Bước chân vào hội trường, một cảm giác gần gũi, thân thương trào lên khi thấy rất đông cán bộ, chiến sĩ đang chờ sẵn với những nụ cười rạng rỡ. Phút bỡ ngỡ dần qua. Không khí trong hội trường như nóng lên trong âm vang sang sảng của nhà văn, cựu chiến binh Nguyễn Bổng. Những lời sẻ chia về bao năm tháng ở chiến trường, về văn hóa đọc của nhà văn Mai Tiến Nghị, bao kỷ niệm về một thời Trường Sa oai hùng hiện lên qua lời tâm sự của nhà văn, nhà giáo Nguyễn Duy Dương. Từ ký ức về chiến tranh, về văn hóa đọc, một cuộc thảo luận sôi nổi đã diễn ra. Những chiến sĩ trẻ ngồi lặng, mắt rưng rưng. Cảm xúc nghẹn ngào, cùng bao suy nghĩ mới, nhận thức mới thể hiện qua lời phát biểu tuy còn lúng túng, vụng về nhưng thật đáng yêu của các chiến sĩ trẻ.

Trung tá Vũ Xuân Khiêm, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Trung đoàn hào hứng: "Buổi giao lưu hôm nay để lại cho chúng tôi tình cảm sâu lắng, sự xúc động; đồng thời giúp cho những chiến sĩ trẻ hiểu sâu sắc hơn về văn hóa đọc, về truyền thống đấu tranh anh hùng của các thế hệ cha ông".

leftcenterrightdel
Huấn luyện Điều lệnh đội ngũ cho chiến sĩ mới tại Trung đoàn 50. Ảnh do đơn vị cung cấp. 

Tại Phòng Truyền thống của Trung đoàn hiện lưu giữ rất nhiều thông tin, hình ảnh về tinh thần chiến đấu anh dũng của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ đơn vị. Kể từ ngày thành lập (1-7-1954), tại huyện Hưng Nhân, tỉnh Thái Bình (nay là huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình) đến ngày đình chiến theo Hiệp định Geneva, Trung đoàn đã chiến đấu 25 trận, tiêu diệt 3.231 tên địch và 25 xe tăng, xe quân sự. Đặc biệt, Đại đội 6 (Tiểu đoàn 8) vinh dự được Đại tướng Võ Nguyên Giáp tặng danh hiệu "Đại đội Gió" bởi sức cơ động nhanh, rèn luyện sức khỏe, huấn luyện tốt, là điểm sáng về xây dựng "5 nhất" ở đơn vị và trong LLVT TP Hải Phòng. Bước sang thời kỳ đổi mới, Trung đoàn luôn dẫn đầu trong các hội thi, hội thao quân sự quốc phòng của LLVT TP Hải Phòng và Quân khu 3.

Bao hiện vật là bấy nhiêu chứng nhân lịch sử. Với hàng trăm huân, huy chương các loại, cùng các danh hiệu và cờ thi đua mà Bộ tư lệnh Quân khu 3, Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam, Bộ Quốc phòng trao tặng là minh chứng sinh động về kết quả cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn đã dũng cảm chiến đấu, quyết tâm vượt khó trong huấn luyện, SSCĐ, lao động, công tác trong gần 70 năm qua. Nếu trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Trung đoàn 50 là một trong những lực lượng nòng cốt chiến đấu bảo vệ vững chắc thành phố cảng Hải Phòng, hoàn thành xuất sắc việc chi viện cho chiến trường thì bước vào thời kỳ xây dựng xã hộị chủ nghĩa và bảo vệ Tổ quốc, Trung đoàn 50 cũng là một trong những lực lượng nòng cốt trong việc xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân kết hợp với thế trận an ninh nhân dân trên địa bàn. Danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước và danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân thời kỳ đổi mới là phần thưởng xứng đáng cho những nỗ lực, những cống hiến của Trung đoàn 50.

Tôi còn nhớ, trong lá thư gửi về cho gia đình ở Gio An (Quảng Trị) ngày 13-7-1972, anh tôi đã viết: "Mỗi tấc đất con đi qua còn quý gấp vạn lần những tấc vàng. Bởi chỉ có xương máu mới có thể đổi lấy được...". Vậy nên ngay lúc này, tôi muốn được sờ vào dù chỉ là một tấm huân chương bé nhỏ nhưng thấm trong đó là mồ hôi, là máu của người lính đổ ra trên chiến trường, là bao nỗi nhớ niềm thương gửi về quê nhà, là cả sức lực, trí tuệ, ý chí quyết tử để Tổ quốc quyết sinh, là bao tuổi thanh xuân hiến dâng cho đất nước. Với phương châm truyền thống "Đoàn kết-Xung kích-Trung kiên-Quyết thắng", trong chiến tranh và trong thời bình, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 50 luôn đoàn kết tạo thành một khối thống nhất với sức mạnh vô địch. Quả là, triệu người lính, một trái tim, một tấm lòng. Đó là tiền đề cho những trận đánh thắng lợi, những chiến công, thành tích tiêu biểu trong suốt quá trình ra đời, xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Trung đoàn. Cán bộ, chiến sĩ đơn vị luôn là những con người trung thành và kiên định với lý tưởng cách mạng, với tinh thần quyết chiến, quyết thắng trước bất cứ kẻ thù nào. Truyền thống ấy tiếp tục được các thế hệ cán bộ, chiến sĩ phát huy, phấn đấu để hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ trong giai đoạn cách mạng mới.

Từng nhiều lần đến thăm các đơn vị bộ đội, nhưng tôi vẫn không khỏi ngỡ ngàng trước cảnh vật, cuộc sống nơi đây. Giăng mắc khắp nơi, dọc các con đường là những dòng chữ khơi gợi cho người đọc những vấn đề trong cuộc sống. Đó là một câu nói của Lênin: "Không có sách thì không có tri thức" được treo ngay ngắn trong lán cắt tóc như lời nhắc nhở, khuyên nhủ. Những tấm pano rực rỡ trước thảm hoa với nội dung về quyết tâm xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh và đơn vị vững mạnh toàn diện "mẫu mực, tiêu biểu" hay những khẩu hiệu như lời hứa, quyết tâm sắt thép về "Đoàn kết-Mẫu mực-Kỷ cương-Sáng tạo-Quyết thắng"... là động lực tinh thần để bộ đội vượt qua khó khăn, vươn tới những đỉnh cao mới.

leftcenterrightdel

Các nhà văn tỉnh Nam Định và cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 50. Ảnh do đơn vị cung cấp. 

Đi trong khuôn viên Trung đoàn, nhưng tôi cứ ngỡ như lạc vào công viên mini hay khu du lịch sinh thái với những thảm cỏ mơn mởn xanh dưới những hàng cây xanh tỏa bóng; những chậu cây thế, nghiêm trang như hàng quân bên các lối đi. Rồi lại nghe đâu đây có tiếng cu gù, tiếng chim ríu rít trên hàng dừa xanh nghiêng nghiêng soi bóng bên hồ nước trong xanh. Trong khu tăng gia sản xuất tập trung, những chiến sĩ đang mê mải bên những luống cải bó xôi ngăn ngắt xanh chạy dài thẳng tắp hay bên ruộng rau muống dang tay chào hè cùng những cây bắp cải tròn xoe đến ngày thu hoạch.

Nhìn bao khuôn mặt chiến sĩ trẻ măng với những động tác thuần thục, tôi có cảm giác họ như những người làm vườn thực thụ. Nơi chủ động cung cấp nguồn lương thực, thực phẩm sạch, bảo đảm chất lượng và nâng cao đời sống, bữa ăn hằng ngày của bộ đội là đây. Việc rèn luyện cho cán bộ, chiến sĩ về tính tích cực, chủ động, cần cù, chịu khó là đây. Mỗi bài học từ công việc nơi đây đều mang một giá trị nhân văn, đều hướng tới việc rèn giũa, hình thành bản lĩnh, phẩm chất, tác phong cần có của người chiến sĩ cách mạng, vừa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của Quân đội. Và sau này, những chiến sĩ trẻ khi rời quân ngũ sẽ tự tin bước vào cuộc sống tự lập, sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn trong cuộc sống, có thêm nhiều kiến thức, kinh nghiệm để lập thân, lập nghiệp, xây dựng quê hương. Quân đội, một trường học lớn là đây!

Bình dị mà ấm áp, gần gũi mà thân thương là cảm giác của chúng tôi khi gặp gỡ những chiến sĩ trẻ với nụ cười bẽn lẽn, khuôn mặt đỏ hồng: "Cháu học hết lớp 12 rồi xung phong đi bộ đội. Cháu nghĩ rằng đã vào bộ đội phải rèn luyện thật tốt để trở thành người chiến sĩ với bất cứ việc gì cũng làm được và làm tốt". Người chiến sĩ trẻ hào hứng chỉ tay và giới thiệu về những chậu hoa được bộ đội cắt tỉa gọn gàng, tỉ mẩn, chăm sóc cẩn thận. Rồi người chiến sĩ trẻ ấy khoe: "Sáng nay cháu thật vui khi được tham gia buổi giao lưu với các nhà văn...".

Ánh mắt người chiến sĩ trẻ chợt xa xôi, rồi xúc động thổ lộ: "Cuộc trò chuyện của các bác, các cô giúp chúng cháu hiểu ra nhiều điều. Tim cháu như nghẹn lại khi nghe bài thơ của bác Bổng viết về lời nói dối với người mẹ Việt Nam anh hùng, nghe cô kể về lá thư của anh trai cô ở chiến trường viết về cho mẹ. Chúng cháu hiểu về tinh thần quả cảm, sự hy sinh to lớn của các thế hệ cha anh để bảo vệ đất nước. Hiểu thêm những việc mình phải làm để hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao".

Tôi nắm chặt tay người chiến sĩ trẻ với niềm tin chắc chắn các thế hệ cán bộ, chiến sĩ hôm nay sẽ viết tiếp truyền thống vẻ vang của Trung đoàn 50, luôn vững vàng trên địa bàn trọng yếu trong khu vực phòng thủ của Quân khu 3; chủ động, sẵn sàng trong mọi tình huống, tạo nên bức tường thành vững chắc bảo vệ đất nước nơi đầu sóng ngọn gió. Một cảm giác bình yên chợt đến. Bình yên trên từng cánh hoa, ngọn cỏ. Và bình yên trong từng mái nhà, ngọn núi, con sông trên đất nước Việt Nam. 

Ghi chép của PHẠM HỒNG LOAN