Một cảnh trong “Giấc mơ Chí Phèo”

Những năm gần đây, cứ Tết đến Xuân về là khán giả cả nước và cả bà con Việt kiều xa quê lại háo hức chờ đón những ấn phẩm “vui như Tết” của Công ty nghe nhìn Thăng Long-Hà Nội. Và nghệ sĩ được chờ đợi nhất qua các ấn phẩm ấy vẫn là NSƯT Xuân Hinh-“đệ nhất danh hài đất Bắc”. Tiếp nối các chương trình băng đĩa hài khiến thiên hạ cười nghiêng ngả suốt mấy Tết vừa qua, như: Râu quặp; Thầy dởm; Lên voi; Hề chèo; Tiền ơi; Tửu sắc; Cưới vợ trên xe… chuẩn bị đón Tết Kỷ Sửu sắp tới, Công ty nghe nhìn Thăng Long lại tung ra bộ VCD-DVD “Xuân Hinh 2009” gồm 2 tiểu phẩm “Người ngựa, ngựa người” và “Lý Toét xử kiện”.

Người ngựa, ngựa người được phóng tác từ truyện ngắn cùng tên của cố nhà văn Nguyễn Công Hoan. Tác phẩm văn học là một câu chuyện bi hài sâu sắc xảy ra trong xã hội thị thành Việt Nam dưới thời thực dân Pháp cai trị. Hai con người tận cùng dưới đáy xã hội thời ấy là anh phu xe và cô gái điếm đã bị “trói” vào nhau trong một hoàn cảnh trớ trêu đêm ba mươi Tết. Đã có nhiều nghệ sĩ đưa “Người ngựa, ngựa người” lên sân khấu kịch nói, cải lương, tấu hài… nhưng lần này, hai nghệ sĩ tài danh Xuân Hinh và Thanh Thanh Hiền đã khẳng định đẳng cấp và vị thế của mình khi họ cùng hóa thân vào hai nhân vật “kinh điển” để kể lại câu chuyện bi hài xót xa bằng ngôn ngữ điện ảnh. Hiệu quả nghệ thuật của tiểu phẩm còn được hỗ trợ bởi sự kỳ công của các tác giả khi họ đã cố gắng tái dựng bối cảnh của Hà Nội cổ xưa y như… thật.

“Lý Toét” Xuân Hinh. Ảnh: Phạm Đông Hồng

“Lý Toét xử kiện” của tác giả Thế Ngữ là câu chuyện trào phúng đậm chất dân gian, đả kích vào thói hách dịch, tham lam, lừa lọc, ngu muội và ham mê tửu sắc đến mức bệnh hoạn, bất chấp luân thường đạo lý của một kẻ hành nghề “cầm cân nảy mực” trong xã hội phong kiến thối nát. Kết quả, kẻ “cầm cân nảy mực” ấy đã phải trả giá cho những thói hư tật xấu của mình, vừa bị mất tiền vừa bị đánh cho nhừ tử. Thật đúng là “gieo gió gặt bão”, “tham thì thâm, đa dâm thì kỳ tử”. Bạn diễn cùng Xuân Hinh trong “Lý Toét xử kiện” còn có danh hài phương Nam là Hồng Vân và nhiều nghệ sĩ tên tuổi khác.

Cũng dịp này, Công ty Thăng Long phát hành bộ VCD-DVD “Giấc mơ Chí Phèo”, phóng tác từ truyện ngắn “Chí Phèo” nổi tiếng của cố nhà văn Nam Cao. Trên cơ sở cốt truyện “Chí Phèo”, với tính cách, số phận của những nhân vật “kinh điển” như Chí Phèo, Thị Nở, Bá Kiến, Tự Lãng… các nhà làm phim đã xây dựng thêm nhiều nhân vật, chi tiết và tình huống ly kỳ, hài hước. Vẫn là một Chí Phèo chuyên rạch mặt ăn vạ, khét tiếng “đầu gấu” nhưng không kém phần lãng mạn trong tình yêu; Vẫn là một Thị Nở xấu xí, ngớ ngẩn nhưng đôi khi hồn nhiên yêu đến… đáng yêu; hai con người ấy cùng với những nhân vật quen thuộc xung quanh họ đã “thay trời hành đạo” bằng cách… độc nhất vô nhị nhưng thật xứng đáng với một kẻ gian ác nhưng có tới bốn bà vợ hơ hớ như Bá Kiến. “Giấc mơ Chí Phèo” là một cách tiếp nhận vừa hài hước, vừa đổi mới đối với tác phẩm văn học nổi tiếng của Nam Cao. Bởi vậy đằng sau tiếng cười là sự nghiêm túc cảm động nhấn vào bi kịch đáng thương của thân phận Chí Phèo. Ấn phẩm còn qui tụ hầu hết các danh hài của cả hai miền Nam-Bắc, như: Xuân Hinh, Công Lý, Minh Hằng, Hồng Vân, Thúy Nga…

LƯƠNG NGỌC HÀ