Tiếng chuông nhức tai của tàu pháo 266 vang lên kèm theo tiếng Thuyền trưởng, Thượng úy Nguyễn Văn Nam:
    |
 |
| Khẩu đội pháo tàu 201 sẵn sàng chiến đấu. Ảnh: TRẦN HIỂN |
- Báo động chiến đấu cấp 1. Toàn tàu chiến đấu đối không!
Lúc này, trên đài chỉ huy của tàu và cũng là trung tâm điều hành hoạt động tác chiến, dường như hai mắt của Trung úy Lâm Bá Toản, Trưởng ngành thông tin radar dán cả vào 3 màn hình trước mặt cách đó mấy chục centimet để quan sát. Đối với tàu mặt nước hoạt động tác chiến trên biển, ngành nào cũng quan trọng, nhưng trong chiến đấu, radar được xem như “tai, mắt” của chỉ huy. Radar của tàu có thể phát hiện kẻ địch trong phạm vi bán kính hàng chục ki-lô-mét trở lên.
Sau một loạt khẩu lệnh trao đi đổi lại giữa thuyền trưởng và các ngành hàng hải, vũ khí, máy... nhanh hơn điện thì tiếng của Toản là rõ hơn cả.
Mắt chăm chăm vào màn hình, đôi tay thao tác như máy trên bàn phím, Toản nói: 2-2 báo cáo, phát hiện mục tiêu máy bay, mạn phải 90 độ, cự ly 30km; vận tốc 330m/s; độ cao 2.000m.
- Thuyền trưởng Nam: Bám mục tiêu, xác nhận chủ quyền.
- 2-2: Mục tiêu không trả lời.
- Thuyền trưởng Nam: Mục tiêu mạn phải 90 độ, cự ly 30km; vận tốc 330m/s; độ cao 2.000m. Mở mạch.
- Vũ khí: Đã mở mạch.
- Thuyền trưởng Nam: Pháo... sẵn sàng. Bắn!
- 2-2 báo cáo: Mục tiêu đã bị tiêu diệt. Sau đó là tiếng Thuyền trưởng Nam: Ngừng bắn, ngắt điện mạch bắn, bám sát mục tiêu. Chờ cho các bộ phận báo cáo kết quả, Nam hô: Thôi bắn, xử lý an toàn.
Kết thúc phần tập này, trò chuyện với Toản, chúng tôi biết thêm nhiều điều thú vị. Anh chàng sinh năm 1996, tốt nghiệp Học viện Hải quân về tàu nhận công tác năm 2020 kể, thông thường, kẻ địch có hàng trăm hàng nghìn mưu kế để làm mù “đôi mắt” này. Chúng di chuyển, ẩn nấp, nhưng có thể không để lại dấu vết nào. Toản liên tưởng, nếu người đi săn thú trên đất liền dựa vào dấu chân, mùi nước tiểu, mùi hôi cơ thể... để xác định loại thú, hướng di chuyển rồi đặt bẫy hoặc phục bắn thì việc bắt mục tiêu của Toản và đồng đội khó hơn rất nhiều. Trong vai "người đi săn", Toản và đồng đội phải tóm được những mục tiêu không mùi, không vị, chỉ là những vệt màu sáng nho nhỏ xanh nhấp nháy trên màn hình radar với các tham số.
Thực tiễn bảo vệ chủ quyền Tổ quốc cho thấy, địch thường lợi dụng đêm tối, sương mù để xâm nhập không phận, hải phận. Chúng cũng có thể sử dụng các biện pháp kỹ thuật hiện đại để chế áp điện tử, gây nhiễu radar. Để đối phó với những thủ đoạn này, Toản đã luyện cho mình những “miếng võ” có thể xác định được vị trí của mục tiêu trong không gian mà địch không thể ngờ tới. Toản tâm tư, khó nhất là xác định đồng thời nhiều mục tiêu cùng lúc trên không và trên mặt biển. Để làm được điều đó, cốt yếu khi tác chiến là phải tập trung tinh thần cao độ, thậm chí nước nóng vô tình rơi vài giọt vào da cũng khó cảm nhận được.
|
 |
| Biên đội tàu của Lữ đoàn 170 (Vùng 1 Hải quân) diễn tập trên biển. Ảnh: TRẦN HIỂN |
Thượng úy Nguyễn Văn Nam bộc bạch, trên biển mênh mông và sâu thăm thẳm, hoạt động huấn luyện trên tàu chiến có rất nhiều nội dung, lúc thì huấn luyện nâng cao sức sống còn của tàu, chống chìm, chống cháy, chống nổ. Khi lại huấn luyện tác chiến đối hải trong hành tiến, kể cả trong điều kiện bị địch đánh bằng không quân hoặc hỏa lực từ xa. Hay đơn giản như huấn luyện ra vào cảng, neo tàu ngoài biển... Các nội dung huấn luyện được tiến hành từ đơn giản đến phức tạp, có khi diễn ra trong đêm, trong điều kiện sóng to, gió lớn. Đó là những yếu tố làm nên sự can trường của người lính. Có khi là huấn luyện đánh một mục tiêu đơn lẻ, nhưng cũng có khi huấn luyện hiệp đồng với tàu bạn để diệt tốp tàu địch, bảo vệ tàu ta...
|
 |
| Huấn luyện bảo vệ sức sống của tàu trên biển. Ảnh: TRẦN HIỂN |
Biển vốn đẹp và luôn là cảm hứng bất tận cho mỗi người. Với những cán bộ, chiến sĩ ở Lữ đoàn 170, chiến đấu trên biển không chỉ với kẻ thù mà còn với thiên nhiên khắc nghiệt, bão tố, sóng to, gió lớn có thể ập đến bất cứ lúc nào. Ở họ, dũng cảm, mưu trí, sáng tạo phải được thể hiện bằng chất lượng công việc cụ thể. Đó là con tàu phải tốt, hoạt động liên tục với cường độ cao. Đó là làm chủ được vũ khí, khí tài, khai thác tối đa tính năng kỹ, chiến thuật của nó thì mới không bị động, bất ngờ...
MẠNH THẮNG