LTS: "Kỷ lục quân sự" là chuyên mục mới của Báo Quân đội nhân dân Cuối tuần với nội dung là những bài viết ngắn gọn, giới thiệu những thành tích, kỷ lục độc đáo của lực lượng vũ trang nhân dân ta cũng như các hoạt động quốc phòng toàn dân ở nước ta. Chúng tôi rất mong sự cộng tác của bạn đọc viết bài giới thiệu về những nhân vật, sự kiện độc đáo, thú vị. Bài, ảnh cộng tác xin gửi về: Trang Câu lạc bộ chiến sĩ, báo Quân đội nhân dân Cuối tuần, 7 Phan Đình Phùng - Hà Nội. ĐT: 0973.896.868. Email: nguyenvanminhbqd@gmail.com

Bên những cánh bay huyền thoại. Ảnh: Đình Xuân

Đó là Anh hùng LLVT nhân dân Nguyễn Văn Cốc (sinh 1943), một phi công huyền thoại của Việt Nam với thành tích kỷ lục bắn hạ 9 máy bay Mỹ, yểm hộ đồng đội và chỉ huy bắn rơi 9 chiếc máy bay khác. Ông quê tại xã Bích Sơn, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang. Năm 1961, khi đang học lớp 8, ông trúng tuyển kỳ thi chọn đào tạo phi công. Sau khi được cử đi học tại Liên Xô, ông về nước, là một trong 17 phi công MiG-17 trong tổng số 23 phi công, chiến đấu tại Trung đoàn Không quân Sao Đỏ. Ngày 30-4-1967, ông xuất kích trong phi đội do phi công Nguyễn Ngọc Độ làm phi đội trưởng. Gặp thời cơ thuận lợi, sau khi phi đội trưởng bắn hạ một máy bay F-105, ông cũng chớp thời cơ bắn hạ thêm một chiếc F-105 nữa. Đây là chiếc máy bay đầu tiên ông bắn hạ. Theo nguyên tắc chiến thuật, phi đội hai chiếc của MiG-21, ông trên vai trò phi công số 2 chỉ có nhiệm vụ yểm trợ, quan sát đối phương giúp cho số 1 vào công kích. Nguyễn Văn Cốc cải tiến chiến thuật, cùng tham gia tiêu diệt máy bay đối phương, do đó, hiệu suất phi đội tăng lên. Trước kia, do chỉ có số 1 công kích, tối đa phi đội chỉ bắn hạ được 2 máy bay đối phương (vì MiG-21 chỉ mang được 2 tên lửa). Theo chiến thuật cải tiến, phi đội của ông có thể bắn hạ được 3 máy bay đối phương. Để đạt được điều này, số 2 phải phán đoán và hành động chớp thời cơ rất nhanh. Do chiến thuật cải tiến này, ông được đồng đội đặt cho biệt danh là "Chim cắt số 2". Với chiến thuật cải tiến, chỉ riêng trong năm 1967, ông đã bắn rơi 6 máy bay đối phương. Trong tổng số 9 chiếc, có 6 chiếc ông bắn hạ ở vị trí số 2. Từ đó, chiến thuật cải tiến được đưa vào huấn luyện và đem lại hiệu quả tốt.

Năm 1969, ông được tuyên dương Anh hùng LLVT nhân dân, với thành tích bắn hạ 9 máy bay Mỹ chỉ trong 2 năm, khi ông mới vừa 27 tuổi, mang quân hàm đại úy. Hòa bình, ông công tác tại Quân chủng Phòng không - Không quân, phát triển lên cấp bậc Thiếu tướng, Tư lệnh Quân chủng, sau đó chuyển sang làm Chánh Thanh tra Bộ Quốc phòng. Năm 2002, ông nghỉ hưu với quân hàm Trung tướng.
Ngọc Hoàng