“Khúc mưa” kể về câu chuyện bi kịch của gia đình Tâm. Bố Tâm là sĩ quan dưới chế độ ngụy quyền Sài Gòn. Năm 1978, khi Tâm 6 tuổi, trong lần vượt biên, mẹ cậu vì trục trặc mà mắc lại, con thuyền chở hai bố con gặp nạn trên biển, Tâm thoát chết nhưng bố cậu không may mắn như vậy... Trải qua những tháng ngày trong các trại tị nạn, cuối cùng Tâm đến được Mỹ với cái tên mới Kevin. Kevin lớn lên trong nỗi ám ảnh nặng nề về quá khứ khiến cậu mắc chứng bệnh lý về thần kinh-tâm lý ám ảnh sợ. Kevin căm ghét, chối bỏ mẹ và mang những nỗi sợ thường trực mỗi khi nhớ đến hay bắt gặp những chuyện quá khứ. Tâm lý ấy cũng ảnh hưởng khiến anh lấy vợ lâu nhưng chưa có con.   

 Cảnh trong phim “Khúc mưa”. Ảnh do Điện ảnh Quân đội nhân dân cung cấp

Hơn bốn mươi năm sau, Kevin đã là một người đàn ông trung niên. Anh quyết định cùng vợ trở về Việt Nam trong một kỳ nghỉ. Kevin gặp lại mẹ mình trong hoàn cảnh tưởng như tình cờ nhưng rất hợp lý-ở bờ biển-nơi Kevin và bố ra đi năm nào. Nơi ấy cũng là nơi mẹ anh thường xuyên đến tưởng nhớ chồng cũ và con trai. Sự thật dần được sáng tỏ. Mọi thứ anh chứng kiến không hề giống với những gì anh vẫn nghĩ về mẹ. Vợ Kevin, cùng với ông Hai Lân-người cha dượng-âm thầm giúp anh vượt qua nỗi sợ bằng cuộc gặp gỡ mẹ tại chính bãi biển nơi từng khiến anh có những ám ảnh kinh hoàng. Sau những giằng xé đau khổ, cuối cùng mọi thứ được hóa giải bởi tình mẫu tử thiêng liêng, tình người đầy nhân văn. Tâm-Kevin đã chiến thắng được nỗi đau ám ảnh anh suốt bốn chục năm lưu lạc để đoàn tụ cùng mẹ và gia đình. Niềm vui nhân lên khi vợ chồng anh chuẩn bị đón chào đứa con đang thành hình hài.

Trung tá Nguyễn Thu Dung, tác giả kịch bản chia sẻ, ý tưởng về “Khúc mưa” được ra đời trong một lần chị tham gia trại sáng tác kịch bản ở Vũng Tàu. Khi đi dạo ở bờ biển chị thấy bên gốc cây dương có bát hương. Nghe bạn chị kể, nơi này ngày xưa có nhiều người vượt biên đường biển xấu số trôi dạt vào. Người dân đã chôn cất họ và đặt bát hương tại đây. Câu chuyện ấy gợi cho tác giả về một kịch bản phim tâm lý thời hậu chiến. Tâm lý tình cảm của nhân vật Kevin đã được đạo diễn Bùi Tuấn Dũng đẩy lên, thậm chí có biểu hiện của người tâm thần. Dường như đạo diễn đã tự làm khó mình để đặt những thử thách, mục tiêu cao hơn cho mỗi tác phẩm. Điều đó bắt buộc bản thân đạo diễn và ê kíp phải bỏ công sức, chất xám vào đó, nhất là khi kinh phí sản xuất bộ phim này không nhiều như những bộ phim thị trường khác.

“Khúc mưa” không được kể bằng phương pháp thông thường theo trình tự thời gian mà đạo diễn đã chọn cách kể phản trần thuật, để hiện tại và quá khứ đan xen với những bí mật được lật giở dần, gây tò mò hấp dẫn khán giả trong suốt 120 phút. Cách kể này khá phù hợp với loại phim ít xung đột bên ngoài và nhiều xung đột nội tâm như “Khúc mưa”. Phim nặng về tâm lý với những cú bấm máy dài, diễn xuất liền mạch thực sự là một thách thức với diễn viên, đặc biệt là vai nam chính Tâm-Kevin do diễn viên Trương Minh Quốc Thái đảm nhiệm. Cảnh đầu phim khi Kevin về Việt Nam, tình cờ vào đúng quán của cha dượng-ông Hai Lân và cuộc nói chuyện giữa hai người khi Kevin thấy các gia đình treo cờ đã hỏi chủ quán và được trả lời: Sắp 30-4 ngày thống nhất mà, con người có tổ tiên, công dân có Tổ quốc. Ngày lễ, tết nào mà chẳng treo cờ. Thái độ của anh bỗng trở nên khó chịu. Rồi sau một loạt câu hỏi của ông Hai Lân: Cậu có tên Việt không? Ủa, người Việt mà không có tên Việt hả?... thì Kevin run rẩy, nổi khùng. Đặc biệt, mỗi khi nhắc đến mẹ hay thấy biển những biểu hiện của Kevin thậm chí trở nên thái quá.

Ở những phân cảnh đầu phim, biểu cảm của Quốc Thái có thể khiến người xem cảm giác anh diễn hơi quá. Nhưng khi theo dõi phim, thấy những ký ức, tổn thương, đau khổ của Kevin thì lại dần cảm thông và hiểu được tâm lý của anh. Vai diễn khó, hành động được tiết chế, hầu hết diễn tâm lý ở nhiều mức độ, có lúc gần như hoảng loạn, sang chấn... thực sự là một thách thức với diễn viên Quốc Thái. Vẫn luôn thích và muốn được thể hiện dạng nhân vật đa nhân cách, tâm lý phức tạp, vai diễn Kevin có lẽ đã thỏa mãn phần nào Quốc Thái. Chắc hẳn khi xem phim hầu hết khán giả cũng sẽ công nhận Quốc Thái đã thành công với vai diễn khó này.

DƯƠNG THU