Huấn luyện đặc biệt
Đó là cách gọi của nhiều người khi biết về nhiệm vụ huấn luyện-đào tạo (HL-ĐT) của Trường TC24BP. Chẳng là, kể từ ngày 15-12-1959, khi lớp đào tạo huấn luyện viên (HLV) sử dụng chó nghiệp vụ đầu tiên của Việt Nam (tiền thân của Trường TC24BP) chính thức khai giảng, đến nay đã tròn 60 năm, nhà trường luôn HL-ĐT, đồng thời trực tiếp sử dụng hai đối tượng đặc biệt: Các HLV và những chú khuyển để tham gia thực hiện các nhiệm vụ: Thường trực sẵn sàng chiến đấu, cơ động chiến đấu; tuần tra bảo vệ biên giới; phòng, chống gián điệp, biệt kích; bảo vệ các mục tiêu trọng yếu; phát hiện, tấn công địch và các loại tội phạm; tìm kiếm cứu nạn (TKCN) trong các vụ nạn nhân bị vùi lấp sâu…
Chứng kiến công tác HL-ĐT của Trường TC24BP càng thấy rõ sự đặc biệt. Do các nội dung huấn luyện chó nghiệp vụ đều phải làm như thật vì các chú khuyển không thể học lý thuyết và không có tư duy trừu tượng để hướng dẫn suông... nên công tác chuẩn bị vật chất, bãi tập và công việc của các giáo viên, HLV, người phục vụ vô cùng vất vả. Ra bãi tập TKCN, chúng tôi thấy các HLV đang chỉ đạo khuyển tìm “nạn nhân” bị vùi lấp. Trước đó, với tình huống đổ sập công trình, người đóng giả nạn nhân đã lẩn sâu trong đống đổ nát, bên trên là khói lửa như thực tế diễn ra; còn ở tình huống sạt lở đất thì bộ phận phục vụ phải bí mật chôn những bộ quần áo, mảnh chăn cũ sâu hàng mét, rồi xóa dấu vết cẩn thận từ trước vài ngày. Thế mà sau một hồi sục sạo, hít hà, chó nghiệp vụ đã sủa vang, đào bới đúng vị trí có “nạn nhân”. Với nội dung huấn luyện khuyển phát hiện ma túy, những gói “hàng trắng” được bọc kín trong vài lần ni lông rồi giấu vào va ly, túi xách, để lẫn với nhiều chiếc khác trên những xe ô tô. Lúc sau, từng chú khuyển được lệnh lên xe sục sạo... Chú khuyển nào chưa ngoạm đúng chiếc có chứa “hàng trắng” thì HLV vuốt ve “rút kinh nghiệm”, cho ngửi lại nguồn hơi ma túy để nhận mùi rồi tập tiếp...
Tại bãi huấn luyện chó chiến đấu, chúng tôi sững người khi thấy sau khẩu lệnh của HLV, khoảng 20 chú khuyển khổng lồ bỗng đứng thẳng bằng hai chân, đầu ngẩng cao… chào khách! Nghe khẩu lệnh “bắt đầu tập”, chúng lập tức ép mình sát đất, trườn qua hàng rào thép gai, rồi băng qua bức tường cao... vọt qua ô cửa hẹp và những vòng lửa ngùn ngụt cháy trong tiếng nổ đùng đoàng của súng tạo giả cùng khói lựu đạn cay…
Những màn huấn luyện đặc biệt ấy, chúng tôi đã được chứng kiến trong các cuộc trình diễn rất điêu luyện của lực lượng BĐBP ở vùng biên giới phía Bắc và Tây Nguyên, Tây Nam Bộ. Còn nhớ, hôm Trường TC24BP tham gia trình diễn ở vùng biên giới Lạng Sơn, những chú khuyển khổng lồ đã khiến hàng nghìn người “hoa mắt”, “đứng tim” khi chúng như tia chớp lao ra vật cổ, quật “địch” xuống; nếu “địch” cầm súng hoặc dao, chúng lao lên cắn đúng vào tay, dùng răng giằng xé, tấn công đến khi “địch” nằm gục mới thôi. Có tận thấy những chiến sĩ “quân xanh” dù đã mặc đồ bảo hộ đặc chủng với độ bền siêu khủng, nhưng vẫn bị chó nghiệp vụ vật lộn, cắn thủng trang phục, mới phần nào hiểu sự vất vả, nguy hiểm trong thực hiện nhiệm vụ huấn luyện ở ngôi trường đặc biệt này.
Thầm lặng cống hiến
Dù chỉ được chứng kiến một phần nhỏ những công việc của cán bộ, giáo viên, HLV, chiến sĩ “quân xanh” ở Trường TC24BP, song chúng tôi cứ nghĩ mãi về nhiệm vụ đặc thù và sự cống hiến thầm lặng của họ.
Phát hiện và bắt sống hàng trăm tên gián điệp, biệt kích, thám báo; tham gia triệt phá nhiều chuyên án hình sự, nhiều vụ buôn lậu lớn, bắt giữ hàng trăm tên tội phạm mang “hàng trắng” và có vũ khí “nóng”; hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ TKCN trong những vụ sạt lở lớn ở thủy điện Bản Vẽ và Lèn Cờ (Nghệ An), ở Khên Lền-Pác Nặm (Bắc Kạn), ở Mai Châu (Hòa Bình), mỏ than Phấn Mễ (Thái Nguyên)… là thành tích nổi bật của các HLV cùng “khuyển đặc nhiệm”. Nhưng ít ai biết để huấn luyện được những chú khuyển ấy, những “người thầy đặc biệt” ở Trường TC24BP phải vô cùng kỳ công, vất vả.
Đại tá Trần Ngọc Thanh, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy nhà trường cho biết, các HLV chó nghiệp vụ phải rất tâm huyết với nghề mới có thể gắn bó cả đời với công việc đặc biệt này. Mỗi học viên được biên chế một chú khuyển và họ phải thực sự coi khuyển như con, như bạn thân, thậm chí đối xử như người yêu thì mới điều khiển được nó một cách tuyệt đối trong suốt nhiều năm để cùng thực hiện nhiệm vụ. Như HLV phải vừa dùng tay bốc cháo cho khuyển ăn (để khuyển liếm cháo trong lòng bàn tay nhằm dần quen hơi chủ) vừa vuốt ve, dỗ dành “bạn” trong tiếng nổ đùng đoàng của đạn hơi và mùi thuốc súng (để khuyển quen dần với tình huống chiến đấu). HLV cũng phải tự tìm hái các loại lá thuốc về đun nước tắm gội, chải lông cho “bạn khuyển” để phòng bệnh, chống ký sinh trùng; trời rét thì dùng chăn, đệm, áo bông để cuốn ổ, làm áo ấm mặc cho khuyển...
Vừa trực tiếp chăm sóc vừa kiên trì dạy dỗ, hướng dẫn chó từng động tác nhỏ, từ dễ đến khó, có những nội dung phải tập riêng vài tháng mới thành công, rồi lại tập phối hợp hiệp đồng… Nếu không yêu nghề, thiếu quyết tâm và tính kiên trì, nhẫn nại thì không thể hoàn thành nhiệm vụ. Tâm sự với các HLV, chúng tôi được biết, những vất vả, hiểm nguy thì chỉ cần nỗ lực, quyết tâm sẽ vượt qua, kể cả huấn luyện cho khuyển biết vọt qua vòng lửa để tấn công địch cũng không quá khó. Việc khó nhất chính là phải luyện cho những chú chó hung dữ vốn rất dễ “nổi nóng” phải kiên trì giữ bí mật nhiều giờ trong điều kiện mật phục; dù xung quanh có động tĩnh, khiêu khích thì vẫn phải nằm im nếu HLV chưa ra lệnh tấn công.
Không chỉ các HLV chuyên nghiệp, mà ở Trường TC24BP, tất cả cán bộ khối cơ quan đều phải qua lớp đào tạo HLV để thấu hiểu đặc thù của công việc được xác định là “đặc biệt, nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm”. Các HLV gần như không có ngày nghỉ, giờ nghỉ vì phải luôn gần gũi, chăm sóc, huấn luyện khuyển của mình. Những lúc chó sinh sản hoặc ốm đau thì HLV càng vất vả, đặc biệt là với những HLV làm nhiệm vụ ở 5 cụm cơ động trên các vùng miền-nơi điều kiện bảo đảm, chăm sóc cho khuyển không được như ở trường...
Viết tiếp chiến công...
Luôn chủ động nghiên cứu tình hình, sự phát triển của nhiệm vụ quốc phòng-an ninh, đề xuất cấp trên bổ sung nội dung HL-ĐT và cử lực lượng trực tiếp tham gia các nhiệm vụ khó khăn, phức tạp là bước tiến vượt bậc của Trường TC24BP. Theo Hiệu trưởng, Đại tá Trần Quang Phê, những năm qua, nhà trường không ngừng đổi mới toàn diện và mở rộng quy mô HL-ĐT. Từ một chuyên ngành huấn luyện chó chiến đấu, đến nay đã phát triển thêm các chuyên ngành huấn luyện: Phát hiện ma túy, TKCN, phát hiện chất nổ và giám biệt hỗ trợ điều tra hình sự. Ngoài 52 khóa đào tạo HLV và chó chiến đấu, nhà trường còn đào tạo 11 khóa HLV và chó phát hiện ma túy, 2 khóa HLV và chó TKCN, nhiều khóa đào tạo HLV và chó nghiệp vụ cho Quân đội Hoàng gia Campuchia, Tổng cục Hải quan... Bên cạnh đó, trường mở nhiều lớp bổ túc, bồi dưỡng cán bộ, HLV, chó nghiệp vụ làm nhiệm vụ tại các đơn vị BĐBP và trong toàn quân.
Những năm gần đây, cùng với việc thực hiện tốt công tác HL-ĐT, chăn nuôi-thú y, nhà trường đẩy mạnh nghiên cứu khoa học. Đặc biệt, đề tài “Nghiên cứu huấn luyện, sử dụng chó nghiệp vụ của BĐBP phục vụ nhiệm vụ quốc phòng-an ninh, kinh tế-xã hội trong tình hình mới” đã được Hội đồng khoa học Bộ Quốc phòng đánh giá xuất sắc. Trên cơ sở đó, nhà trường đã báo cáo cấp trên bổ sung nội dung, chương trình HL-ĐT để đáp ứng với đòi hỏi của thực tiễn trong nước và hội nhập quốc tế, nhất là về lĩnh vực an ninh phi truyền thống; phấn đấu thực sự là trung tâm hàng đầu về HL-ĐT HLV sử dụng chó nghiệp vụ của cả nước.
Thật ấn tượng khi cán bộ, HLV Trường TC24BP đã nỗ lực khắc phục khó khăn, hoàn thành xuất sắc nhiều nhiệm vụ thường xuyên, đột xuất được Bộ Quốc phòng, Bộ tư lệnh BĐBP giao, như: Phối hợp với BĐBP các tỉnh Tây Nguyên tuần tra, ngăn chặn vượt biên trái phép; phối hợp đấu tranh phòng, chống buôn bán, vận chuyển ma túy ở biên giới phía Bắc; thực hiện nhiệm vụ BP-14, MC-14 tại các tỉnh Tây Bắc; giữ gìn an ninh trật tự ở khu kinh tế Vũng Áng (Hà Tĩnh); biểu diễn võ thuật, chó chiến đấu phục vụ giao lưu hữu nghị quốc phòng với các nước láng giềng; tham gia bảo vệ các sự kiện lớn của đất nước; đấu tranh với tội phạm ma túy có vũ trang kết hợp làm công tác dân vận trên tuyến biên giới Sơn La; phối hợp sử dụng chó nghiệp vụ hỗ trợ điều tra hình sự... Đặc biệt, khi tham gia Diễn tập thực binh ứng phó thảm họa khẩn cấp khu vực ASEAN (ARDEX), bạn bè quốc tế rất thán phục trình độ, khả năng của các HLV và chó nghiệp vụ do Trường TC24BP huấn luyện.
Bài và ảnh: LÂM SƠN - KHUẤT HUY