Một lòng gắn bó với nghề

Công ty Thoát nước Hà Nội (ban đầu là Đội Thoát nước, sau đổi thành Xí nghiệp Thoát nước Hà Nội) ra đời, đồng hành với sự phát triển của Thủ đô đến nay đã 47 năm. Hiện công ty có hơn 2.300 cán bộ, công nhân viên. Công việc của họ là quản lý, duy trì vận hành hệ thống thoát nước trên địa bàn 12 quận nội thành, các thị trấn, quốc lộ, tỉnh lộ, cao tốc và trục thoát nước chính của 18 huyện, thị xã ngoại thành Hà Nội. Ngoài ra còn quản lý, duy trì vệ sinh, xử lý ô nhiễm nước 125 hồ nội thành, xử lý và quản lý vận hành hai nhà máy xử lý nước thải của thành phố.

Bà Nguyễn Việt Hương, Phó giám đốc Công ty Thoát nước Hà Nội có lúc đã rơm rớm nước mắt khi nói về sự hy sinh thầm lặng của cán bộ, công nhân, như sau vụ cháy Công ty Cổ phần Bóng đèn phích nước Rạng Đông năm 2019, trong khi người dân xung quanh phải sơ tán đi nơi khác để tránh nhiễm độc thủy ngân thì hàng chục công nhân thoát nước cùng một số lực lượng khác phải đến khu vực đó làm việc. Nhiều ngày liền, cứ khoảng 22 giờ đêm đến 6 giờ sáng hôm sau, họ tiến hành nạo vét bùn, rồi vận chuyển số bùn nhiễm chất độc đó đến nơi khác cho bộ đội xử lý. Còn trong đêm Giao thừa Tết Canh Tý vừa qua, khi đường phố Hà Nội ngập nặng sau trận mưa lớn, hàng trăm công nhân của công ty thoát nước phải dầm mình trong đêm “chiến đấu với giặc nước” ở những tuyến phố, khu dân cư bị ngập úng. Hay trong chiến dịch nạo vét bùn, lọc nước Hồ Gươm cách đây 3 năm thì từ cán bộ đến công nhân của công ty đã mất ăn mất ngủ, suốt gần 60 ngày đêm bám nắm tại hiện trường Bờ Hồ để bảo đảm chất lượng thi công, tạo niềm tin cho người dân Thủ đô...

Công nhân Xí nghiệp Thoát nước số 3, Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội vớt rác trên sông Sét, quận Hoàng Mai.

Công việc nặng nhọc, nguy hiểm như thế, nhưng rất nhiều công nhân vẫn tình nguyện gắn bó lâu dài với Công ty Thoát nước Hà Nội. Trong đó nhiều gia đình sinh sống ở Hà Nội có 2-3 thế hệ đều là công nhân, như: Mẹ và anh chị em, vợ chồng chị Bùi Thị Hiền-anh Hoàng Văn Nam (Xí nghiệp Thoát nước số 1) quê ở làng Ái Mộ, phường Bồ Đề, quận Long Biên; bố con anh Bùi Tiến Dũng (Xí nghiệp Thi công cơ giới xây lắp) sinh ra ở phố Bạch Mai, quận Hoàng Mai; 3 anh em trai và các cháu của anh Nguyễn Đình Vinh (Xí nghiệp Thoát nước số 3) nhà ở phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai và rất nhiều gia đình khác đã gắn bó rất nhiều năm với nghề này. Đây là điều rất quý đối với một doanh nghiệp hoạt động vì cộng đồng trên mảnh đất ngàn năm văn hiến này. Bởi thực tế, ngay giữa Thủ đô họ có thể có rất nhiều công việc nhàn hạ hơn, ít độc hại nhưng họ đã chọn nghề công nhân thoát nước và đã quyết tâm theo nghề, gắn bó với công việc vất vả này. Họ chọn nghề “MC” không chỉ vì mưu sinh mà còn muốn góp phần vào công cuộc xây dựng Thủ đô sạch đẹp, văn minh, thanh lịch.

Tâm sự với chúng tôi, anh Nguyễn Đình Vinh cho biết, ban đầu do hoàn cảnh gia đình khó khăn, bố mẹ già yếu nên anh đến với công ty để có đồng lương ổn định bảo đảm cuộc sống, dù mức lương năm đầu vào công ty chỉ khoảng 200 nghìn đồng/tháng. Nhưng về sau anh thấy hài lòng, yêu công việc hơn bởi vào đây anh được công ty quan tâm, chăm lo về đời sống vật chất cũng như tinh thần, được học tập mở mang kiến thức và kỹ năng làm việc, xử lý các tình huống xảy ra trong điều kiện môi trường độc hại... Hơn nữa, tinh thần làm việc cần mẫn, chăm chỉ, hướng thiện vì người dân phục vụ của các đồng nghiệp trong công ty chính là động lực tạo nên niềm vui, tinh thần lạc quan cho anh trong khi làm việc. Chẳng hạn, những hôm mưa to gió lớn, anh chị em công nhân đã dầm mình trong dòng nước bẩn để cảnh báo, hỗ trợ người dân qua đường thuận lợi, an toàn. Nhiều người còn mang theo dụng cụ sửa xe để sửa chữa miễn phí giúp người dân không may hỏng xe khi bị ngâm nước... Dần dần, anh cảm thấy sự vất vả, nhọc nhằn của mình thật sự có ích cho xã hội.

Để bảo đảm an toàn sức khỏe cho người lao động, từ hơn 10 năm qua, Công ty Thoát nước Hà Nội đã quan tâm đầu tư trang thiết bị máy móc hiện đại thực hiện nạo vét, hút bùn, chuyên chở bùn, rác thải... Đưa vào hoạt động Trung tâm Giám sát thoát nước tự động trên toàn thành phố bằng các ứng dụng công nghệ tiên tiến giúp cho việc theo dõi lượng mưa, giám sát, chỉ đạo, điều hành công tác thoát nước kịp thời, hiệu quả hơn, giảm bớt công đoạn thủ công của công nhân tại hiện trường... Hằng năm, công ty còn mua bảo hiểm thân thể và trang bị bảo hộ lao động chuyên dụng cho công nhân để hạn chế rủi ro trong quá trình làm việc. Mỗi năm cán bộ, công nhân viên được khám sức khỏe định kỳ 2 lần và được công ty quan tâm tổ chức đi nghỉ mát, nghỉ dưỡng, kết hợp giao lưu các gia đình; tặng quà, động viên con của người lao động học giỏi. Với người lao động lâu năm, sức khỏe kém, những người gắn bó cả cuộc đời với nghề dù đã nghỉ hưu cũng được quan tâm hỗ trợ đi nghỉ dưỡng... Có lẽ nhờ phát huy truyền thống vì cộng đồng phục vụ của các thế hệ trong công ty, truyền thống văn hóa gia đình đã tạo nên một ngôi nhà chung thân tình, đoàn kết, là sợi dây gắn kết, vun đắp lòng yêu nghề của anh chị em công nhân.

Mong ước nếp sống văn minh

Cùng với sự phát triển kinh tế-xã hội của Thủ đô, đời sống, công việc của cán bộ, công nhân ngành thoát nước ngày càng được cải thiện nhờ có các thiết bị máy móc hiện đại hỗ trợ nạo vét bùn, kiểm soát hệ thống cống ngầm, lòng sông... Mặc dù vậy, công nhân thoát nước vẫn còn nhiều vất vả, thử thách, nhất là phải gánh chịu lối sống thiếu văn minh của một bộ phận người dân sinh sống trên địa bàn. Bên cạnh nhiều khu vực dân cư đã duy trì tốt việc huy động thanh niên, phụ nữ, người cao tuổi tham gia quét dọn, nhặt rác vào dịp cuối tuần, góp phần cải thiện đáng kể môi trường cảnh quan hai bên bờ sông, kênh, mương, cầu cống... thì một bộ phận người dân vẫn có thói quen cái gì bẩn, ô nhiễm không vứt ra đường thì vứt chỗ hẻm, chỗ khuất, xả xuống cống.

Trong quá trình nạo vét cống ngầm, hạ nguồn dòng sông, công nhân thoát nước đã vớt lên đủ thứ phế thải trên đời, từ bông băng, kim tiêm, vật dụng y tế đến vô vàn túi bóng, đồ nhựa, chai lọ, cốc thủy tinh vỡ, gạch đá, xác động vật..., đặc biệt là khối lượng lớn dầu mỡ, chất thải thức ăn từ các nhà hàng, quán ăn đổ xuống cống. Tất cả phế thải đó là nguyên nhân gây tắc cống, dẫn đến úng ngập ở nhiều địa bàn khi trời mưa to. Nhiều người bán hàng trên phố lại còn dùng các tấm chắn che lấp nắp hố ga hoặc xây bịt miệng cống để thuận tiện cho việc của mình. Điều đó không chỉ khiến việc thu nước trên đường phố vào cống kém mà còn làm cho điều kiện làm việc của công nhân dưới cống rất vất vả, ngột ngạt vì miệng cống bị thu hẹp, thiếu không khí... Nhiều lần đang làm việc ở bờ sông, bờ mương, các công nhân đã phải hứng những xô rác thải từ người dân “vô tư” hắt từ cửa sổ nhà mình ra ngoài.

Trải qua cả chục năm trong nghề vớt rác trên sông, anh Nguyễn Đình Vinh mong sao mọi người đừng coi dòng sông như cái “thùng rác khổng lồ”... Anh chị em công nhân ngành thoát nước không quản ngại công việc vất vả, hiểm nguy, nhưng khi quá nhiều rác và chất thải thì sẽ không làm xuể, làm cho dòng sông ô nhiễm nặng, cống rãnh bị tắc và ngập lụt, gây tắc đường và ảnh hưởng đến môi trường sống. Anh Bùi Tiến Dũng thì bày tỏ mong ước thật giản dị của tất cả anh chị em cán bộ, công nhân ngành thoát nước rằng: Rất mong mọi người đừng tùy tiện xả rác; các cơ sở sản xuất sớm có hệ thống xử lý nước thải trước khi xả ra môi trường, nhất là các nhà hàng không đổ dầu mỡ, thức ăn thừa thẳng xuống cống... Nếu một bộ phận người dân vẫn giữ thói quen xả rác bừa bãi thì sự nỗ lực, hy sinh của công nhân ngành thoát nước và dọn vệ sinh môi trường trở nên vô nghĩa, khiến họ cảm thấy buồn lòng khi không được mọi người chia sẻ.

Hiện nay, Công ty Thoát nước Hà Nội đang tiếp tục triển khai xử lý ô nhiễm nước hồ ngoại thành, xử lý nước thải công nghiệp, y tế làng nghề, khu đô thị và xử lý tách dầu mỡ thải của các cơ sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ trước khi xả ra hệ thống thoát nước của thành phố. Theo bà Nguyễn Việt Hương, tâm nguyện của cán bộ, nhân viên ngành thoát nước là sẽ tiếp tục làm sống lại các dòng sông trên địa bàn, nhất là khu vực nội thành, như: Sông Sét, sông Lừ, Kim Ngưu, Tô Lịch... Mong sao mỗi người dân chung sức đồng lòng cùng các công nhân trên tuyến đầu bảo vệ môi trường để cho những dòng sông không còn là dòng sông chết, hệ thống cống rãnh, cảnh quan môi trường Thủ đô ngày càng sạch đẹp, văn minh, thân thiện hơn, xứng đáng là thành phố vì hòa bình, thành phố sáng tạo.

(Tiếp theo và hết)

Bài và ảnh: HÀ THANH MINH