Tin tức về một cụ bà qua đời vì tuổi cao, sức yếu nhanh chóng được nhiều nghệ sĩ nhiếp ảnh (NSNA) chia sẻ. Sở dĩ như vậy là vì lúc còn sống, cụ bà với khuôn mặt khắc khổ, ưu tư đã trở thành mẫu ảnh khá quen thuộc của nhiều tay máy. Nhờ bà mà nhiều nghệ sĩ nhiếp ảnh đã giành được huy chương, giải thưởng cao với thể loại ảnh chân dung.
Thực tế cho thấy, hiện tượng bắt chước đề tài, ý tưởng, cách thể hiện trong nhiếp ảnh có chiều hướng gia tăng. Nó như căn bệnh mãn tính, gây ra sự nhàm chán, lối mòn trong đời sống nhiếp ảnh. Nhân vật nào ăn ảnh, phong cảnh thích mắt thì các tay máy rồng rắn kéo nhau đi... sáng tác. Để rồi trăm ảnh, nghìn ảnh ra đời na ná giống nhau, năm này qua năm khác. Có đợt nổi lên ảnh lúa vàng ruộng bậc thang, đợt sau là ảnh thả lưới đánh cá, gần đây thì ảnh hoa súng... Cuộc thi ảnh nào ban giám khảo cũng phải kê vài cái bàn liền nhau dài mấy mét, bày la liệt một loạt ảnh cùng chủ đề rồi căng mắt “so bó đũa, chọn cột cờ”.
    |
 |
| Tác phẩm "Vòng xuyến cầu Vĩnh Tuy" (Đào Kim Thanh), đoạt giải ba của Cuộc thi ảnh nghệ thuật lần thứ 52 do Hội Nhiếp ảnh nghệ thuật Hà Nội tổ chức. |
Tất nhiên, chẳng có quy định nào cấm nghệ sĩ nhiếp ảnh đi sáng tác tập thể, càng không cấm sáng tác chung một đề tài. Tuy nhiên, xuất hiện tư duy là cùng một chủ đề như năm ngoái, năm nay "chơi” bố cục, thiếu sáng thì rọi đèn, hướng dẫn nhân vật thay đổi tư thế, động tác, và còn dùng phần mềm để chỉnh sửa ảnh... Với quan niệm, cung cách sáng tác như vậy, nhiếp ảnh ngày càng thiếu sáng tạo, thiếu chân thật; chỉ giỏi diễn và sắp đặt dẫn đến sự giả tạo.
Sự bắt chước, lười biếng, giả dối làm mất giá trị của tác phẩm nhiếp ảnh và như thế chỉ có thể tạo ra những bức ảnh thoạt nhìn thì bắt mắt nhưng vô hồn. Tác phẩm nhiếp ảnh giá trị bởi sự chân thật trong từng khoảnh khắc độc đáo của con người, sự việc, khung cảnh. Thế nên để có những bức ảnh đạt chất lượng cao là nỗ lực, sáng tạo không biết mệt mỏi, từ việc đi, trải nghiệm, nghiền ngẫm, tác nghiệp của những nghệ sĩ nhiếp ảnh chân chính. Suy cho cùng, tận cùng cái đẹp chỉ có thể được hiển lộ từ sự thật. Làm được như vậy mới là phẩm chất trong sáng, thiện lương của nghệ sĩ nhiếp ảnh.
VÂN HÀ