Hoa hòa bình (tiền thân của Quỹ Hòa bình Mỹ Lai), các nhà tài trợ trong nước, tổ chức nhân đạo và nhà hảo tâm.
Đến hẹn lại lên, cứ vào dịp Tết, Trung ương Hội lại tổ chức những chuyến thăm, tặng quà gia đình nạn nhân bom, mìn. Trung tướng Phạm Ngọc Khóa nhớ mãi chuyến lên xã biên giới Chí Cà, huyện Xín Mần, tỉnh Hà Giang vào một ngày giáp Tết Nguyên đán Mậu Tuất 2018. “Theo lịch hẹn với bà con, chúng tôi phải có mặt ở Xín Mần trước 17 giờ. Nhưng do đi vào buổi chiều, sương giăng mờ kín đường nên gần 19 giờ chúng tôi mới đến nơi. Nhìn bà con, trong đó có những người đi bộ 15-20km để đến đây nhận quà, lòng chúng tôi se sắt. Số quà Tết trị giá 500.000 đồng/suất tuy không nhiều nhưng là “của một đồng, công một nén”, Trung tướng Phạm Ngọc Khóa bùi ngùi kể.
    |
 |
| Trung tướng Phạm Ngọc Khóa trao bò tặng gia đình nạn nhân bom mìn ở tỉnh Quảng Bình, tháng 9-2020. Ảnh: THU HÀ. |
Điều mà ông trăn trở hiện nay là nạn nhân chất độc da cam/dioxin và nạn nhân bom mìn đều là nạn nhân chiến tranh. Tuy nhiên, nạn nhân bom mìn đến nay chưa được hưởng chế độ, chính sách nào. Trong khi chờ đợi quyết định của các cơ quan chức năng, ông và Ban lãnh đạo VNASMA cùng các hội viên vẫn tiếp tục công việc “vác tù và” để xoa dịu nỗi đau của các gia đình nạn nhân bom mìn, mong họ sớm ổn định cuộc sống.
THÁI KIÊN - PHƯƠNG LINH