Tránh tác động tiêu cực tới môi trường

Đó cũng chính là bài kiểm tra cho Thế vận hội Paris mùa hè này. Các nhà tổ chức tin tưởng rằng, Thế vận hội kỳ này sẽ tạo ra không quá một nửa lượng khí thải nhà kính so với Thế vận hội London 2012 ở Anh. Điều đó có nghĩa là thắt chặt đối với mọi thứ tạo ra khí thải làm Paris nóng lên, từ điện, thực phẩm, các tòa nhà cho tới phương tiện giao thông, bao gồm cả nhiên liệu máy bay tiêu thụ để đưa vận động viên (VĐV), người hâm mộ từ khắp nơi đổ về thủ đô của nước Pháp.

Một sự kiện thu hút 10.500 VĐV và khoảng 15 triệu khán giả như Olympic Paris 2024 sẽ có tác động đến môi trường. Đó là lý do tại sao Olympic Paris 2024 đang được theo dõi chặt chẽ.

leftcenterrightdel

Trung tâm thi đấu thể thao dưới nước ở Olympic Paris 2024 với phần mái được làm hoàn toàn bằng gỗ. Ảnh: Getty 

Chính quyền Paris đang tạo ra nhiều không gian hơn cho xe đạp và ít không gian hơn cho ô tô. Các nhà hàng ở Paris đang lên thực đơn dành cho khách với nhiều thực vật hơn, ít bít tết hơn.

Nhưng hành động quan trọng nhất của Ban tổ chức Olympic Paris 2024 chính là họ giữ đúng cam kết khi đăng cai: Xây dựng mới ít nhất có thể mà vẫn đáp ứng tốt nhất cho VĐV thi đấu, ăn nghỉ.

Thay vì xây dựng các công trình mới cho Olympic (tạo ra nhiều khí thải nhà kính từ việc sản xuất bê tông và sắt thép), thì Thế vận hội Paris 2024 đang tái sử dụng nhiều điểm tham quan hiện có của thành phố, trong đó có cả một bể bơi được xây dựng cho Thế vận hội Paris 1924, đúng 100 năm về trước.

Một nỗ lực giảm khí thải đáng chú ý là quyết định từ bỏ điều hòa không khí thông thường tại Làng VĐV, đã làm dấy lên lo ngại. Thay vào đó, các tòa nhà sẽ dựa vào hệ thống làm mát sử dụng nước lấy từ lòng đất. Một số đoàn tham dự Olympic vào tháng 7 tới đây đang cân nhắc việc mang theo máy điều hòa không khí của riêng họ.

Các tòa nhà được xây mới phục vụ Olympic Paris 2024 sẽ được thiết kế để người dân địa phương sử dụng trong nhiều thập niên tới và theo Ban tổ chức Thế vận hội Paris 2024, chúng sẽ mang lại sức sống mới cho các vùng ngoại ô của thành phố.

Dù Paris đang rất nỗ lực nhưng các nhà bảo vệ môi trường cho rằng như vậy vẫn chưa đủ, đặc biệt là các giới hạn đối với công trình xây dựng mới. Cesar Dugast, đồng sáng lập nhóm phân tích khí hậu có tên Eclaircies, cho biết: “Về cơ bản, chúng ta cần phải suy nghĩ lại về những sự kiện lớn này. Thay vì tập trung tất cả các sự kiện vào một thành phố, có thể dự kiến sẽ phân bổ một kỳ Olympic được tổ chức ở nhiều nơi trên thế giới”. Kể ra, đó cũng là một ý tưởng táo bạo nhưng với Ban tổ chức Olympic Paris 2024, đó là một sáng kiến... điên rồ.

Có một rủi ro trước mắt và trong tương lai gần đối với các quốc gia khi đăng cai World Cup, Euro, Olympic phải đối mặt: Biến đổi khí hậu. Nhiệt độ toàn cầu tăng cao đang khiến mùa hè ở Paris nóng đến mức nguy hiểm. Điều đó làm dấy lên mối lo ngại về cách bảo vệ VĐV và người hâm mộ từ ngày 26-7 đến 11-8 và sau đó còn là Paralympic, từ ngày 28-8 đến 8-9.

Thay thế bê tông bằng gỗ

Các quan chức thành phố Paris cho biết đã trồng hàng nghìn cây xanh trong những năm gần đây để giảm bớt cái nóng mùa hè. Họ đang dựng lên những tháp phun sương để làm mát không khí. Dan Lert, Phó thị trưởng Paris, cho biết: “Olympic Paris 2024 là một bài kiểm tra lớn về nhiều mặt”.

Một điều quan trọng khiến Thế vận hội Paris 2024 khác biệt với các kỳ Thế vận hội trước đó là Ban tổ chức đã áp đặt giới hạn đối với tổng lượng khí thải mà sự kiện này sẽ tạo ra. Mục tiêu hết sức rõ ràng: Tạo ra không quá một nửa lượng khí thải nhà kính của Thế vận hội 2012 được tổ chức tại London. Thủ đô của nước Anh được chọn làm điểm chuẩn vì Ban tổ chức ở đó cũng tìm cách giảm lượng khí thải và họ đã đo lường chúng. Những ước tính như thế này dựa trên các thước đo tiêu chuẩn, chẳng hạn như lượng carbon dioxide được tạo ra bởi lượng xi măng được sử dụng trong các tòa nhà mới.

Các nhà tổ chức Paris cho biết họ sẽ bù đắp lượng khí thải đó bằng cách mua “tín dụng carbon” để giúp tài trợ cho các dự án giảm khí thải trên toàn thế giới. Những gì Paris đang làm cho thấy nỗ lực để tái tạo một thành phố cũ cho phù hợp với khí hậu toàn cầu mới.

Thế vận hội ở Paris hè này cũng đã đạt được một thỏa thuận đặc biệt với công ty điện lực Pháp, quy định rằng lưới điện phải có đủ năng lượng gió và mặt trời để sản xuất tất cả năng lượng mà Thế vận hội tiêu thụ.

Khi mọi người đang bàn tán về khí thải thì giao thông vận tải lại là một vấn đề đau đầu khác. Paris đã hạn chế không gian cho ô tô và dành thêm không gian cho xe đạp. Nhưng Thế vận hội hè này với lượng khán giả khổng lồ, đe dọa gây rắc rối cho cách người dân Paris di chuyển quanh thành phố của họ, khiến nhiều người lên kế hoạch đi du lịch dài ngày vào hè 2024. Lãnh đạo Paris khuyến khích người dân thành phố nghỉ hè 2024 dài ngày, thậm chí đang kêu gọi người dân không đi tàu điện ngầm hoặc làm việc tại nhà khi Olympic Paris 2024 diễn ra.

Giữ đúng lời hứa với IOC, Ban tổ chức Olympic Paris 2024 tận dụng tối đa những công trình sẵn có phục vụ việc tranh tài tại Olympic hè này. Một trung tâm thể thao dưới nước ở rìa đường cao tốc thuộc ngoại ô phía Bắc Saint-Denis đang được sửa chữa. Mái nhà rộng 5.000m2 của nó cong như một làn sóng. Các kiến trúc sư đã thiết kế theo cách đó nhằm thu nhỏ kích thước của tòa nhà, giảm năng lượng cần thiết để sưởi ấm không gian.

Bể bơi chỉ sâu 5m ở những nơi cần thiết để có độ sâu lớn hơn cho việc lặn và nông hơn ở những nơi không cần thiết. Điều đó cũng giúp tiết kiệm nước và năng lượng cần thiết để làm ấm nước. Một phần nhiệt lượng đó sẽ đến từ trung tâm dữ liệu gần đó. 5.000 chỗ ngồi của địa điểm thi đấu được làm từ nhựa tái chế.

Làng VĐV cũng đang được IOC, các đoàn tham dự Thế vận hội và người dân Paris quan tâm. Làng VĐV cũng ở ngoại ô phía Bắc Saint-Denis, sau Olympic hè này sẽ biến thành một khu dân cư hỗn hợp cho gần 10.000 cư dân. Các nhà xây dựng cho biết, lượng khí thải của nó ít hơn ít nhất 30% so với một dự án thông thường cùng quy mô, khi Làng VĐV đang trong giai đoạn hoàn thiện là một cụm các tòa nhà chủ yếu bằng khung gỗ.

Mặc dù gỗ có những chi phí môi trường riêng tùy thuộc vào cách trồng, nhưng nó được coi là bền vững hơn nhiều so với bê tông. Để làm mát khuôn viên Làng VĐV, 9.000 cây xanh đã được trồng, bao gồm các giống cây địa phương, chủ yếu là sồi để có thể tồn tại trong tương lai nóng hơn.

Cùng với cây che bóng mát, vật liệu cách nhiệt và gió từ sông, các nhà xây dựng cho biết nhiệt độ trong nhà thi đấu, Làng VĐV có thể được giữ đủ mát cho mùa hè ở Paris trong tương lai. Tuy nhiên, Ban tổ chức Thế vận hội Paris 2024 cho biết, các đoàn tham dự Olympic kỳ này vẫn được tự do mang theo máy điều hòa của riêng mình. Mỹ, Canada, Na Uy, Australia, Ireland... cho biết họ sẽ mang theo máy điều hòa lắp riêng ở Làng VĐV phục vụ sức khỏe cho các tuyển thủ quốc gia. Thị trưởng Paris Hidalgo, trong cuộc phỏng vấn với Reuters vào tuần trước đã kêu gọi các đoàn tham dự Thế vận hội Paris 2024 cần “tin tưởng vào khoa học”.

TRUNG GIANG