“Thay tướng đổi vận”

 Cuộc tranh luận trên truyền hình với ứng cử viên Đảng Cộng hòa Donald Trump ngày 27-6 với hy vọng tái đắc cử của ứng cử viên Đảng Dân chủ Joe Biden vào tháng 11 đã sụp đổ. Trước sự kinh ngạc của các nhà bình luận chính trị, trong sự im lặng hoảng loạn của bộ máy vận động tranh cử của Đảng Dân chủ, cuối cùng bà Harris cũng xuất hiện.

Từ nhà riêng ở Los Angeles, bà Harris ngồi trước màn hình để xem cuộc đấu trí giữa hai ứng cử viên tổng thống. Nửa giờ sau, Phó tổng thống điều chỉnh tai nghe sẵn sàng cho cuộc phỏng vấn với CNN. “Chúng tôi không cân nhắc 90 phút tranh luận so với kết quả của 4 năm làm việc”, bà Harris tuyên bố, đồng thời có những lời phản kích đối thủ Trump. Giọng nói của bà chất đầy bản lĩnh của một nhà chính trị, đủ sức trấn an các thành viên của Đảng Dân chủ khi đó.

leftcenterrightdel

Bà Kamala Harris, ngôi sao đang tỏa sáng ở Đảng Dân chủ. Ảnh: Reuters 

Cũng trong tối hôm đó, John King, người đứng đầu bộ phận chính trị của CNN, đã thốt lên: “Họ đã phạm phải sai lầm chuyên môn chính trị tồi tệ nhất trong lịch sử của mình khi để bà Harris vào bóng tối quá lâu”.

Chưa đầy một tháng sau, trong một thông báo lúc rạng sáng 22-7 (giờ Hà Nội), Tổng thống Joe Biden chính thức tuyên bố chấm dứt nỗ lực tái tranh cử nhiệm kỳ 2, đồng thời ủng hộ bà Harris thay ông gánh vác trọng trách “người thuyền trưởng” chèo lái con thuyền của Đảng Dân chủ trong cuộc đua với ứng cử viên tổng thống bên phía Đảng Cộng hòa Donald Trump. “Chúng ta còn 107 ngày nữa là đến ngày bầu cử. Cùng nhau, chúng ta sẽ chiến đấu. Và cùng nhau, chúng ta sẽ chiến thắng”, bà Harris nói sau khi chấp nhận lời đề nghị của Tổng thống Biden.

Chỉ một ngày sau khi nhận bàn giao từ Tổng thống Biden, bà Harris đã nhận được đủ sự ủng hộ cần thiết để giành tấm vé đại diện cho Đảng Dân chủ ra tranh cử trong cuộc đua vào Nhà Trắng. Nếu được chính thức đề cử là ứng cử viên tổng thống tại đại hội Đảng Dân chủ vào cuối tháng 8, bà Harris được kỳ vọng mang tới một làn gió mới, cùng hy vọng “thay tướng đổi vận” cho Đảng Dân chủ và cho cả nước Mỹ.

Lặng lẽ tỏa sáng

Vào năm 1990, nữ công tố viên Harris đã hẹn hò với Willie Brown, một nhà chính trị có ảnh hưởng trong Đảng Dân chủ và là người giúp Harris khởi động sự nghiệp chính trị. Sau đó, bằng chính khả năng của mình, Harris đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử địa phương. Bằng cách nghiêng về cánh hữu trong các vấn đề tư pháp-hình sự, Harris được bầu làm Tổng chưởng lý của bang California vào năm 2010. Bà đã thay đổi quan điểm về một số vấn đề để phù hợp với những biến động của Đảng Dân chủ. 

Tuy nhiên, có nhiều sự thực mà cử tri Mỹ dường như khao khát từ chính trị gia của họ, ẩn giấu trong lý lịch và sự nghiệp của bà Harris. Bà là con gái của những người nhập cư. Người mẹ quá cố của bà, Shyamala Gopalan, là một bác sĩ nội tiết sinh ra ở Ấn Độ; cha bà là nhà kinh tế học Donald Harris sinh ra ở Jamaica. Bố mẹ bà gặp nhau khi cùng hoạt động dân quyền tại Đại học Berkeley vào thập niên 1960. Với chính trị gia khác thì có thể tạo ra một nhân vật đáng nhớ từ nguồn gốc này, nhưng bà Harris đã phải vật lộn để khẳng định mình trên chính trường Mỹ. 

Kể từ khi đến Washington với tư cách Thượng nghị sĩ năm 2017, bà Harris đã thể hiện hiệu quả nhất trong các cuộc tranh luận và điều trần, nơi mà sự chuẩn bị và kỹ năng tranh tụng của bà được thể hiện rõ ràng. Tại các phiên điều trần ở Thượng viện, những cuộc chất vấn của bà khiến các nhân vật giàu kinh nghiệm của Đảng Cộng hòa như Brett Kavanaugh (trong quá trình tranh cử để trở thành Thẩm phán Tòa án tối cao) và Jeff Sessions (cựu Tổng chưởng lý) cảm thấy bất an.

Mặc dù vậy, chiến dịch tranh cử của bà vào vị trí đề cử của Đảng Dân chủ năm 2020 đã thất bại nặng nề do không có đủ kinh phí. Nhưng ứng cử viên Tổng thống Biden, bằng cách chọn Harris làm ứng cử viên Phó tổng thống vào tháng 8-2020, đã nhanh chóng đặt cược vào tiềm năng của bà. Sau khi ông Biden thắng cử, bà Harris trở thành nữ Phó tổng thống đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ. Trước đó, hai nữ ứng cử viên Phó tổng thống Mỹ là Geraldine Ferraro và Sarah Palin đã không thành công trong các cuộc bầu cử lần lượt vào năm 1972, 2008.

Ngay sau khi nhậm chức, Tổng thống Biden giao nữ phó tướng của mình thực thi một nhiệm vụ phức tạp và nguy hiểm nhất: Vấn đề nhập cư. Để hoàn thành nhiệm vụ được giao, Phó tổng thống Harris tập trung chiến lược ngăn chặn nhập cư, như tăng cường các sứ mệnh kinh tế và xã hội ở Mexico và Trung Mỹ... Tuy nhiên, các đồng minh của ông Trump đã tấn công bà như là “sa hoàng xâm lược” do vai trò chính thức của bà trong việc giải quyết vấn đề biên giới phía Nam vào thời điểm tỷ lệ vượt biên cao bất thường. Điều này khiến Đảng Dân chủ và cá nhân bà thất bại trong việc ngăn chặn cải cách nhập cư trong Quốc hội...

Năm 2022 mang lại cho bà Harris một sứ mệnh mới khi Tổng thống Biden giao cho bà hồ sơ quan trọng về bảo vệ việc phá thai ở các bang bảo thủ. Bà Harris trở thành người bảo vệ nhiệt tình cho quyền phụ nữ ở miền Nam và Trung Tây nước Mỹ, ủng hộ việc bảo vệ cộng đồng LGBT... Nỗ lực của bà Harris đã được bà Nikki Haley, một người ôn hòa tranh cử trong các cuộc bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng hòa, nhìn nhận khi đưa ra nhận xét rằng “một lá phiếu cho Biden cấu thành một lá phiếu cho Kamala Harris”...

Giới quan sát nhận định, để giành chiến thắng trong cuộc đua vào Nhà Trắng, bà Harris sẽ phải đoàn kết được Đảng Dân chủ, lấy lại niềm tin từ các cử tri bằng chính cam kết hành động tranh cử của mình.

ĐĂNG HOÀNG