Từ thủ lĩnh thanh niên cứu quốc...

Đại tá Nguyễn Hữu Mai, nguyên Trưởng đại diện Cục Dân quân tự vệ thuộc Bộ tư lệnh Quân tình nguyện Việt Nam tại Campuchia, là một trong những đảng viên vinh dự được nhận Huy hiệu 75 năm tuổi Đảng đợt trao cuối năm 2020 vừa qua tại TP Hà Nội. Trước đó, ông đã lần lượt được trao tặng các huy hiệu 50 năm, 55 năm, 60 năm, 65 năm, 70 năm tuổi Đảng; Huân chương Kháng chiến chống Pháp hạng Nhì; Huân chương Kháng chiến chống Mỹ, cứu nước hạng Nhất; Huân chương Quân công hạng Nhì và rất nhiều huân, huy chương cao quý khác trong các cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, cứu nước và bảo vệ Tổ quốc.

Chia sẻ với chúng tôi về những phần thưởng này, ông xúc động nói: “Được nhận Huy hiệu Đảng hôm nay thật tự hào nhưng cũng phải thấy rõ hơn trách nhiệm của mình, phải không ngừng phấn đấu, hy sinh suốt đời. Vì không có gì cao quý hơn danh dự của người đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam. Tôi cũng rất biết ơn các đồng đội của mình đã hy sinh trong các cuộc kháng chiến để có được cuộc sống hòa bình hôm nay...”. 

Ông Nguyễn Hữu Mai sinh năm 1927 tại xã Thanh Dương, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An. Sinh ra ở vùng quê giàu truyền thống yêu nước, Hữu Mai đã sớm giác ngộ cách mạng. Ông tham gia hoạt động bí mật cho Việt Minh trước Cách mạng Tháng Tám khi vừa bước qua tuổi thiếu niên. Với vai trò thủ lĩnh phong trào thanh niên địa phương, Hữu Mai đã đóng góp tích cực cho quá trình vận động quần chúng tham gia giành chính quyền về tay nhân dân năm 1945 tại huyện Thanh Chương. Cách mạng Tháng Tám thành công, ông được phân công làm Ủy viên thư ký trong Ủy ban nhân dân Cách mạng lâm thời, kiêm Bí thư Đoàn Thanh niên cứu quốc xã. Với tinh thần hăng hái, giàu lòng nhiệt huyết cách mạng, ngày 1-10-1946 ông được kết nạp Đảng. Cho đến bây giờ ông nhớ như in cảm xúc tự hào xen lẫn xúc động của người đảng viên trẻ năm ấy khi được đứng trước bàn thờ Tổ quốc, trước cờ đỏ búa liềm đọc lời thề: “Tôi, đảng viên Nguyễn Hữu Mai, nguyện suốt đời phấn đấu, hy sinh cho lý tưởng của Đảng, xây dựng một xã hội công bằng, văn minh”...

leftcenterrightdel
Ông Nguyễn Hữu Mai tại Lễ trao tặng Huy hiệu 75 năm tuổi Đảng. 

Được đứng trong hàng ngũ của Đảng khi mới 19 tuổi, Hữu Mai luôn kiên định lập trường tư tưởng, không ngại khó khăn, gian khổ, sẵn sàng nhận nhiệm vụ mà tổ chức giao phó. Và thực tế trong mấy chục năm công tác, ông được giao rất nhiều nhiệm vụ khác nhau, từ Chính trị viên Ban chỉ huy Xã đội Minh Tân, đến Chính trị viên Đại đội du kích huyện Thanh Chương, Chính trị viên Huyện đội Thanh Chương, cán bộ Ban Huấn luyện, Ban Chính trị, Tỉnh đội Nghệ An, rồi sau này làm cán bộ Cục Dân quân (nay là Cục Dân quân tự vệ), Trưởng phòng Khoa học tổng kết lịch sử, Cục Dân quân tự vệ, Bộ Tổng Tham mưu, Trưởng đại diện Cục Dân quân tự vệ thuộc Bộ tư lệnh Quân tình nguyện Việt Nam tại Campuchia...

Vị trí, địa bàn công tác thay đổi liên tục, có nhiều việc rất mới mẻ, thường xuyên phải sống xa gia đình, vợ con, bản thân ông cũng gặp muôn vàn khó khăn, thử thách. Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, ông tham gia Chiến dịch Biên giới, Chiến dịch Hòa Bình, nhiều lần thực tế đến các vùng địch tạm chiếm để vận động nhân dân. Thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, cứu nước bước chân ông đã trải qua rất nhiều chiến trường, trọng điểm ác liệt ở Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Bến Tre, Mỹ Tho... và tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, giải phóng hoàn toàn miền Nam. Không ít lần ông gặp nguy hiểm đến tính mạng. Thế nhưng, cứ mỗi lần gặp khó khăn, gian khổ, hiểm nguy ông lại nhớ những lời thề ngày vào Đảng, nhớ đến trách nhiệm của người đảng viên để tự nhắc nhở mình vượt qua khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Công việc của người lính Nguyễn Hữu Mai tuy không trực tiếp cầm súng chiến đấu nhưng lại đóng góp vô cùng quan trọng. Đó là vận động, tổ chức xây dựng lực lượng dân quân tự vệ, du kích, quân dự bị động viên tại các địa phương làm nòng cốt cho phong trào toàn dân đánh giặc, bổ sung lực lượng cho quân đội, góp phần đem lại thắng lợi cho các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc của dân tộc ta. Trong thời kỳ chiến tranh, ông đã dành nhiều thời gian, công sức tìm hiểu, nghiên cứu, góp ý kiến vào việc xây dựng lực lượng dân quân du kích, dân quân tự vệ, xây dựng làng chiến đấu, cách đánh du kích, tham gia chỉ đạo chiến tranh nhân dân ở nhiều địa phương, đã góp phần làm phá sản âm mưu bình định, càn quét của địch, xây dựng và mở rộng căn cứ du kích liên hoàn ở vùng sau lưng địch... Trong những năm kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, ông Nguyễn Hữu Mai cũng là một cộng tác viên tích cực của Báo Quân đội nhân dân về các vấn đề này. Năm 1988, ông được nghỉ hưu với quân hàm Đại tá.

 ... đến người đảng viên mẫu mực

Nhìn lại chặng đường đã đi qua, ông Nguyễn Hữu Mai luôn cảm thấy lời thề của người đảng viên đã thực sự thấm sâu trong tâm khảm và theo suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của ông. Theo ông, muốn thành công phải biết vượt lên chính mình, vượt lên mọi khó khăn gian khổ, dũng cảm, tự tin và sáng tạo... Tuy nhiên, người đảng viên cũng phải khiêm tốn, luôn nhớ lời dạy của Bác, nói đi đôi với làm, không nói suông, không ngừng học tập, tu dưỡng để hoàn thiện mình. Đảng viên tuổi cao lại càng phải gương mẫu, từ trong gia đình cũng như ngoài xã hội để cho các đảng viên trẻ và con cháu noi theo. Tuổi tác có thể già, sức khỏe kém, nhưng lý tưởng người đảng viên thì không được già, phải nuôi dưỡng lý tưởng ấy cho đến hơi thở cuối cùng...

Từ suy nghĩ đến hành động. Sau khi nghỉ hưu đến nay, với trách nhiệm của người đảng viên, ông Nguyễn Hữu Mai tích cực tham gia sinh hoạt trong các tổ chức, đoàn thể tại nơi cư trú. Trong đó ông tham gia Ban chấp hành Hội Người cao tuổi phường Nghĩa Đô trong suốt nhiều năm liền. Năm nay, dù đã bước sang tuổi 94 nhưng người cán bộ tiền khởi nghĩa ấy vẫn luôn tâm nguyện phải sống vui, sống khỏe, sống có ích. Hằng ngày, ông đều đặn đọc hết 3 tờ báo in rồi mở điện thoại đọc báo điện tử, xem Facebook để cập nhật tình hình thời sự, chính trị của đất nước và các tin tức của bạn bè, người thân, xã hội trong nhịp sống đương đại. Từ khi nghỉ hưu đến nay, ông vẫn duy trì chế độ tập thể dục rèn luyện và nâng cao sức khỏe. Trong gia đình, ông luôn là một người bố mẫu mực, người ông hiền từ và một người đảng viên, cựu chiến binh cao tuổi gương mẫu, trách nhiệm, tích cực ủng hộ các phong trào hoạt động của tổ dân phố và cộng đồng xã hội.

Mỗi lần nhận được những thông tin trên báo đài kêu gọi người dân chung tay vì cộng đồng xã hội như các phong trào ủng hộ người nghèo, đồng bào khó khăn do ảnh hưởng của thiên tai, dịch bệnh, đảng viên lão thành Nguyễn Hữu Mai luôn tích cực đi đầu ủng hộ và động viên con cháu tham gia. Điển hình như đầu năm 2020, hưởng ứng lời kêu gọi của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng toàn dân chung tay phòng, chống đại dịch Covid-19, ông Nguyễn Hữu Mai đã tự nguyện trích một khoản tiền dưỡng già 10 triệu đồng của mình để ủng hộ cuộc chiến phòng, chống đại dịch của cả nước. Tiếp đó, hưởng ứng lời kêu gọi ủng hộ đồng bào vùng lũ miền Trung, ông Mai lại tiếp tục ủng hộ 15 triệu đồng để chia sẻ khó khăn với đồng bào. Trước những vấn đề bất cập của xã hội, của cư dân trong tổ dân phố, ông Nguyễn Hữu Mai đều chủ động tham gia đóng góp ý kiến với cán bộ lãnh đạo Đảng và chính quyền địa phương nơi cư trú. Ông cũng đã nhiều lần góp ý kiến về việc phải tiến hành phân loại rác thải, sẵn sàng ủng hộ nếu địa phương lắp đặt các thùng chứa các loại rác thải pin để bảo vệ môi trường Thủ đô xanh, sạch, đẹp...

Tinh thần trách nhiệm và sự gương mẫu của ông đã thực sự lan tỏa hình ảnh đẹp đến các thế hệ con cháu trong gia đình và bà con khối phố trên địa bàn phường Nghĩa Đô. Năm 2020, Đại tá Nguyễn Hữu Mai vinh dự là một trong những tấm gương tiêu biểu được TP Hà Nội tặng Bằng khen “Người tốt-Việc tốt”. Gia đình ông được tặng Giấy khen “Gia đình văn hóa tiêu biểu” năm 2020.

Bài và ảnh: MINH THÀNH