Những kiến trúc sư “ba trong một”

Nhân dịp kỷ niệm 66 năm Ngày thành lập Viện Thiết kế, Bộ Quốc phòng (23-1-1955/23-1-2021), chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với Thượng tá, KTS Hoàng Tuấn, Chủ tịch Chi hội KTS Quân đội, Phó viện trưởng phụ trách Viện Thiết kế (Bộ Quốc phòng) về chủ đề này.

Thượng tá, kiến trúc sư Hoàng Tuấn.

Phóng viên (PV): Chúc mừng anh trên cương vị Chủ tịch Chi hội KTS Quân đội và phụ trách Viện Thiết kế (Bộ Quốc phòng). Thú thực với anh, tôi chưa hiểu rõ lắm về Chi hội KTS Quân đội, anh có thể chia sẻ đôi điều về hoạt động của chi hội?

KTS Hoàng Tuấn: Chi hội KTS Quân đội là một tổ chức tập hợp những KTS tiêu biểu đang công tác trong quân đội, với cơ quan thường trực là Viện Thiết kế (Bộ Quốc phòng), đơn vị tư vấn thiết kế lớn nhất của quân đội. Chúng tôi vừa tổ chức đại hội nhiệm kỳ 2020-2025 thành công tốt đẹp. Nhiệm kỳ 2015-2020, Chi hội KTS Quân đội đã tham gia tích cực, hiệu quả cao các chương trình hành động của Hội KTS Việt Nam như các hội trại sáng tác, các chương trình hội thảo KTS khối ASEAN, các liên hoan KTS trẻ, diễn đàn KTS... Đặc biệt, các KTS thuộc Viện Thiết kế đã tham gia cuộc thi sáng tác tác phẩm kiến trúc theo chủ đề “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” do Ban Tuyên giáo Trung ương phát động. Hai công trình kiến trúc đã đoạt giải A và giải C giải thưởng sáng tác, quảng bá tác phẩm văn học, nghệ thuật, báo chí  toàn quốc về chủ đề này giai đoạn 2018-2020.

Thời gian qua, các KTS thuộc chi hội KTS quân đội ở các cơ quan, đơn vị đã đề xuất quản lý và hướng dẫn thực hiện chuyên môn kiến trúc tại các cấp Bộ Quốc phòng; chất lượng sản phẩm thiết kế từng bước được nâng cao, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu sử dụng của các cấp trong Bộ Quốc phòng. Viện Thiết kế, cơ quan thường trực của chi hội đã tổ chức nhiều hoạt động như: Thi tìm hiểu nhận diện kiến trúc quân đội, tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao trong đội ngũ KTS quân đội cũng như các hoạt động thiện nguyện, qua đó nâng cao đời sống tinh thần, vun đắp ý chí, lý tưởng sáng tạo cho đội ngũ KTS... Chi hội cũng rất coi trọng công tác phát triển hội viên, các KTS đủ điều kiện tuổi đời, tuổi nghề, hăng hái, nhiệt tình với công tác hội đều được đề nghị kết nạp vào Hội KTS Việt Nam.

PV: Hoạt động nghiệp vụ của KTS mang tính đặc thù rất cao, các KTS trong quân đội còn có thêm đặc thù hoạt động trong môi trường quân đội. Những yếu tố đó có ảnh hưởng gì đến việc hoàn thành nhiệm vụ của các KTS trong quân đội, thưa anh?

KTS Hoàng Tuấn: Từ khi còn ngồi trên ghế trường đại học, chúng tôi đã hiểu, nghề kiến trúc là nghề có yêu cầu đặc biệt, KTS phải biết kết hợp cả khoa học lẫn nghệ thuật. Có người còn nói, KTS là người có cái đầu của nhà toán học, bàn tay của họa sĩ và tâm hồn của thi sĩ. Từ thực tế công tác của bản thân thì tôi thấy, nghề KTS đòi hỏi sự chính xác trong tính toán, cân bằng, hài hòa trong từng nét vẽ; đòi hỏi thẩm mỹ cao, thường xuyên cập nhật xu hướng mới trên thế giới, cũng như thường xuyên cập nhật thị hiếu của khách hàng thì mới tồn tại và phát triển được trong thị trường tư vấn kiến trúc đang cạnh tranh khốc liệt hiện nay.

Với KTS công tác trong quân đội thì đòi hỏi phải có thêm phẩm chất của người quân nhân trong Quân đội nhân dân Việt Nam. Đó là phải có giác ngộ chính trị, trung với Đảng, trung với nước, hiếu với dân, có ý thức kỷ luật cao... Phẩm chất chính trị của người KTS trong quân đội sẽ giúp anh chị em có thêm nhiệt huyết, đam mê, sẵn sàng chịu đựng gian khổ, hy sinh khi làm nhiệm vụ. Còn sự hiểu biết về chế độ sinh hoạt, hoạt động đặc thù của người chiến sĩ sẽ giúp các KTS thiết kế sát, đúng với yêu cầu của từng đơn vị. Xuất phát từ đặc điểm Quân đội ta có rất nhiều quân, binh chủng, với các mô hình tổ chức biên chế rất khác nhau; địa điểm đóng quân lại phân tán khắp các địa hình đô thị, đồng bằng, miền núi... nên hằng năm, Viện Thiết kế đều tổ chức cho các KTS, kỹ sư đi thực tế các đơn vị quân đội để nghiên cứu, nắm chắc đặc thù của từng đơn vị, phục vụ cho nhiệm vụ chính trị của viện.

PV: Được biết, Viện Thiết kế có slogan là “Thiết kế từ tâm, nâng tầm chất lượng”. Anh có thể chia sẻ thông điệp từ slogan này?

KTS Hoàng Tuấn: Slogan này do chính các kỹ sư, KTS trong viện xây dựng. Chúng tôi tổ chức một cuộc thi sáng tác để chọn ra một slogan phù hợp nhất rồi đưa ra tập thể thảo luận, bổ sung, hoàn chỉnh. “Thiết kế từ tâm” ý là từng kỹ sư, KTS khi làm nhiệm vụ phải từ tâm huyết của mình, làm việc hết mình, phát huy hết trí tuệ và sức sáng tạo để đưa vào sản phẩm, công trình. Trước mỗi công trình, tôi thường tâm sự với anh em, phải xem như mình đang thiết kế ngôi nhà của mình, để mình sử dụng thì mới được. Có thiết kế từ cái tâm của KTS thì chất lượng công việc mới được nâng tầm, mới đáp ứng được yêu cầu của bộ đội, của khách hàng.

“Thiết kế từ tâm, nâng tầm chất lượng” vừa là tôn chỉ hành động, vừa phát đi thông điệp khẳng định vị thế, uy tín và thương hiệu của Viện Thiết kế (Bộ Quốc phòng).

Chính nhờ “thiết kế từ tâm” mà các kỹ sư, KTS của Viện Thiết kế mới ra sức học hỏi, nâng cao trình độ, thiết kế những công trình thích hợp môi trường, phong tục tập quán, truyền thống văn hóa của người dân địa phương, đưa ra những giải pháp hợp lý có tính thuyết phục, tiếp cận được công nghệ kỹ thuật mới. Năm 2020, viện đã tham gia đấu thầu và thi tuyển nhiều phương án kiến trúc trong và ngoài quân đội đoạt giải, được chủ đầu tư lựa chọn triển khai, như phương án kiến trúc Bảo tàng tỉnh Thái Bình, Nhà văn hóa tỉnh Ninh Bình, giải thưởng VECAS các công trình xây dựng; tham gia liên danh làm nhà thầu địa phương cho công ty tư vấn Nhật Bản triển khai dự án Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam; được Kiểm toán Nhà nước giao tư vấn chương trình hỗ trợ mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016-2020 tại vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn đạt kết quả tốt.

Chính nhờ “nâng tầm chất lượng” mà năm 2020, viện giữ được vai trò là một trong các đơn vị tư vấn lớn trong nước, đi đầu thực hiện các dự án trọng điểm của quân đội như: Dự án trụ sở Bộ tư lệnh 86, trụ sở Bộ tư lệnh Quân chủng Hải quân, Bệnh viện Quân y 175, Trường Sĩ quan Chính trị (giai đoạn 4)... hay các dự án trọng điểm có quy mô lớn của các bộ, ngành, địa phương như: Bệnh viện K, Cơ sở 2 Bệnh viện Phụ sản Trung ương, Cơ sở 2 Bệnh viện Nhi Trung ương, Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường, các công trình lớn của các tỉnh trải dài từ Bắc chí Nam... Tổng kết năm, đơn vị đã kinh doanh đúng pháp luật, bảo toàn và phát triển các nguồn vốn, kết quả sản xuất kinh doanh đạt và vượt chỉ tiêu, cơ bản đủ việc làm, thu nhập người lao động được giữ vững.

Kiến trúc sư Hoàng Tuấn (thứ ba, từ trái sang) trao đổi với các kiến trúc sư Viện Thiết kế về bản quy hoạch Trường Sĩ quan Chính trị - giai đoạn 4. Ảnh: THU HIỀN

PV: Tôi được biết năm 2021, Viện Thiết kế có một nhiệm vụ là điều chỉnh, bổ sung thiết kế mẫu doanh trại tiểu đoàn bộ binh đủ quân. Thiết kế mẫu này được thông qua từ năm 2014, tại sao cần bổ sung, thưa anh?

KTS Hoàng Tuấn: Do yêu cầu ngày càng cao của quá trình hiện đại hóa quân đội, sự điều chỉnh tổ chức, biên chế theo hướng “tinh, gọn, mạnh”; do điều kiện công nghệ thi công, vật liệu xây dựng đã có bước phát triển mới, sau khi thiết kế mẫu được thông qua, được các đơn vị sử dụng để xây dựng doanh trại chính quy, thống nhất, các KTS của chúng tôi vẫn bám sát đơn vị, lắng nghe đánh giá của bộ đội để nhìn nhận các ưu điểm, khuyết điểm từ đó tham mưu, đề xuất thủ trưởng Bộ Quốc phòng cho điều chỉnh, bổ sung. Thiết kế mẫu doanh trại tiểu đoàn bộ binh cũng vậy, sau khi được áp dụng trong toàn quân, chúng tôi đã theo sát phản hồi từ các đơn vị, từ những vấn đề lớn đến những chi tiết nhỏ, làm thế nào cho thuận tiện nhất, bảo đảm hành động cơ động của bộ đội trong mọi tình huống... chủ động đề xuất với thủ trưởng bộ giao cho viện nhiệm vụ điều chỉnh, bổ sung.

Tất nhiên, đó chỉ là một trong nhiều nhiệm vụ chính trị của đơn vị. Năm 2021, viện được thủ trưởng bộ giao nhiều nhiệm vụ quan trọng khác như tham mưu với Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng nhiệm vụ quy hoạch sử dụng đất quốc phòng và hệ thống doanh trại, tập huấn xây dựng cơ bản toàn quân, nghiên cứu ứng dụng khoa học-kỹ thuật, kinh doanh trong lĩnh vực tư vấn; triển khai thiết kế mẫu kho hậu cần toàn quân; triển khai quy hoạch chi tiết các khu kinh tế-quốc phòng; đẩy nhanh tiến độ hoàn thành đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ...

PV: Trân trọng cảm ơn anh!

TOÀN THẮNG (thực hiện)