Quân chủng Hải quân: Đảo là nhà, biển cả là quê hương
Tiếp nối truyền thống văn hóa quân sự đặc sắc của bộ đội hải quân trong giai đoạn trước, ngày nay, thực hiện chủ trương xây dựng Quân chủng Hải quân “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”, các cơ quan, đơn vị của quân chủng đã xây dựng, thiết lập những giá trị văn hóa quân sự mới trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ. Đặc điểm nổi bật là nghiên cứu, xây dựng kế hoạch, phương án tác chiến bảo vệ biển, đảo Tổ quốc trên tinh thần huy động sức mạnh toàn dân đánh giặc. Đó là tinh thần cảnh giác, kịp thời phát hiện những âm mưu, thủ đoạn của địch để không bị động, bất ngờ. Trong công tác, việc chấp hành nghiêm kỷ luật quân đội, làm chủ vũ khí, khí tài, trang bị ngày càng đi vào chiều sâu. Cùng với đó là khả năng cơ động nhanh, hiệp đồng chặt chẽ, chính xác trong xử lý các tình huống. Nhiều hoạt động giao lưu, tuần tra chung và diễn tập với hải quân các nước trong khu vực, thế giới đã giúp các cơ quan, đơn vị Hải quân nhân dân Việt Nam tích hợp những giá trị văn hóa hiện đại trong giao tiếp, ứng xử. Hình ảnh người chiến sĩ hải quân hiện đại, kiên cường, rắn rỏi trước biển trời với tình yêu tàu, yêu biển, đảo, coi "đảo là nhà, biển cả là quê hương" trở thành biểu tượng văn hóa có sức lan tỏa và cuốn hút mạnh mẽ với xã hội, đặc biệt là thế hệ trẻ.
Quân chủng Phòng không-Không quân: Nhanh, mạnh, chính xác
Tác chiến nổi bật của Quân chủng Phòng không-Không quân (PK-KQ) là sự hiệp đồng chính xác có thời điểm tính bằng giây, thậm chí là phần trăm của giây đã phần nào thể hiện trong bản sắc văn hóa quân sự. Biểu hiện rõ nét đó là sự nhanh, mạnh và tính chính xác. Sự nhanh ở đây được thể hiện ở việc nghiên cứu, nắm bắt kịp thời sự phát triển khoa học công nghệ trong lĩnh vực PK-KQ; liên tục cập nhật, bổ sung thêm những hiểu biết về tính năng kỹ, chiến thuật của các phương tiện, vũ khí và âm mưu, thủ đoạn của đối phương; thao tác làm chủ vũ khí, khí tài, phát hiện đối phương từ xa, tổ chức tập trung hỏa lực mạnh, tiêu diệt đối phương. Bên cạnh đó, việc chủ động nghiên cứu, tiếp nhận vũ khí, trang bị mới, giao lưu học hỏi với các lực lượng PK-KQ của nước bạn giúp cán bộ, chiến sĩ trong quân chủng hình thành phương pháp, tác phong mới, hiện đại, nhưng thân thiện và lịch thiệp, làm nên bản sắc văn hóa quân sự của bộ đội PK-KQ trong thời kỳ mới: “Trung thành vô hạn-Tiến công kiên quyết-Đoàn kết hiệp đồng-Lập công tập thể”.
Binh chủng Công binh: Đi trước, về sau
Là binh chủng chuyên môn, được trang bị phương tiện công binh, có chức năng bảo đảm công trình trong tác chiến và xây dựng các công trình quốc phòng. Từ truyền thống “Mở đường thắng lợi”, giai đoạn hiện nay, công binh là lực lượng có hợp tác sâu rộng với công binh các nước, các tổ chức quốc tế trong nhiệm vụ tìm kiếm, rà phá, khắc phục hậu quả bom, mìn, vật nổ tồn sót sau chiến tranh. Đặc biệt, việc tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc; tham gia giao lưu với công binh các nước trong khu vực, thế giới; trong diễn tập, thao diễn chống khủng bố, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, ứng cứu sập đổ công trình... giúp bộ đội công binh có khả năng phô diễn kỹ năng, ý chí quyết thắng và học hỏi nhiều kinh nghiệm từ quốc tế, tiếp cận nhanh với khí tài và nhiệm vụ mới. Cán bộ, chiến sĩ với tinh thần dũng cảm, “đi trước, về sau” bằng những công việc thầm lặng, gian khó, nguy hiểm ngay cả trong thời bình đã tạo nên bản sắc trong văn hóa quân sự bộ đội công binh.
Binh chủng Thông tin liên lạc: Nhanh chóng, kịp thời, chính xác, bí mật, an toàn
Với truyền thống văn hóa bảo đảm thông tin “nhanh chóng, kịp thời, chính xác, bí mật, an toàn” thời kỳ kháng chiến và trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, trong giai đoạn tiến lên xây dựng “chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”, Binh chủng Thông tin liên lạc đã có sự chuyển mạnh về chất trong bảo đảm thông tin quân sự, đặc biệt là bảo đảm thông tin hình ảnh phục vụ chỉ huy tham mưu tác chiến. Bản sắc văn hóa quân sự nổi bật của bộ đội thông tin liên lạc chính là tính sáng tạo trong bảo đảm an toàn thông tin. Đây là vấn đề hết sức quan trọng dựa trên truyền thống văn hóa biết địch, nắm chắc địch để có những giải pháp an toàn vận hành mạch máu thông tin liên tục, thông suốt, phục vụ tác chiến. Hình ảnh chiến sĩ thông tin dũng cảm, kiên cường vượt qua mưa bom bão đạn để bảo vệ đường dây trong chiến tranh được in đậm trong lịch sử đã tạo nền móng để văn hóa quân sự đặc sắc của bộ đội thông tin liên lạc tiếp tục tỏa sáng.
Binh chủng Hóa học: Kịp thời, chính xác, triệt để, an toàn
Trong kháng chiến và trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, những người lính hóa học đã tạo dựng nét văn hóa quân sự đặc trưng, đó là “phòng chống tốt, chiến đấu giỏi”. Trong thời bình, bản sắc văn hóa quân sự bộ đội hóa học được thể hiện rõ trong phương châm “Kịp thời, chính xác, triệt để, an toàn” trong thực hiện các nhiệm vụ. Bộ đội phòng hóa đã tham gia tích cực, hiệu quả vào khắc phục hậu quả chất độc hóa học tồn lưu sau chiến tranh, trả lại màu xanh cho đất; xử lý vật liệu nổ, bom đạn cấp 5. Cùng với việc đẩy mạnh hợp tác, giao lưu với quân đội các nước, các tổ chức quốc tế trong khắc phục hậu quả chất độc hóa học tồn lưu sau chiến tranh và phòng, chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, đặt ra yêu cầu cho bộ đội hóa học không chỉ dũng cảm mà còn cần trình độ cao để “Kịp thời, chính xác, triệt để, an toàn” trong thực hiện nhiệm vụ.
Binh chủng Tăng-Thiết giáp: Sức đột kích mới
Khi ra đời là lực lượng đột kích của lục quân Quân đội nhân dân Việt Nam, trải qua quá trình chiến đấu và trưởng thành, bộ đội tăng thiết giáp đã ghi dấu truyền thống vinh quang “Đã ra quân là đánh thắng". Trong tác chiến, "cơ động nhanh, đột kích mạnh, tiêu diệt gọn" đã trở thành nét nghệ thuật quân sự đặc trưng của bộ đội tăng thiết giáp. Giai đoạn hiện nay, bản sắc đó được tiếp tục phát huy: Bộ đội tăng thiết giáp Việt Nam thời kỳ mới, sức đột kích mới, vượt qua thách thức, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ.
Binh chủng Pháo binh: Chân đồng, vai sắt, đánh giỏi, bắn trúng
Là binh chủng hỏa lực mặt đất chủ yếu của lục quân với trang bị các loại pháo, tên lửa và súng cối để chế áp, tiêu diệt các mục tiêu trên mặt đất, mặt nước, pháo binh có khả năng chiến đấu hiệp đồng và độc lập. Với trang bị ngày càng hiện đại, bản sắc văn hóa quân sự của Binh chủng Pháo binh vẫn được thể hiện rõ qua truyền thống 8 chữ vàng Bác Hồ dành tặng: “Chân đồng, vai sắt, đánh giỏi, bắn trúng”.
Binh chủng Đặc công: Đặc biệt tinh nhuệ
Với đặc thù là lực lượng được tổ chức, trang bị, huấn luyện đặc biệt, dùng phương pháp tác chiến đặc biệt để tiến công những mục tiêu hiểm yếu thường nằm sâu trong hậu phương hoặc đội hình đối phương, bản sắc văn hóa quân sự đặc công thể hiện trong “Đặc biệt tinh nhuệ, anh dũng tuyệt vời, mưu trí sáng tạo, đánh hiểm thắng lớn”. Tác chiến của bộ đội đặc công tiêu biểu cho nghệ thuật “lấy nhỏ thắng lớn, lấy ít địch nhiều” của người Việt từ xưa.
MẠNH THẮNG - DƯƠNG HÒA (tổng hợp)