Với sự nhạy bén, tinh tường của một người am hiểu pháp luật, thông thạo nghiệp vụ, ông đã chỉ đạo đội ngũ trinh sát bám sát cơ sở, điều tra nhiều vấn đề, dấu hiệu liên quan đến an ninh biên giới. Đồng thời trực tiếp tham gia chỉ đạo đấu tranh với các vụ án xâm phạm an ninh quốc gia, tội phạm ma túy, mua bán người, tiền giả hoặc gây rối trật tự, an toàn xã hội. Ông cũng quan tâm xây dựng lực lượng trinh sát là người dân tộc thiểu số, góp phần thay đổi tư duy, tác phong làm việc của lực lượng trinh sát BĐBP tỉnh Cao Bằng.

Thời điểm ấy, Đại tá Địch Xuân Thùy, nguyên Chỉ huy trưởng BĐBP tỉnh Cao Bằng đang là Phó tham mưu trưởng. Anh kể: “Khi đó, công tác phân giới cắm mốc trên thực địa của BĐBP diễn ra hết sức phức tạp, đòi hỏi phải xử lý thật tinh tế, khéo léo để không ảnh hưởng đến quan hệ đối ngoại giữa hai nước. Anh Chiến đã dành hai tháng đi kiểm tra từng điểm chồng lấn, tìm hiểu cặn kẽ về vị trí, lịch sử, dân cư ở những điểm còn chưa thống nhất để cùng bàn giải pháp. Đồng thời anh hướng dẫn, định hướng thêm về nghiệp vụ, tung trinh sát đi các hướng điều tra kỹ lưỡng về thành phần dân cư, quan hệ chính trị của các cán bộ cơ sở... Qua đó, đã phát hiện ra nhiều vấn đề cần phải chấn chỉnh ở khu vực biên giới”.

Năm 2013, đồng chí Hoàng Hữu Chiến trở lại quê hương, đảm nhận chức vụ Chỉ huy trưởng BĐBP tỉnh Quảng Trị. Năm 2015, ông được bầu làm Tỉnh ủy viên với số phiếu tuyệt đối. Trong 4 năm gắn bó với Quảng Trị, Chỉ huy trưởng Hoàng Hữu Chiến đã triển khai nhiều hoạt động mang tính đột phá, tạo nên vị thế cho BĐBP tỉnh Quảng Trị nói riêng và lực lượng BĐBP nói chung, như: Thực hiện tốt công tác quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới, đấu tranh triệt phá nhiều đường dây mua bán, vận chuyển ma túy qua biên giới; bảo đảm an toàn, hiệu quả công tác tôn tạo và tăng dày hệ thống mốc quốc giới Việt Nam-Lào; duy trì, phát triển mô hình kết nghĩa bản-bản; tăng cường hàng chục cán bộ biên phòng về công tác tại các xã biên giới khó khăn; xây dựng các đồn biên phòng trở thành “Điểm sáng văn hóa vùng biên”... Đặc biệt, việc triển khai mô hình "Một cửa, một điểm dừng" tại cặp cửa khẩu quốc tế Lao Bảo (Việt Nam)-Densavan (Lào) được đánh giá là bước đột phá thành công về cải cách thủ tục hành chính, góp phần thúc đẩy sự giao lưu kinh tế và hội nhập toàn diện trong khu vực các quốc gia tiểu vùng sông Mê Công.

Có dịp đến với Quảng Trị những ngày gần đây, nhìn nụ cười hồn hậu của người dân tại những cặp bản kết nghĩa, những bản làng hai bên biên giới năm xưa bị bom đạn tàn phá giờ đang xanh ngời sức sống, tôi thực sự trân trọng những cống hiến của đồng chí Hoàng Hữu Chiến cùng các thế hệ cán bộ, chiến sĩ BĐBP tỉnh Quảng Trị dành cho vùng đất xa xôi, gian khó này. Đại tá Nguyễn Nam Trung, Chủ nhiệm Chính trị BĐBP tỉnh Quảng Trị chia sẻ: “Nhiều lần được tháp tùng thủ trưởng Hoàng Hữu Chiến lên kiểm tra các đơn vị, tôi thấy ông thường nhắc cán bộ, chiến sĩ luôn vững vàng, cảnh giác với mọi ham muốn danh lợi. Bởi để đứng vững được ở nơi có nhiều “lợi thế” buôn bán, vận chuyển ma túy, buôn lậu... thì rất cần đến bản lĩnh, sự khôn khéo, táo bạo để xử lý những tình huống bất ngờ xảy ra trên cửa khẩu. Thủ trưởng cũng luôn tự đặt mình vào vị trí là một tấm gương trong công tác, đời sống để cán bộ, chiến sĩ noi theo”.

leftcenterrightdel

Thiếu tướng Hoàng Hữu Chiến đại diện Bộ tư lệnh BĐBP thăm, tặng quà cán bộ, chiến sĩ trực tại chốt 02, Đồn Biên phòng cửa khẩu Hoành Mô, BĐBP tỉnh Quảng Ninh, năm 2021. 

Tháng 6-2017, người thầy giáo sắc sảo trên giảng đường, người chỉ huy bản lĩnh ngoài biên giới ấy đã được đặt trên vai một trọng trách mới là Phó tham mưu trưởng, Bí thư Đảng ủy Bộ Tham mưu BĐBP. Bận rộn nhiều hơn nhưng vẫn còn nguyên đó trong ông nhiệt huyết, sâu sát cơ sở và phẩm chất của một nhà giáo, nhà khoa học. Phụ trách các mặt công tác như quân lực, quân huấn-nhà trường, pháp chế, đối ngoại... trong giai đoạn công tác quản lý, bảo vệ biên giới nảy sinh nhiều vấn đề phức tạp cùng những thách thức an ninh phi truyền thống, Thiếu tướng, PGS, TS Hoàng Hữu Chiến đã lĩnh hội kinh nghiệm của các thế hệ đi trước, mạnh dạn đổi mới cách nghĩ, cách làm, nghiên cứu thực tiễn, hoàn thiện cơ sở lý luận để có nhiều "đột phá". Chẳng hạn như vấn đề biên chế tổ chức của BĐBP các cấp được quan tâm điều chỉnh hợp lý, cụ thể.

Tiêu chí xây dựng đồn biên phòng vững mạnh toàn diện được thống nhất. Quan hệ của BĐBP với các quân khu, quân chủng và các lực lượng liên quan được xác lập, hoạt động có nền nếp. Chế độ, chính sách, chức danh, trần quân hàm, tuyển sinh, tuyển quân được quan tâm chặt chẽ, chi tiết hơn... Rất nhiều thành tựu của BĐBP trong giai đoạn gần đây như tham mưu, đề xuất với Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng phê duyệt Đề án Quy hoạch đồn, trạm biên phòng đến năm 2021 và những năm tiếp theo; phê duyệt Đề án Tổ chức lực lượng BĐBP giai đoạn 2017-2021 và những năm tiếp theo... đều có đóng góp đáng ghi nhận của vị tướng biên phòng giàu kinh nghiệm và trách nhiệm này.

Đảm nhiệm chức vụ Phó tư lệnh kiêm Tham mưu trưởng BĐBP từ tháng 12-2021 trong bối cảnh các tuyến biên giới đều nảy sinh nhiều vấn đề mới, áp lực cao, thiên tai, dịch bệnh trên khu vực biên giới diễn biến phức tạp, khó lường... cũng là lý do mà ông thường xuyên công tác xa nhà, có mặt ở mọi tuyến biên giới trong những thời điểm “nóng” nhất. Giai đoạn này, ông cũng tham mưu cho Đảng ủy, Bộ tư lệnh BĐBP và trực tiếp chỉ đạo đẩy mạnh hoạt động đối ngoại biên phòng với nhiều mức độ, cấp độ khác nhau. BĐBP đã ký gần 60 văn bản hợp tác về biên phòng với lực lượng bảo vệ biên giới các nước láng giềng trên nhiều lĩnh vực. Thông qua công tác đối ngoại, BĐBP đã trực tiếp, phối hợp với các ngành, các lực lượng giải quyết hài hòa, hợp lý, đúng chủ trương, đối sách, pháp luật các vụ việc về biên giới, bảo đảm lợi ích quốc gia, dân tộc, tạo sự ổn định trên biên giới. Đồng thời, tiếp tục mở rộng quan hệ biên phòng với các nước như Nga, Mỹ, Ấn Độ, Australia... để tăng cường hợp tác quốc tế về biên phòng trong đào tạo, huấn luyện, trang bị...

Là người luôn có tư duy đổi mới, Thiếu tướng, PGS, TS Hoàng Hữu Chiến cùng với Đảng ủy, Bộ tư lệnh BĐBP quyết liệt triển khai xây dựng và khai thác hiệu quả Trung tâm Chỉ huy tác chiến nghiệp vụ biên phòng, kết nối liên thông 48 đầu mối trọng điểm, qua đó nâng cao hiệu quả chỉ huy, chỉ đạo từ Bộ tư lệnh đến các đơn vị; kết nối mạng truyền số liệu từ các đơn vị về sở chỉ huy Bộ tư lệnh, hệ thống mạng nội bộ,... Nhờ đó, BĐBP từng bước số hóa công tác chỉ huy, công tác quản lý biên giới, cửa khẩu và cập nhật chính xác dữ liệu hệ thống mốc quốc giới. Một số tuyến biên giới trọng điểm đã lắp đặt hệ thống camera an ninh tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI View), giúp cán bộ, chiến sĩ dễ dàng quan sát, phát hiện hoạt động của các loại đối tượng, giảm bớt áp lực về quân số và thời gian trong tuần tra, kiểm soát trên biên giới.

Theo một cách giản dị, Thiếu tướng, PGS, TS Hoàng Hữu Chiến đã để lại trong lòng đồng đội, đồng bào các dân tộc biên giới và cử tri cả nước hình ảnh một vị tướng thẳng thắn, trung thực và giàu kinh nghiệm. Những cống hiến của ông dù trên bục giảng hay nơi biên giới, dù trên nghị trường Quốc hội hay ở thao trường hoặc các hội thảo nghiên cứu hàm lâm... trải qua thời gian càng sáng đẹp hơn trong sự nghiệp bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và an ninh biên giới của những chiến sĩ quân hàm xanh hôm nay.

Bài và ảnh: ĐẶNG TUỆ LÂM