Khổ luyện để thành tài

Một ngày bình thường, gần 10 VĐV năng khiếu bơi lội Cần Thơ sau những bài tập khởi động là lao mình xuống nước. Hầu hết các em đang là học sinh cấp tiểu học nhưng trông rất rắn rỏi. Các HLV lần lượt cho các VĐV tập kỹ thuật, bơi từng đợt và nhắc nhở từng động tác mỗi khi các em thực hiện không đúng. Hết mỗi vòng hồ (dài 50m), các VĐV được nghỉ 1-2 phút rồi tiếp tục ngụp lặn giữa các đường dây phao, nhanh như những chú rái cá. Mặt nước hồ bơi chỉ gợn sóng lăn tăn khi các VĐV thực hiện hết động tác bơi tự do rồi đến kỹ thuật bơi bướm, bơi ếch... Tuy chưa hoàn hảo nhưng đã ra dáng của những kình ngư tương lai.

Sau khoảng 4 giờ bơi đều, HLV cho các em tập trung lên bục tập xuất phát và bơi hết khả năng... như một cuộc tranh tài thật sự. Khi tiếng còi vang lên, đồng loạt các VĐV lao xuống nước băng băng về đích. Trong số các VĐV, Bùi Gia Huy, sinh năm 2006, tại xã Vị Thanh, huyện Vị Thủy, tỉnh Hậu Giang rất nhanh vượt lên dẫn đầu nhóm VĐV tiểu học. Làn da đen nhẻm rám nắng, ở cậu bé này toát lên sự nhanh nhẹn, khỏe khoắn. Huy đầu quân vào trung tâm từ đầu năm 2015, sau thời gian tập luyện, Huy được xem là tiềm năng sẽ tiếp nối thế hệ VĐV bơi lội tương lai. Các VĐV hoàn tất buổi tập cũng là lúc mặt trời đứng bóng, những tia nắng chiếu xuống mặt hồ như in đậm thêm vào làn da các em một dấu mốc mới trong hành trình trở thành kình ngư chuyên nghiệp.

Hỏi chuyện Đại úy QNCN Hoàng Văn Trường, HLV bơi lội tại trung tâm về việc các em có dễ bị bệnh không khi tiếp xúc thường xuyên với nước lạnh, anh cười nói: “Các em đã quen và có sức chống chịu tốt. Thời gian trước, mỗi ngày các em tập bơi khoảng 10km. Mức độ tập luyện như vậy không quá sức với các em. Ngược lại, không tập luyện mới sợ các em bị bệnh”. Hiện tại, trung tâm đang đào tạo 8 VĐV năng khiếu môn bơi lội. Số VĐV năng khiếu mới nhất của trung tâm đang học kiểu bơi thứ hai (bơi ngửa). Việc khổ luyện kéo dài trong 3 năm, sang năm thứ 4, các VĐV học tốt sẽ được trung tâm tuyển chọn tham gia thi đấu ở các giải trẻ quốc gia.

leftcenterrightdel
Các vận động viên năng khiếu luyện tập môn bơi lội tại Trung tâm Thể dục thể thao Quốc phòng 4, Quân khu 9

Cũng theo HLV Hoàng Văn Trường, môn bơi lội tuyển chọn VĐV từ 6 tuổi. Trong 6 tháng đầu, HLV sẽ tập cho các em làm quen với bộ môn thông qua một số trò chơi vận động dưới nước, kỹ thuật tay quạt, chân đạp nước, bơi kết hợp với thở. Từ tháng thứ 7 trở đi sẽ huấn luyện 4 kiểu bơi: Bơi bướm, bơi ngửa, bơi ếch, bơi sải...

Yêu cầu cao từ khâu tuyển chọn

Trong số các VĐV năng khiếu tại trung tâm thì Nguyễn Quang Thuấn và Nguyễn Thị Mỹ Xuyên là hai trong số những “đứa con cưng” của trung tâm vì đã không ít lần mang về chiến thắng. Tại Đại hội Thể dục thể thao TP Cần Thơ lần VIII-2017, Nguyễn Quang Thuấn và Nguyễn Thị Mỹ Xuyên đã tạo nên kỳ tích khi mỗi VĐV đoạt đến 9 huy chương vàng (HCV). Cùng với Thuấn và Xuyên, nhóm VĐV năng khiếu mới đầu quân vào trung tâm năm 2015 còn có Bùi Gia Huy đang là VĐV có nhiều triển vọng.

Chia sẻ bí quyết đào tạo ra những VĐV bơi lội đỉnh cao, các HLV ở trung tâm cho biết, quan trọng nhất là khâu tuyển chọn ban đầu, phải có kinh nghiệm để nhận biết VĐV tiềm năng. Nhưng điều kiện tiên quyết là bản thân các HLV phải thương yêu, hết lòng với các em, tạo được mối liên kết và sự tin tưởng. Bên cạnh đó, điều kiện về chế độ dinh dưỡng, bài tập phù hợp với từng VĐV cũng phải được chú trọng. Thông thường, sau khoảng một năm tập luyện, các HLV sẽ phát hiện ra sở trường của VĐV để tập luyện chuyên sâu một vài nội dung bơi, giúp VĐV phát huy tối đa năng lực và phát triển vững chắc sự nghiệp sau này.

Xác định tuyển chọn, đào tạo VĐV trẻ có vai trò quan trọng, bởi tuyển chọn không tốt sẽ dẫn đến kết quả đào tạo kém chất lượng, gây lãng phí tiền bạc, công sức, không làm tốt công tác tuyển chọn còn bỏ sót những người có năng khiếu đào tạo phát triển thành VĐV thể thao thành tích cao, vì thế những năm qua, Trung tâm TDTT QP4 đã chủ động phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Sở Giáo dục và Đào tạo các tỉnh trong tuyển chọn VĐV năng khiếu. Đây là cách làm mới giúp trung tâm tuyển chọn được nhiều VĐV hội đủ các tố chất phát triển thành VĐV thể thao thành tích cao. “Những năm trước, chúng tôi phát hiện VĐV năng khiếu thông qua các giải đấu thể thao phong trào ở địa phương, tuy nhiên thời gian gần đây, các địa phương đều quan tâm công tác đào tạo VĐV trẻ nên gặp sự cạnh tranh quyết liệt và khó tuyển mộ VĐV. Bằng phương pháp kết hợp với địa phương mà cụ thể là các nhà trường đã giúp chúng tôi chủ động hơn trong việc tìm kiếm VĐV có tố chất để bồi dưỡng. Những năm trước khi chưa phối hợp với địa phương thì một năm trung tâm chỉ tuyển được 5-7 em, nhưng từ khi phối hợp đến nay, số lượng VĐV tuyển chọn được tăng gấp đôi, gặp nhiều thuận lợi trong sàng lọc, lựa chọn VĐV”, Thượng tá Đặng Văn Thịnh, Chính trị viên trung tâm chia sẻ.

Việc áp dụng phương pháp mới trong tuyển chọn đã giúp nâng cao chất lượng nguồn VĐV của trung tâm. Tuy nhiên, khâu quan trọng nhất là thuyết phục gia đình và chính các em. Có nhiều trường hợp khó khăn, các HLV phải  đến nhà 5-6 lần mới thuyết phục được gia đình. Như trường hợp của em Bùi Gia Huy, ngày lãnh đạo trung tâm đến nhà thuyết phục gia đình cho Bùi Gia Huy vào đội bơi, gia đình và nhà ngoại ủng hộ nhiệt tình nhưng phía nhà nội lại phản đối vì thương cháu, không muốn cháu xa nhà. Các HLV phải thuyết phục nhiều lần thì ông bà nội của Huy mới đồng ý cho em gia nhập trung tâm. “Huy ngày mới vào đội đêm khóc ghê lắm, nhưng được các chị, các bạn ở đội động viên, giờ đã cứng cáp hơn hẳn. Quần áo tự giặt, tự dọn vệ sinh phòng ở, đồ dùng cá nhân”, Đại úy QNCN Hoàng Văn Trường kể.

Phần lớn các VĐV đều ở tuổi ăn tuổi lớn nên khi vào khuôn khổ sẽ khó thích nghi. Vì thế, HLV vừa là thầy, vừa là bạn, kiêm luôn nhiệm vụ “vú nuôi”. Hằng ngày ngoài một buổi luyện tập, các HLV còn đưa đón các VĐV đến trường, tối đến nhắc nhở các em đi ngủ đúng giờ. Sự chăm sóc nhiệt tình của đội ngũ HLV đã giúp gia đình các VĐV yên tâm hơn rất nhiều. Anh Bùi Văn Chiến (phụ huynh của em Bùi Gia Huy) chia sẻ: “Ban đầu gia đình cũng lo lắng vì cháu còn nhỏ, sợ không thích nghi được với môi trường luyện tập vất vả và xa gia đình. Nhưng khi vào học tập tại đây, chứng kiến sự chăm sóc nhiệt tình, chu đáo của các thầy, chúng tôi cũng yên tâm hơn”.

Em Nguyễn Thị Mỹ Xuyên, VĐV bơi lội của trung tâm bộc bạch: “Vào đội, em và các bạn được hỗ trợ tiền ăn 57.000 đồng/ngày và phụ cấp 500.000 đồng/tháng. Tiền học văn hóa trung tâm lo cho chúng em. VĐV năng khiếu nhỏ tuổi thì học ở Trường Tiểu học An Thới 2 (TP Cần Thơ), còn mấy anh chị lớn hơn thì học ở Trường THCS An Hòa 2 (TP Cần Thơ). Ban đầu còn thấy nhớ nhà và khóc nhiều nhưng được các thầy an ủi, động viên và tạo điều kiện cho chúng em vừa luyện tập, vừa học, kết hợp vui chơi giải trí nên giờ chúng em đã quen dần. Chúng em xem nhau như anh chị em một nhà, giờ mà vắng bạn nào là buồn lắm”.

Chia tay các VĐV nhí, chúng tôi nhớ mãi ánh mắt tươi tắn cùng những nụ cười rạng rỡ của các em sau mỗi buổi tập. Dường như với các em, những bài huấn luyện bơi và nỗi nhớ nhà chỉ là khoảnh khắc thoáng qua mau, không ngăn được niềm đam mê cháy bỏng đạt thành tích cao trên đường đua xanh. Để có thể trở thành những Ánh Viên trong tương lai còn cả một quá trình dài rèn giũa. Nhưng hiện tại, các VĐV này đã là những ngôi sao nhỏ đáng khâm phục bởi sự kiên trì và niềm đam mê chinh phục những thử thách thật sự khắc nghiệt so với lứa tuổi của mình.

Bài và ảnh: THÚY AN