Câu chuyện dung dị nói trên không chỉ thể hiện lòng nhân ái, khoan dung bao la của Bác Hồ mà còn phản ánh quan điểm sâu sắc của Người về giáo dục trẻ em. Người quan niệm: “Hiền dữ phải đâu là tính sẵn/ Phần nhiều do giáo dục mà nên”.
Thiết nghĩ, nhân lúc bàn về cách giải quyết một số vụ việc xảy ra trong các nhà trường thời gian gần đây, các bậc cha mẹ và các nhà giáo cần quán triệt một lần nữa quan điểm, phương pháp giáo dục trẻ em của Bác Hồ. “Trẻ em chưa ngoan” là do phương pháp giáo dục của gia đình, nhà trường và xã hội chưa tốt. Dư luận ủng hộ những hình thức kỷ luật với ban giám hiệu, giáo viên chủ nhiệm cùng các thầy giáo, cô giáo có liên quan, nhưng cũng cho rằng, phải có hình thức xử lý thỏa đáng với các bậc cha mẹ vì thiếu trách nhiệm để con em mình “chưa ngoan”. Về trách nhiệm của xã hội, đây không chỉ là trách nhiệm của ngành giáo dục hay ngành văn hóa, mà là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị trong xây dựng đạo đức xã hội. “Tiên học lễ, hậu học văn” là quan điểm giáo dục rất đúng đắn của ông cha ta, đặc biệt đối với bậc học tiểu học, trung học. Vậy nhưng, giáo dục trong gia đình và nhà trường hiện nay nặng về học kiến thức chứ chưa coi trọng đúng mức vấn đề học làm người.
Hiếm có lãnh tụ chính trị nào như Bác Hồ, Người đã viết hàng trăm bài báo, bài thơ, bài văn về đề tài giáo dục trẻ em. Bác dạy: “Cái mầm có xanh thì cây mới vững, cái búp có xanh thì lá mới tươi quả mới tốt, con trẻ có được nuôi dưỡng giáo dục hẳn hoi thì dân tộc mới tự cường tự lập”. Trong Di chúc, Người căn dặn: “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết”. Trên nhiều diễn đàn, người ta đang tranh luận về những phương pháp tiên tiến, hiện đại giáo dục trẻ em. Tôi cho rằng, thấm nhuần những lời dạy của Bác Hồ, kế thừa những ưu điểm trong cách giáo dục truyền thống của ông cha là phương pháp căn bản nhất để trẻ em trở thành những con ngoan, trò giỏi của gia đình và xã hội.
TS NGUYỄN HỒNG KIÊN