Mở rộng cửa đón “nguồn lực vàng”

Dòng chảy mạch nguồn

Một ngày giữa tháng 12-2023, gia đình anh Lê Đức Toàn, Việt kiều từ Canada trở về TP Hồ Chí Minh sau 11 năm xa quê. Chuyến trở về lần này, anh Lê Đức Toàn có ý định tìm hiểu cơ hội đầu tư trong lĩnh vực cơ khí chế tạo máy, tìm kiếm hợp tác với đối tác trong nước để sản xuất các sản phẩm cơ khí, chế tạo và xuất khẩu sang Canada. Anh Toàn cho biết: “Cùng với cảm nhận về sự phát triển vượt bậc của TP Hồ Chí Minh, tôi rất mừng là chính quyền địa phương đã có nhiều chính sách, cơ chế đặc thù thuận lợi, triển khai nhiều chương trình hỗ trợ, tạo điều kiện để kiều bào tiếp cận các chính sách ưu tiên và những dự án đầu tư”.

Về với quê nhà, không chỉ thăm lại người thân, hòa trong niềm vui đoàn viên gia đình, nhiều kiều bào còn được tham gia các hoạt động do Ủy ban về Người Việt Nam ở nước ngoài TP Hồ Chí Minh tổ chức, như: Tham quan các danh thắng, di tích lịch sử, công trình trọng điểm, gặp gỡ, giao lưu với lãnh đạo UBND TP Hồ Chí Minh... Chị Đào Minh Yến, kiều bào ở Hoa Kỳ trong lần về TP Hồ Chí Minh mới đây không giấu được xúc động, bày tỏ: Sau hơn 10 năm xa quê, tôi rất ấn tượng trước những đổi mới của đất nước. Quả thật, khác xa với suy nghĩ của tôi. Nhiều công trình hiện đại, đường phố sầm uất cho thấy TP Hồ Chí Minh là một đô thị năng động, phát triển. Tôi nghĩ rằng, mỗi kiều bào sau khi trở về nước sẽ thêm yêu, thêm tự hào về quê hương, nguồn cội và có trách nhiệm đóng góp cho Tổ quốc nhiều hơn".

 Những năm gần đây, các hoạt động hướng về quê nhà không chỉ dừng lại ở việc chuyển kiều hối hỗ trợ người thân mà còn tăng dần, mở rộng ở nhiều lĩnh vực, như: Hợp tác thương mại, đầu tư dự án, chuyển giao công nghệ, nghiên cứu khoa học... Đồng chí Vũ Thị Huỳnh Mai, Chủ nhiệm Ủy ban về Người Việt Nam ở nước ngoài TP Hồ Chí Minh cho biết: "TP Hồ Chí Minh có hơn 2 triệu người trong số khoảng 5,8 triệu người Việt Nam ở nước ngoài đang sinh sống, làm việc, học tập trên 130 quốc gia và vùng lãnh thổ. Đây là nguồn lực rất dồi dào, là dòng chảy mạch nguồn kết nối mạnh mẽ cần được khơi mở để tạo thêm nguồn lực giúp TP Hồ Chí Minh phát triển. Thời gian qua, Ủy ban về Người Việt Nam ở nước ngoài TP Hồ Chí Minh đã tổ chức nhiều hoạt động nhằm thu hút kiều bào là trí thức, doanh nhân trở về nước làm việc, đầu tư vào những lĩnh vực kinh tế mũi nhọn, công nghệ cao, giáo dục, sản xuất xanh... Tôi cho rằng đây là hướng đi mang lại rất nhiều lợi ích".

UBND TP Hồ Chí Minh tổ chức cho kiều bào tham quan Bến Nhà Rồng - Bảo tàng Hồ Chí Minh.

Mỗi kiều bào là một cầu nối xúc tiến đầu tư, đại sứ du lịch

Những năm gần đây, TP Hồ Chí Minh là địa phương đầu tàu của cả nước triển khai các hoạt động hướng đến kiều bào thông qua nhiều chương trình, cơ chế, chính sách khuyến khích, thu hút, tạo điều kiện thuận lợi trong tiếp nhận kiều hối; tham gia sâu vào các hoạt động, định hướng phát triển của TP Hồ Chí Minh, như: Xây dựng “Đề án chính sách thu hút và phát huy nguồn lực kiều hối trên địa bàn TP Hồ Chí Minh”; Chương trình "Xuân quê hương"; tổ chức các chuyến giao lưu, gặp gỡ kiều bào ở các nước; tổ chức hội nghị lấy ý kiến đóng góp, hiến kế của kiều bào; cải cách thủ tục hành chính; các chính sách hỗ trợ trực tiếp cho dự án từ nguồn đầu tư của kiều bào... Ông Nguyễn Ngọc Luận, Giám đốc Công ty TNHH Liên kết thương mại toàn cầu là kiều bào Australia sau khi về nước đã chọn TP Hồ Chí Minh để thực hiện khát vọng khởi nghiệp trong lĩnh vực cà phê trái cây với thương hiệu cà phê trái cây Meet More. Theo ông Luận, khó khăn lớn nhất của kiều bào trở về đầu tư, hợp tác đầu tư tại TP Hồ Chí Minh cũng như nhiều địa phương là tiếp cận chính sách và thủ tục hành chính. Vì vậy, trên cơ sở Nghị quyết số 98/2023/QH15 (Nghị quyết 98) của Quốc hội, chính quyền TP Hồ Chí Minh cần xây dựng các cơ chế, chính sách riêng, tạo điều kiện thông thoáng hơn cho kiều bào khi tham gia đầu tư các dự án, tiếp cận vốn, hỗ trợ thuế, bảo hộ doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo cần được sự trợ giúp của chính quyền trong những năm đầu.

Nghị quyết 98 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hồ Chí Minh với nhiều nội dung thu hút kiều bào đã tạo cơ sở để thành phố có nhiều cơ chế, chính sách cụ thể, thông thoáng hơn nhằm khai thác nguồn lực này. Tại hội nghị lấy ý kiến, hiến kế của kiều bào để triển khai Nghị quyết 98, nhiều kiều bào kiến nghị TP Hồ Chí Minh cần đẩy mạnh thông tin về các cơ chế, chính sách đặc thù, nhất là những ưu tiên đối với doanh nhân kiều bào khi đầu tư vào các lĩnh vực mà thành phố kêu gọi thu hút đầu tư. Đặc biệt, các dự án đổi mới sáng tạo, nghiên cứu phát triển, chuyển giao kinh nghiệm và công nghệ giúp TP Hồ Chí Minh làm chủ các phát minh đột phá trong lĩnh vực kinh tế xanh, phát triển bền vững.

Thạc sĩ Ngô Phẩm Trân, người sáng lập kiêm Chủ tịch danh dự Hiệp hội Kiều bào Trí thức Việt tại Đài Loan (Trung Quốc), Chủ tịch Hiệp hội Phát triển kinh tế văn hóa giáo dục Đài Loan-Việt Nam là người đã kết nối, xúc tiến đầu tư cho hàng chục dự án hợp tác giữa Việt Nam và Đài Loan trong những lần đến TP Hồ Chí Minh. Bà Trân bày tỏ niềm tin TP Hồ Chí Minh sẽ khơi thông được dòng chảy nguồn cội, phát huy tốt nguồn lực từ kiều bào. Phần lớn kiều bào khi về nước đầu tư, kết nối thương mại, rất mong muốn được các cơ quan đầu mối hướng dẫn thủ tục rõ ràng, thuận lợi, hỗ trợ tháo gỡ vướng mắc trong quá trình triển khai dự án. TP Hồ Chí Minh cần tiếp tục xây dựng cơ chế, chính sách riêng đối với kiều bào; đồng thời, thông qua phát huy vai trò của kiều bào ở các quốc gia phát triển để thu hút những tập đoàn, thương hiệu toàn cầu về công nghệ cao, du lịch, năng lượng tái tạo...

Trong lần gặp gỡ giữa kiều bào là doanh nhân, chuyên gia, trí thức với lãnh đạo TP Hồ Chí Minh mới đây, đồng chí Nguyễn Hồ Hải, Phó bí thư Thường trực Thành ủy TP Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh: Thành phố luôn nhận thức vai trò rất quan trọng của các doanh nghiệp, doanh nhân Việt Nam ở trong và ngoài nước. Nghị quyết 98 mở ra nhiều cơ hội, tạo điều kiện để các hội đoàn, hiệp hội doanh nghiệp, chuyên gia, trí thức, doanh nhân người Việt Nam ở nước ngoài ủng hộ, đồng hành với TP Hồ Chí Minh xây dựng, phát triển bền vững. Các chuyên gia, trí thức, doanh nhân người Việt Nam ở nước ngoài là những cầu nối, đại sứ quảng bá, giới thiệu về tiềm năng, lợi thế, sự phát triển của TP Hồ Chí Minh đến với bạn bè quốc tế.

Trong dịp đón năm mới 2024 và Tết Nguyên đán Giáp Thìn, kiều bào về thăm quê hương ngày càng nhiều. Trong hành trình trở về nguồn cội ấy, TP Hồ Chí Minh đang tập trung chuẩn bị tổ chức Chương trình "Xuân quê hương" năm 2024 gắn với nhiều hoạt động ý nghĩa, trong đó có chương trình giao lưu nghệ thuật với chủ đề “TP Hồ Chí Minh-viết tiếp thiên anh hùng ca ngời sáng”. Chương trình được kỳ vọng sẽ là điểm nhấn văn hóa đặc sắc, bày tỏ tình cảm ấm áp, sự trân trọng của chính quyền và nhân dân TP Hồ Chí Minh đối với kiều bào...

Bài và ảnh: BẢO MINH - NGUYỄN HOÀNG