Từ những cách làm...
Đề cập đến tìm việc làm cho BĐXN, Thiếu tá Đỗ Văn Dũng, Phó trưởng ban Quân lực, Bộ CHQS tỉnh Hà Nam hồ hởi nói ngay về cách làm được đơn vị áp dụng từ bấy lâu nay, mà theo anh đó là một sự phối hợp nhuần nhuyễn giữa đơn vị-địa phương-doanh nghiệp và BĐXN. “Trước khi BĐXN, đơn vị quản lý sẽ có thông báo về địa phương. Dựa trên danh sách đó, đơn vị quản lý sẽ phối hợp với Sở Lao động-Thương binh và Xã hội tỉnh chỉ đạo các ban CHQS huyện (thành phố, thị xã) tham mưu cho chính quyền địa phương tổ chức đón tiếp, kết hợp mời các trường dạy nghề, doanh nghiệp trên địa bàn đến tư vấn, giới thiệu việc làm cho BĐXN. Các doanh nghiệp đến tư vấn, tuyển dụng đều được lựa chọn kỹ, bảo đảm có uy tín, hoạt động đúng pháp luật, phát triển ổn định, có nhiều ngành nghề phù hợp với BĐXN”, Thiếu tá Đỗ Văn Dũng chia sẻ.
 |
Bộ CHQS tỉnh Ninh Bình phối hợp với các cơ quan chức năng tư vấn nghề nghiệp cho bộ đội xuất ngũ. |
Cũng theo anh Dũng, mỗi năm, trên địa bàn tỉnh có hơn 1.000 BĐXN trở về địa phương. Tất cả số thanh niên này đều được tư vấn nghề nghiệp, việc làm. Trong số đó có khoảng 650-700 thanh niên đăng ký học nghề. Sau khi học nghề, phần lớn BĐXN đều tìm được việc làm, ổn định cuộc sống.
Một giải pháp khác giúp bộ đội có việc làm sau khi xuất ngũ được tỉnh Ninh Bình áp dụng chính là bám sát tất cả các khâu trong quá trình hướng nghiệp. Theo ông Lê Đức Mạnh, Trưởng phòng Lao động-Việc làm-Bảo hiểm xã hội (Sở Lao động-Thương binh và Xã hội tỉnh Ninh Bình), hằng năm, căn cứ vào lịch đón BĐXN trở về địa phương của Bộ CHQS tỉnh, cơ quan đều cử cán bộ tham gia ngay từ khâu xây dựng kế hoạch, trực tiếp tuyên truyền về xuất khẩu lao động, giới thiệu việc làm cho các thanh niên. Các trung tâm dịch vụ việc làm cũng thường xuyên tổ chức các hoạt động tuyên truyền, giới thiệu, hướng đến BĐXN. Đặc biệt, từ năm 2018, đơn vị đã tham mưu với cấp trên xây dựng đề án đưa người lao động đi xuất khẩu lao động, BĐXN được ưu tiên vay vốn tối đa lên tới 100 triệu đồng...
Theo giới thiệu của ông Mạnh, chúng tôi đến tìm hiểu thêm về cách làm của huyện Kim Sơn, đơn vị tiêu biểu của tỉnh Ninh Bình về công tác tìm việc làm cho BĐXN. Những năm trở lại đây, năm nào huyện cũng tổ chức lễ đón nhận BĐXN trở về địa phương. Từ năm 2017 đến nay, huyện Kim Sơn có 740 BĐXN về địa phương, trong đó có 445 thanh niên được tư vấn, chiêu sinh đào tạo nghề, 39 thanh niên được tư vấn, giới thiệu đi xuất khẩu lao động nước ngoài. Trung tuần tháng 4-2020, UBND huyện phối hợp với trung tâm dịch vụ việc làm tỉnh, liên hệ với 33 đơn vị trong và ngoài tỉnh có nhu cầu tuyển dụng lao động và các trung tâm tuyển sinh đến tư vấn, hỗ trợ, tuyển dụng BĐXN vào làm việc.
Đến xã Bắc Lý, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam, chúng tôi được nghe kể về Nguyễn Tiến Văn, sinh năm 1995, làm nghề lái xe. Gặp gỡ, hỏi chuyện thì được biết năm 2016, khi xuất ngũ Văn được cấp thẻ học nghề sơ cấp. Một thời gian đắn đo, suy nghĩ, Văn quyết định chọn học lái xe tải (hạng C). Sau khi tốt nghiệp, Văn đã vay mượn anh em mua chiếc xe tải 3,5 tấn chuyên chở hàng hóa. Hiện nay, nhu cầu vận chuyển hàng hóa tăng nên công việc của Văn khá đều, tạo nguồn thu nhập ổn định cho gia đình.
... đến trách nhiệm “4 cùng”
Để “mục sở thị” công tác tư vấn, hướng nghiệp cho bộ đội chuẩn bị xuất ngũ ở một số đơn vị bộ đội chủ lực, chúng tôi đã tới Trung đoàn Phòng không 280, Sư đoàn 361 (Quân chủng Phòng không-Không quân). Trung tá Nguyễn Văn Tuân, Chính ủy Trung đoàn Phòng không 280 chia sẻ: “Quá trình huấn luyện chiến sĩ, cấp ủy, chỉ huy đơn vị, từ cán bộ cấp tiểu đội, khẩu đội đến cấp tiểu đoàn thường xuyên theo dõi sát sao, nắm chắc diễn biến tư tưởng, tâm lý, sở trường, sở đoản, trình độ nhận thức, năng khiếu của từng chiến sĩ. Đồng thời, chúng tôi luôn lắng nghe, thấu hiểu tâm tư, nguyện vọng của bộ đội để từ đó tư vấn, định hướng đăng ký học nghề trước khi BĐXN”.
Trong khi đó, Thượng tá Tạ Minh Phương, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Trung đoàn 2, Sư đoàn 395 (Quân khu 3) cho hay những năm qua, đơn vị luôn quan tâm làm tốt việc định hướng nghề nghiệp cho chiến sĩ. Ngoài nội dung giáo dục chính trị thường xuyên, trong chương trình giáo dục chính trị, đơn vị lồng ghép bài giảng “Phấn đấu lập nghiệp để xây dựng cuộc sống ổn định sau khi hoàn thành nghĩa vụ phục vụ tại ngũ”.
Qua khảo sát chúng tôi thấy, phần lớn chiến sĩ chuẩn bị xuất ngũ có nguyện vọng đăng ký học một số nghề, như: Lái xe ô tô, sửa chữa điện dân dụng, điện lạnh, cơ khí... bởi vì những nghề đó thiết thực với nhu cầu của chiến sĩ và dễ tìm kiếm việc làm ở địa phương. Những gia đình quân nhân có kinh tế khá cũng tạo điều kiện thuận lợi cho con em đi xuất khẩu lao động sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự. Đáng chú ý là một số chiến sĩ chuẩn bị xuất ngũ có nguyện vọng đi thi đại học để mong có một tương lai tốt đẹp hơn.
Trong quá trình khảo sát, chúng tôi cũng nhận thấy vẫn còn một bộ phận thanh niên muốn có công việc ngay khi xuất ngũ mà không cần phải học nghề. Họ thường đăng ký vào làm tại các công ty, xưởng sản xuất, làm các công việc lao động phổ thông không đòi hỏi nhiều đến chuyên môn, chỉ cần tập huấn trong thời gian ngắn. Dù đồng lương nhận về không cao, nhưng BĐXN sớm có nguồn thu nhập để giúp đỡ gia đình. Cũng có những BĐXN do nhiều lý do mà chấp nhận làm lao động tự do hoặc ở nhà giúp việc cho gia đình.
Để giải quyết “bài toán” việc làm cho BĐXN đòi hỏi sự vào cuộc của các cấp, các ngành và toàn xã hội, trong đó có sự chung tay “4 cùng” của đơn vị, chính quyền địa phương, doanh nghiệp và quân nhân. Muốn vậy, trong thời gian chiến sĩ tại ngũ, đơn vị cần phối hợp với các trường dạy nghề và địa phương tổ chức sớm những buổi định hướng nghề. Cụ thể là cung cấp thông tin về xu hướng việc làm, tư vấn từng ngành nghề phù hợp với năng lực, sở trường của từng chiến sĩ cũng như nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp ở mỗi địa phương. Với những chính sách, giải pháp, cách làm hay, sự vào cuộc quyết liệt của các cấp, ngành từ Trung ương đến địa phương, thời gian tới BĐXN sẽ được định hướng nghề sớm, nhanh chóng có việc làm ổn định, có thu nhập tốt để cải thiện cuộc sống.
Bài và ảnh: KIÊN THÁI - VĂN CHIỂN