Trước mặt cửa hàng bày bán quả bóng vàng, chiếc giày vàng, găng tay vàng mô phỏng chẳng kém gì phiên bản gốc đầy cao quý được FIFA trao cho các tuyển thủ bóng đá xuất sắc hằng năm.

Mức giá của phiên bản được mô phỏng đúng kích cỡ của quả bóng vàng lên đến 300 riyal Qatar, tương đương hơn 2 triệu đồng Việt Nam. Người bán hàng còn niềm nở mời chào tôi rằng, nếu thực sự muốn mua, anh ta không chỉ khắc tên theo ý muốn lên quả bóng vàng mà còn “khắc miễn phí bạn nhé”.

Từng là nơi huyên náo bậc nhất tại Qatar cách đây hơn 100 năm trước, song ở thời điểm hiện tại, Souq Waqif hiện diện như một nét văn hóa mang dấu ấn lịch sử của người Qatar. Nhưng cũng vì thế, cuộc sống của những người dân xung quanh Souq Waqif trở nên bình lặng và yên ả, ngay cả khi không khí World Cup 2022 len lỏi vào từng ngóc ngách của khu chợ cổ này.

“10 năm nay, Qatar đã thay da đổi thịt. Hàng tỷ USD được đầu tư để những tòa cao ốc hiện diện tại đất nước này. Dầu mỏ khiến Qatar trở nên giàu có”, Assame, một người trung niên Mexico sinh sống tại Souq Waqif 1/4 thế kỷ qua chia sẻ với tôi.

Dẫu Qatar phát triển từng ngày nhưng chợ cổ Souq Waqif không vì thế mà đánh mất bản sắc. Souq Waqif đã chứng kiến Qatar cổ xưa với nghề mò ngọc trai, đánh bắt cá truyền thống, nay vụt lên trở thành một quốc gia giàu có trong thế giới Arab. Từ khu chợ này, bờ biển chỉ cách 10 phút đi bộ. Lang thang ở đây, du khách có thể tìm mua nhiều đồ lưu niệm được chế tác từ hàng thập niên trước. Rõ ràng, dấu ấn lịch sử hiện lên rất đậm nét tại đây.

leftcenterrightdel
Ban đêm, khu chợ thu hút rất đông du khách. 

Tại Souq Waqif, những con thuyền cũ hay trang sức làm bằng ngọc trai được bày bán ở nhiều cửa hàng. Chính phủ Qatar không muốn đánh mất một giá trị, di sản truyền thống từng là cội nguồn của quốc gia này. Nhưng dấu ấn lịch sử không chỉ thể hiện ở những mặt hàng truyền thống kể trên. Hơi thở của quá khứ vẫn còn vương vất qua những công trình, kiến trúc tại Souq Waqif. Những căn nhà thấp tầng san sát nhau ở mặt tiền được lát bằng các tấm đá cổ.

Những con ngõ nhỏ ở chợ khúc khuỷu nhiều lối vào-ra khơi gợi sự tò mò của du khách. Trên từng bức tường, xi măng úa màu thời gian được trát thô kệch, nham nhở. Hệ thống đèn điện dẫn vào sâu bên trong khu chợ là những bóng đèn tròn màu vàng đẫm màu thời gian. Trên lầu các cửa hàng, nhiều cây gỗ chìa ra đều tăm tắp, mang đậm hình ảnh kiến trúc xưa cũ vùng Trung Đông. Trong các góc nhỏ của con ngõ nơi đây, người ta vẫn thấy những bếp củi rực hồng trong ánh sáng nhập nhoạng của đèn sợi đốt.

Cũng nhờ một chút ánh sáng tù mù ấy, nhờ những con ngõ nhỏ quanh co ấy, nhờ bức tường được trát bằng xi măng thô ráp ấy đã lưu giữ được sự khác biệt theo thời gian cho Souq Waqif, nơi được xem là giàu lịch sử và mang tính biểu tượng văn hóa của Qatar.

Thực tế, Souq Waqif suýt bị mất đi bản sắc văn hóa truyền thống. Theo lời kể của những người dân nơi đây, khu chợ từng là nơi buôn bán nhiều loại hàng hóa, chủ yếu là gia súc, từng chịu một trận hỏa hoạn lớn vào năm 2003. Ba năm sau, chính phủ quyết định trùng tu với mục đích bảo tồn bản sắc kiến trúc và lịch sử cho Souq Waqif. Bên cạnh đó, việc các gian hàng tập trung bán những món đồ “đặc sản” Trung Đông cũng tạo nên sự thu hút với đám đông cổ động viên từ nhiều nơi trên thế giới đổ về đây. Dọc theo những con ngõ của chợ Souq Waqif, chúng tôi gặp không ít cửa hàng bán vải, quần áo, đèn cổ, tranh ảnh hay những bức sa bàn về ngôi chợ cổ năm xưa.

Dẫu vậy, khu chợ cổ này không còn huyên náo như thế kỷ trước. Souq Waqif của thế kỷ 21 nghiêng về biểu tượng văn hóa và tạo nên sự chiêm nghiệm cho du khách. Có lẽ nhờ thế, Souq Waqif đem đến trải nghiệm một cuộc sống chậm, tĩnh lặng và bình yên cho người dân. “25 năm sống ở Souq Waqif, tôi cảm nhận được sự yên bình giản dị và mộc mạc tại đây. Người dân ở khu chợ này sống hòa nhã, không bon chen và không thích ồn ào”, Assame bày tỏ.

Cũng giống với các chợ Arab khác, Souq Waqif giống như một mê cung khổng lồ với hàng trăm con đường nhỏ giao cắt nhau không theo quy luật nào. Những gian hàng cay nồng gia vị. Những cửa hàng hương liệu ngập tràn các loại trầm hương. Những khu trưng bày thảm dệt thủ công rực rỡ, tinh tế màu sắc, hoa văn. Những chiếc đèn thần huyền bí, những bộ quân cờ chế tác bằng sừng, súng và thanh gươm có tuổi đời hàng thế kỷ... Tất cả đều mang đậm phong cách vùng Vịnh, vừa huyền bí vừa quyến rũ, cứ như thể bạn cùng tôi bước vào thế giới nghìn lẻ một đêm.

Joanne, một du khách đến từ Vương quốc Anh thì cao hứng: “Chúng tôi đến Souq Waqif để được sống một không gian khác, dù vẫn là cổ vũ bóng đá. Đan xen giữa sự cuồng nhiệt của không khí lễ hội World Cup, tôi vẫn cảm nhận được một bầu không khí lắng đọng nhẹ nhàng nơi này”.

Andre, một cổ động viên đến từ Tây Ban Nha tâm sự: “Đây là lần đầu tiên tôi đến Souq Waqif. Mọi thứ ở đây thật bình dị. Tôi yêu những ngôi nhà cổ kính. Tôi có cảm giác như đang sống ở một vùng đất khác, chứ không phải một Qatar hiện đại, hối hả bên ngoài kia”.

Thi thoảng, một góc chợ Souq Waqif lại náo nhiệt, vang tiếng hò reo, ca hát. Cổ động viên năm châu đổ về đây để giao lưu, để tìm mua những món đồ mang về nhà làm quà sau một hành trình không thể nào quên ở kỳ World Cup này. Bởi nói như Andre thì không phải cổ động viên nào cũng có đủ tiền để “bám” tới tận cùng kỳ World Cup trên đất Qatar. Andre cho hay: “Hết vòng bảng là tôi về nước. Nếu xoay xở được tiền, trong trường hợp đội tuyển Tây Ban Nha vào đến trận chung kết, tôi sẽ trở lại Doha để cổ vũ cho đội nhà. Còn bây giờ, tôi phải khắc tên mình lên quả bóng vàng cái đã”.

BOX: Du khách nước ngoài rất thích khu chợ này, bởi ở đây có rất nhiều cửa hàng bán đồ lưu niệm kiểu Hồi giáo truyền thống. Những cửa hàng đặc biệt nhất chuyên bán súng và gươm Arab, toàn những món đồ hơn 100 năm tuổi, được các chiến binh Qatar khi xưa sử dụng. Tất nhiên, giá của chúng cũng rất đắt, lên đến cả vài nghìn USD/món.

Bài và ảnh: HẠNH NGUYỄN (từ Doha, Qatar)

------------------