QĐND - Nằm ở độ cao 621m so với mực nước biển, Trạm ra-đa 29 (Trung đoàn 290, Sư đoàn 375) có vị trí đặc biệt quan trọng, được ví như "mắt thần Đông Dương”. Trên đỉnh núi quanh năm mây phủ này, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ luôn vượt khó, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ canh trời, gác biển, phát hiện và ứng báo kịp thời, bảo vệ vững chắc chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc. 

Từ chân cầu Thuận Phước rẽ vào con đường độc đạo lên đến Trạm ra-đa 29, chiếc xe u-oát chở chúng tôi cứ lầm lũi ngược dốc. Ngẩng đầu là trời xanh, nhìn ra bốn phía không gian cũng chỉ thấy bạt ngàn cây lá. Thỉnh thoảng, giữa dải rừng xanh thẫm lại điểm xuyết vài gam màu lạ do những cây chò trổ lá non màu nâu đỏ.

Thành phố Đà Nẵng đang nắng nóng cao điểm, nhưng trên đỉnh Sơn Trà, cảm giác se lạnh mỗi lúc một tăng. Đại úy Nguyễn Mạnh Thành, Trạm trưởng Trạm ra-đa 29, đón khách bằngnhững nụ cười: Thời tiết trên này đặc biệt là vậy đó. Nếu các nhà báo đến vào mùa đông, sương và mây mù sẽ giăng kín lối. Chỉ cách có vài bước chân cũng không thể nhìn rõ mặt nhau đâu. Minh chứng cho điều anh vừa nói, chúng tôi đã thấy những chiếc chăn bông to sụ được gấp vuông vắn như những hộp diêm ở mỗi đầu giường. Tôi bước vào dãy hành lang hun hút phía sau, bắt gặp một chiến sĩ trẻ tất tả chạy vào. Nghe tôi hỏi về cái sự vội vã của mình, chàng trai gãi đầu liến thoắng: Em vừa thay ca gác “trời”, khát nước quá, uống xong cốc nước em mời đồng đội ra... Nói rồi chàng trai kéo tôi ra vị trí đặt đài quan sát, quả nhiên có một gương mặt cũng trẻ không kém đang dán mắt vào ống kính TZK quan sát tất cả các vật thể bay trên không, mặt đất và mặt nước rồi tỉ mỉ ghi chép. Phía trong quả cầu trắng khổng lồ, kíp chiến đấu của trạm cũng đang tiến hành một phiên liên lạc.

Cán bộ, chiến sĩ Trạm ra-đa 29 thực hành chuyển trạng thái sẵn sàng chiến đấu.

Được biết, để không bị bất ngờ với các tình huống từ trên không, các cán bộ và chiến sĩ trên Trạm ra-đa 29 luôn phải sẵn sàng canh trực 24/24 giờ. Chỉ tính riêng quý 2 năm 2016, Trạm ra-đa 29 đã mở máy gần 500 phiên, mở tăng cường thêm hơn 20 phiên nữa. Phát hiện thông báo hơn 24 ngàn tốp, tỷ lệ phát hiện thông báo đạt 100%. Sở chỉ huy chuyển cấp quản lý tốt 22 lần CCA; đồng thời chuyển cấp chiến đấu 11 lần bảo đảm tốt. Cùng với đó, trạm đã duy trì nghiêm nền nếp chế độ trực ban SSCĐ-QLVT từ Sở chỉ huy trạm đến các đài ra-đa, đặc biệt trong dịp SSCĐ tăng cường bảo vệ các sự kiện trọng đại của đất nước. Những năm qua, trạm đã thường xuyên nắm chắc tình hình trên không, trên biển. Không một chuyến bay, một vật thể lạ nào khi bay vào không phận quản lý của trạm mà bị bỏ lọt mục tiêu. Ngoài nhiệm vụ canh gác vùng trời bình yên cho Tổ quốc, Trạm ra-đa 29 còn có nhiệm vụ đặc biệt quan trọng là dẫn đường cho các máy bay chiến đấu. Cũng trong năm 2016, tham gia Hội thi trạm trưởng, chính trị viên và bí thư chi Đoàn giỏi cấp trung đoàn, Trạm ra-đa 29 đã giành giải nhất ở cả 3 nội dung thi. Chính đội ngũ cán bộ vừa “hồng” vừa “chuyên” này đã luôn là điểm tựa, là "linh hồn" của tập thể bé nhỏ sống biệt lập trên đỉnh Sơn Trà.

Trực tiếp dẫn chúng tôi đi tham quan nơi ăn, chốn ở của bộ đội, Thượng úy Cao Văn Tý, Chính trị viên trạm, bộc bạch: Trên này điệp khúc “thiếu nước” vẫn nan giải lắm, nhất là vào mùa khô. Trước đây, bộ đội đi tắm phải mang theo can nhựa để vác nước lên phục vụ sinh hoạt. Nay được sự quan tâm của sư đoàn, hằng tuần đều có xe chở nước tiếp tế cho trạm, nhưng chúng tôi cũng phải dùng hết sức tiết kiệm. Theo chân anh Tý, chúng tôi đã tận mắt chứng kiến điều kiện sinh hoạt của bộ đội. Dù nội vụ vệ sinh được sắp đặt gọn gàng, ngăn nắp, nhưng vẫn không giấu nổi sự chật chội, bức bối. Việc bộ đội phải xếp hàng đánh răng, rửa mặt buổi sáng, tắm giặt vào buổi chiều là thường xuyên. Ngay cả cán bộ trạm cũng không có nổi một không gian riêng khi vợ con ghé thăm. Là dãy núi nhô mình ra biển nên quanh năm bộ đội phải chịu đựng những ngọn gió mạnh, quất thốc tháo, rát rạt. Vì vậy, khu tăng gia của trạm, bộ đội phải xây tường tránh gió. Mặc cho môi trường bất lợi, những luống rau của trạm vẫn bất chấp tươi xanh. Còn nữa, trên điểm cao này, suốt cả 4 mùa bộ đội đều phải đắp chăn bông. Khổ nhất là mùa đông sương giăng mù mịt, cộng thêm gió biển hoành hành khiến quần áo bộ đội lúc nào cũng ẩm ướt, còn tóc thì bết dính nhớp nháp rất khó chịu. Bù lại, theo Trung úy Nguyễn Cảnh Trung, Phó trạm trưởng, các anh cũng có những niềm vui riêng. Gác “trời” trên đỉnh Sơn Trà, bộ đội vừa được thỏa thích ngắm thành phố Đà Nẵng từ trên cao, vừa có thể kiểm soát tất cả các vật thể bay trong không phận chủ quyền.

Và chỉ thế thôi đã đủ làm nên một sự khác biệt. Cùng với lính canh trời trên đỉnh Sơn Trà, chúng tôi cũng có những trải nghiệm thật sự thú vị, khó quên trên "cổng trời" Sơn Trà...

Bài và ảnh: QUỲNH VÂN